Je, kondo ni nini?
Kondo ni kiungo ambacho hukua upande wa ndani wa sehemu ya juu ya uterasi (mfuko wa uzazi) ukiwa mjamzito.
Lina mishipa mingi mikubwa ya damu inayobeba oksijeni na virutubisho kutoka kwako kwenda kwa kijusi (mtoto)
Mishipa ya damu ya kondo huunda kiunga mwana ili kuunganisha kondo na kijusi
Takriban dakika 15 baada ya kujifungua mtoto, kondo hutenganishwa na uterasi yako na hutoka kupitia uke wako
Ndiyo maana pia linaitwa "kondo la nyuma"
Je, kutenguka kwa kondo la nyuma ni nini?
Kondo la nyuma ambalo huanza kutenguka kutoka kwa uterasi kabla ya kujifungua linaitwa kutenguka kwa kondo la nyuma. Kondo ya uzazi inaweza kutenguka kidogo au sana. Kadiri inavyozidi kutenguka, ndivyo inavyokuwa hatari zaidi kwako na kwa mtoto wako.
Kuna uwezekano mkubwa wa kutokea kwa kutenguka kwa kondo la nyuma baada ya wiki 20 za ujauzito
Ikiwa kondo la nyuma litatenguka kidogo tu, mtoto wako anaweza asikue sana au kunaweza kuwa na maji kidogo sana ya amnioti
Ikiwa kondo la nyuma litatenguka kabisa, mtoto wako anaweza kuaga dunia
Ili kutibu kutenguka kwa kondo la nyuma, madaktari watakuagiza ulazwe hospitalini na wanaweza kukusaidia ujifungue mtoto wako mapema
Madaktari kwa kawaida hawajui kwa nini hutokea hali ya kutenguka kwa kondo la nyuma. Hata hivyo, kuna uwezekano mkubwa wa kutokea ikiwa:
Una shinikizo la juu la damu ambalo halijadhibitiwa
Unatumia kokeini
Umewahi kuwa na kisa cha kutenguka kwa kondo la nyuma hapo awali
Umepata jeraha mbaya kwenye tumbo lako (kama vile kutokana na ajali ya gari)
Unavuta tumbaku
Matatizo ya Kondo la nyuma
Kwa kawaida, kondo linapatikana sehemu ya juu ya uterasi, na hujipachika kwenye ukuta wa uterasi baada ya mtoto kuzaliwa. Kondo hubeba oksijeni na virutubisho kutoka kwa mama hadi kwa kijusi. Wakati wa kondo kujitenganisha na mfuko wa uzazi (abruptio placentae), kondo linajitenganisha na ukuta wa uterasi kabla ya wakati unaofaa, hali inasyosababisha uterasi kuvuja damu na kupunguza kiasi cha oksijeni na virutubisho vinavyomfikia mtoto hupungua. Wanawake walio na tatizo hili hulazwa hospitalini, na huenda mtoto akazaliwa mapema. Kondo linapojipachika upande wa chini, huwa juu ya shingo ya kizazi, upande wa chini wa uterasi. Kondo kujipachika upande wa chini kunaweza kusababisha mama kuvuja damu ghafla bila maumivu yoyote, baada ya wiki 20 za ujauzito. Huenda mama akavuja damu nyingi. Kawaida mtoto huzaliwa kwa njia ya upasuaji. |
Je, dalili za kutenguka kwa kondo la nyuma ni zipi?
Dalili hutegemea kiasi gani kondo la nyuma limejiondoa kutoka kwa uterasi lakini zinaweza kujumuisha:
Kuvuja damu ukeni
Kukakamaa kwa tumbo lako au maumivu makali ya tumbo, kwa ghafla
Kushuka kwa shinikizo la damu (mshtuko)
Madaktari wanawezaje kujua ikiwa nina hali ya kutenguka kwa kondo la nyuma?
Madaktari wanashuku kutenguka kwa kondo ya uzazi kulingana na dalili zako
Kwa kawaida watafanya kipimo cha picha kinachotumia mawimbi ya sauti ili kujua kwa hakika—kipimo hiki kinatumia mawimbi ya sauti kutengeneza picha sehemu za ndani za uterasi yako
Madaktari wanaweza pia kufanya vipimo vya damu na kuchunguza mapigo ya moyo wa mtoto wako
Je, madaktari hutibuje kutenguka kwa kondo ya uzazi?
Madaktari watakulaza hospitalini kwenye mapumziko ya kitandani ili waweze kukuangalia. Unaweza kupewa dawa ya kusaidia mapafu ya mtoto wako kukua ikiwa ni lazima mtoto wako azaliwe mapema.
Dalili zako zikianza kuwa nafuu, madaktari watakuruhusu utembee hapa na pale hospitalini na wanaweza hata kukuruhusu uende nyumbani.
Madaktari watakuzalisha mtoto wako haraka iwezekanavyo ikiwa:
Unaendelea kutokwa na damu
Maisha ya mtoto wako yamo hatarini
Ujauzito wako ni wa wiki 36 au zaidi
