Copy Link

PPT CV

PPT MVM

PPT PV

citation

Reddit

Quora

Facebook

WhatsApp

Telegram

snapchat

messenger

Pinterest

Nyumbani

Commentary

Dalili za ugonjwa wa Cushing zimeangaziwa hivi karibuni baada ya mtu maarufu kubainika kuwa na hali hii ambayo huonekana kwa nadra. Wagonjwa walio na dalili za ugonjwa wa Cushing wana homoni nyingi mno ya adrenali inayoitwa kotisoli, ambayo inaweza kusababisha mabadiliko katika mwonekano wa mwili na hali za kiafya za kutishia maisha. Kwa kuzingatia taarifa za hivi karibuni za dalili zinazoashiria hali ya Cushing na athari zake mwilini, wagonjwa wanaweza kuwa na wasiwasi kuhusu hali hiyo na hatua za kuchukua ikiwa wanaweza kuwa hatarini. 
Hapa kuna majibu ya baadhi ya maswali ya wagonjwa yanayoulizwa sana kuhusu dalili za ugonjwa wa Cushing.
1. Je, nini husababisha dalili za ugonjwa wa Cushing?
Tezi za adrenali huachilia homoni ambayo husaidia kudhibiti shinikizo la damu, mapigo ya moyo, msawazisho wa maji na chumvi, kushughulikia msongo wa mawazo na kadhalika. Dalili za ugonjwa wa Cushing hutokea wakati tezi hizi zinapoachilia kiasi kikubwa cha homoni ya kotisoli au unapotumia homoni kama kotisoli. 
Hii kwa kawaida ina mojawapo ya visababishaji viwili: 

    uvimbe katika tezi za adrenali au saratani katika sehemu nyingine ya mwili
    kutumia dawa ya kotikosteroidi kwa muda mrefu

kotikosteroidi (mara nyingi huitwa steroidi) zinaagizwa na daktari kwa ajili ya hali hatari za afya, ikijumuisha matatizo ya uvimbe, mzio na ugonjwa wa kingamwili kwenda kinyume na mwili. 
Ni’muhimu kukumbuka kuwa dalili za ugonjwa wa Cushing ni tofauti na ugonjwa wa Cushing. Ugonjwa wa Cushing unahusiana moja kwa moja na dalili za ugonjwa wa Cushing kwa chanzo mahususi—kuchochewa kupita kiasi kwa tezi za adrenali kwa sababu ya uvimbe wa pituitari.
Wakati mwingine, wagonjwa wanaamini kuwa kwa sababu kotisoli ni homoni ya msongo wa mawazo, ugonjwa wao wa Cushing unasababishwa na msongo wa mawazo katika maisha. Hii’si ukweli. Hakuna’ushahidi kuwa mtindo wowote maalum wa maisha unasababisha dalili za ugonjwa wa Cushing. 
 
2. Je, ishara za dalili za ugonjwa wa Cushing ni zipi?
Kotisoli ni homoni muhimu sana mwilini. Kuwa nayo nyingi mno kunaweza kusababisha mabadiliko mengi, yakiwemo ongezeko katika sukari na lehamu (kolesteroli) kwenye damu. Lehamu pia inabadilisha kiwango na usambazaji wa mafuta mwilini. 
. Dalili zingine za ishara za dalili za ugonjwa wa Cushing ni pamoja na:

    Uso mkubwa wa mviringo (unaoitwa “uso wa umbo la mwezi”)
    Kiwango kikubwa cha mafuta tumboni na mafuta katika sehemu ya juu ya mgongo (huitwa "kibyongo kama cha nyati")
    Ngozi nyembamba ambayo inachubuka kwa urahisi na kupona pole pole
    Michirizi ya zambarau ambayo inafanana na alama za kunyoosha kwenye kifua na tumbo lako
    Kuchoka kwa haraka
    Wakati mwingine, nywele za ziada usoni na mwilini
    kwa wanawake, wakati mwingine kupoteza nywele kichwani

Baada ya muda, viwango vya juu vya kotikosteroidi huongeza shinikizo la damu (Haipatensheni), mifupa dhaifu (osteoporosisi), na kupunguza upinzani dhidi ya maambukizi. Hatari ya kupata mawe kwenye figo, kisukari, na kuganda kwa damu kwenye mishipa huongezeka na dalili na matatizo ya kisaikolojia, ikiwa ni pamoja na mfadhaiko na njozi, zinaweza kutokea.
Dalili za ugonjwa wa Cushing zinaweza kutishia maisha. Kiwango kikubwa cha kotisoli kitapunguza kiwango chako cha potasiamu, hali ambayo inaweza kusababisha matatizo ya moyo. Viwango vya juu zaidi vya kotisoli vitakandamiza mfumo wa kingamaradhi na wagonjwa walio na dalili za ugonjwa wa Cushing wanaweza kuzidiwa kwa sana kwa ghafla na maambukizi ambayo vinginevyo wangeyadhibiti kwa urahisi.
3. Je, ninaweza kutarajia nini katika miadi’ya daktari inayohusiana na dalili za ugonjwa wa Cushing?
Kwa wagonjwa ambao hawatumii kiwango kikubwa cha steroidi, dalili za ugonjwa wa Cushing ni nadra kutokea na ishara nyingi zinaweza kuwa na visababishaji vingine. Wakati huo huo, mabadiliko ya mwili yanaweza kuwa kiashiria kizuri cha dalili ya ugonjwa wa Cushing.  
Mara nyingi, wagonjwa hutambua mabadiliko katika mwonekano wa mwili, hivyo kuhitaji kufanya ziara ya kwenda kwa daktari. Ikiwa’unapata tena dalili hizi, ni’wazo zuri kumwona daktari wako wa huduma za msingi mara moja. Peleka picha zako mwenyewe za miaka kadhaa nyuma ili madaktari waweze kuona jinsi mwili wako ambavyo unaweza kuwa umebadilika. Madaktari watauliza kuhusu kitu chochote ambacho kinaweza kuongeza viwango vya steroidi, kama vile kutumia krimu zenye steroidi au steroidi za kuvutwa kwa njia ya hewa na pia matumizi ya dawa za burudani. 
Ikiwa daktari anashuku viwango vya juu vya kotisoli, kuna mbinu chache ambazo anaweza kutumia kutambua zaidi tatizo na kubaini kama mgonjwa ana dalili za ugonjwa wa Cushing. Hii inaweza kujumuisha kupima viwango vya kotisoli kwenye mate, mkojo na/au damu, dawa ili kukandamiza kwa muda viwango vya kotisoli au kwa vipimo vya kupiga picha. 
Pindi mgonjwa anapotambuliwa kuwa na dalili za ugonjwa wa Cushing, ni’muhimu kumwona mtaalamu kwa ajili ya mwongozo na matibabu ya ziada. Matibabu yatategemea kama tatizo lipo kwenye tezi za adrenali, tezi ya pituitari au kwingineko. Kwa wale wanatumia steroidi, madaktari wanaweza kupendekeza ubadilishe matibabu. Matibabu mengine yanaweza kujumuisha lishe yenye kiwango cha juu cha protini na potasiamu, dawa ambazo zinapunguza viwango vya kotisoli au kuzuia athari za kotisoli au upasuaji au tiba ya mionzi.
Watu ambao wametolewa tezi zao za adrenali kama matibabu ya ugonjwa wa Cushing ambao haukuisha kwa upasuaji na/au tiba mionzi kwenye pituitari wanaweza kupata dalili za ugonjwa wa Nelson., ambapo uvimbe wa pituitari unaongezeka ukubwa na unakuwa na rangi.
4. Je, ni salama kutumia steroidi?
Steroidi zinaweza kuwa matibabu bora zaidi kwa wagonjwa wengi, lakini zina hatari za athari mbaya. Zinahitaji kutumiwa sawa na ambavyo imeagizwa na daktari. Madaktari kamwe hawasitishi ghafla matumizi ya kotikosteroidi ikiwa watu wamekuwa wakizitumia kwa zaidi ya wiki 2 au 3. Badala yake, madaktari wanapunguza kwa hatua (kupunguza kwa utaratibu) dozi kwa wiki na wakati mwingine miezi. 
Wagonjwa wanapaswa kujua kuwa haijalishi chanzo ni kipi, dalili za ugonjwa wa Cushing zinaweza kutibiwa. Ili kupata maelezo zaidi kuhusu dalili za ugonjwa wa Cushing, tembelea ukurasa wa Miongozo au Vidokezo vya Haraka kuhusu mada hio. 

Majibu ya Maswali ya Kawaida ya Wagonjwa Kuhusu Dalili za Ugonjwa wa Cushing

Dalili za ugonjwa wa Cushing zimeangaziwa hivi karibuni baada ya mtu maarufu kubainika kuwa na hali hii ambayo huonekana kwa nadra. Wagonjwa walio na dalili za ugonjwa wa Cushing wana homoni...

Baada ya siku kadhaa za kuumwa mafua, kile unachotaka tu ni kujisikia vizuri na kurejea katika hali ya kawaida. Lakini si kila mara jambo hilo hutokea. 
Wakati mwingine kubanwa na mafua na pua kutoka kamasi kunaungana na uchovu na maumivu ya kichwa. Hizi zote ni ishara kwamba unaumwa maambukizi ya sinasi yanayojulikana kama sinasitisi. Sinasitisi ni moja ya magonjwa yaliyozoeleka sana, lakini hiyo haimaanishi, haitakusumbua utakapoipata. Njia bora ya kudhibiti dalili na kupunguza hatari za matatizo hatari zaidi ni kuelewa hali husika na hatua za kuitibu kwa ufanisi. 
Haya ni mambo matano ambayo wagonjwa wanapaswa kuyajua kuhusu Sinasitisi ambayo yatawasaidia kuitofautisha na magonjwa ya mfumo wa hewa. 
1. Sinasitisi inaweza kusababishwa na sababu nyingi
Kuna makundi mawili ya sinasi yanayozunguka mwanzi wa pua kwenye fuvu la kichwa. Sinasitisi ni neno la jumla kurejelea mwako wa sinasi zozote hizo. Mara nyingi, sinasitisi inasababishwa na maambukizi ya virusi kwenye sehemu ya juu ya mfumo wa upumuaji, kama vile mafua, kutengeneza mrundikano wa kiowevu. Hata hivyo, kuna sababu nyingine pia, ikiwa ni pamoja na mizio ya bakteria na ile ya msimu, inayoweza kusababisha kuvimba kunakosababisha sinasitisi, kama ilivyo kwa vitu kama vumbi au moshi. Baadhi ya kuvu zinaweza pia kusababisha maambukizi ya sinasi. Uvimbe utokanao na utando wa ute ute kwenye pua unaweza pia kuhusishwa na sinasitisi. 
2. Kuna dalili za wazi za sinasitisi
Sinasitisi inahusiana kwa karibu na magonjwa mengine ya mfumo wa upumuaji na mara nyingi inaambatana na mwako wa kwenye mwanzi wa pua, ambao unasabisha kamasi kujaa na pua kutokwa na uchafu mzito au wenye rangi. 
Lakini kuna dalili mahususi za kuangalia. Mara nyingi, sinasitisi huwa inakuwa na maumivu kuliko ugonjwa mwingine wa mfumo wa upumuaji. Mkazo kwenye sinasi unasababisha kuvimba na maumivu kwenye mashavu, maumivu nyuma ya macho au maumivu ya kichwa. Uchovu ni dalili nyingine muhimu. Watu wenye sinasitisi wanajihisi kuishiwa nguvu na kuchoka zaidi kuliko ambavyo wangekuwa na mzio au mafua. 
3. Matibabu yanategemea ukali na muda
Muda ni kiashiria kingine muhimu cha sinasitisi. Mafua huwa yanadumu kati ya wiki moja hadi siku 10. Endapo hujisikii vizuri baada ya wiki mbili, ni muda wa kumwona daktari na kubaini kama una sinasitisi. Anza kwa kuweka miadi na daktari wako wa msingi na ujiandae kutoa maelezo ya kina kuhusu ugonjwa wako na dalili zake. Madaktari wanaweza kuitambua sinasitisi kulingana na maelezo hayo na uchunguzi wa kimwili. Katika mazingira fulani, wanaweza kuagiza uchanganuzi wa CT, ambao ni kiwango thabiti cha utambuzi wa ugonjwa. 
Kwa visa vya sinasitisi kusababisha homa au maumivu makali na kudumu kwa zaidi ya siku 10, madaktari wanaweza kukuandikia dawa za kuua bakteria. Madaktari watapendekeza tiba za nyumbani ili kusaidia kukausha sinasi, ikiwa ni pamoja na 

    Kujifukiza
    Taulo lililolowekwa kwenye maji ya moto na kufunika sinasi
    Kunywa vimiminika vya moto
    Kusukutua kwa maji ya chumvi
    Kinyunyizio cha kupunguza msongamano wa kamasi puani

4. Sinasitisi inaweza kuwa sugu
Maambukizi mahususi ya sinasi pia yanajulikana kama sinasitisi kali. Sinasitisi inatafsiriwa kuwa ni sugu ikiwa imedumu kwa zaidi ya siku 90. Madaktari hawajui nini hasa husababisha sinasitisi sugu, lakini inajumuisha sababu ambazo zinasababisha mwako sugu. Sinasitisi inaweza pia kuwa kali kidogo (ikidumu kwa siku 30 hadi 90) au inayojirudia (vipindi 4 au zaidi vya sinasitisi kali kwa mwaka). Dalili za sinasitisi sugu zinafanana kwa ujumla na zile za sinasitisi kali. 
Wagonjwa wanaoshukiwa kuwa na sinasitisi sugu mara nyingi wanaelekezwa kwenda kwa daktari bingwa wa sikio, pua na koo (ENT). Matibabu huwa yanakuwa ya kina sana na yanaweza kujumuisha dawa za kuua bakteria zenye nguvu zaidi, steroidi za kumeza na matibabu mengineyo kwa awamu kadhaa. Hatimaye, upasuaji unaweza kupendekezwa kulingana na sababu ya sinasitisi. 
5. Kutambuliwa kwa ugonjwa ni muhimu
Kuenea kwa maambukizi ya bakteria kwenye macho au ubongo kunaweza kusababisha hatari kubwa za kiafya. Ikiwa wewe au mpendwa wako anaumwa dalili za sinasitisi kwa zaidi ya siku 14, kutafuta huduma sahihi ni muhimu. Watoto, watu wazima na watu wenye kingamwili dhaifu wanapaswa kuwa makini zaidi. 
Njia bora ya kuzuia sinasitisi na matatizo yake ni kuzuia maambukizi yasitokee kabisa. Hiyo ni rahisi kusema kuliko kutekeleza, hasa wakati wa msimu wa baridi. Lakini kufanya jitihada ili kudumisha afya kunaweza kuleta utofauti – nawa mikono yako na uache umbali unaofaa kati yako na watu wengine wanaoumwa. Na endapo utaugua, jitunze. Kupata usingizi wa kutosha na kuweka kipaumbele katika kupona vizuri ni njia nzuri za kuepuka sinasitisi.
Kwa maelezo zaidi kuhusu sinasitisi, tembelea ukurasa wa Mwongozo au Vidokezo vya Haraka kuhusu mada hii

Kile Ambacho Kila Mgonjwa Anapaswa Kujua Kuhusu Maambukizi ya Sinasitisi na Sinasi

Baada ya siku kadhaa za kuumwa mafua, kile unachotaka tu ni kujisikia vizuri na kurejea katika hali ya kawaida. Lakini si kila mara jambo hilo hutokea. Wakati mwingine kubanwa na mafua na pua...

Uyoga, jibini laini, wafo zilizogandishwa, kuku aliyepikwa mapema, vipande vya minofu iliyopikwa kabla…
Kwa miezi kadhaa iliyopita, kumekuwa na taarifa nyingi kuhusiana na uondoaji wa chakula sokoni kilichokuwa kinauzwa maeneo mbalimbali nchini. Kiwango kikubwa cha uondoaji huo kiliangazia bidhaa zenye uwezo wa kuchafuliwa na Listeria. Vichwa hivi vya habari vinaweza kuwa vyenye kuogofya na watu wengi hawana uhakika ni hatua zipi za kuchukua ikiwa walinunua au kula chakula chenye hatari ya kuchafuliwa na Listeria. Katika tahariri hii, tunabainisha Listeria ni nini, hatari inazozileta kwa watu wazima wenye afya na makundi yaliyo hatarini kuipata na jinsi ya kukabiliana na uondoaji wa bidhaa kwenye soko. 
1. Je, kuna tofuati gani kati ya Listeria na listeriosisi?
Listeriosisi ni maambukizi yanayosababishwa na bakteria wanaonyesha rangi ya zambarau katika kipimo cha gram (gram-positive) Listeria monositogenesi, kwa kawaida wakati chakula kilichochafuliwa kinapoliwa. Tunafikiria kuwa chakula kilichowekwa kwenye friji huwa salama kuliwa, lakini hilo sio kweli kila wakati. Bakteria ya Listeria inaweza kukua kwenye vyakula katika halijoto za friji na inaweza kuishi kwenye friza. Hali hii hufanya bidhaa zilizofungashwa, zikapozwa, zilizo tayari kwa kuliwa (ambazo hazihitaji kupikwa kabla ya kuliwa) haswa kuwa katika hatari ya kuchafuliwa. Mimea inayoanza kuchipua, tikiti na matunda na mboga zingine zinaweza pia kuleta hatari. 
2. Je, hatari za listeriosisi ni zipi?
Mara nyingi, watu walio na mifumo ya kingamaradhi yenye afya hawana sababu ya kujali sana kuhusu kupata Listeria. Hata hivyo, listeriosisi ni mojawapo ya magonjwa hatari zaidi yanayosababishwa na chakula kwa watu walio na mifumo dhaifu ya kingamaradhi. Watu walio na listeriosisi kwa kawaida hupatwa na mzizimo, homa na maumivu ya misuli (ikifanana na mafua), huku wakiwa na kichefuchefu, kutapika na kuhara. Kwa kawaida, dalili huisha katika siku 1 hadi 7. 
Wakati mwingine bakteria huingia kwenye mtiririko wa damu kutoka kwenye utumbo na kuvamia viungo fulani. Hii inajulikana kama listeriosisi vamizi. Listeriosisi vamizi inaweza kuenea kwenye tishu zinazofunika ubongo na uti wa mgongo (na kusababisha homa ya uti wa mgongo), macho, vali za moyo (na kusababisha endokardaitisi), na viungo. Kwa wanawake wajawazito, inaweza kuenea kwenye uterasi na kijusi. Nchini Marekani, listeriosisi vamizi hutokea kwa takriban watu 1,600 pekee kila mwaka na takriban watu 260 hufa kutokana nayo.
3. Ni nani aliye katika hatari?
Listeriosisi inatokea sana kwa makundi yafuatayo:

    Wanawake wajawazito
    Vijusi na watoto waliozaliwa hivi karibuni
    Watu walio na umri wa miaka 60 au zaidi
    Watu walio na mfumo dhaifu wa kingamaradhi, kama vile wale walio na maambukizi ya virusi vinavyosababisha ukosefu wa kinga mwilini (VVU)
    Watu wanaotumia dawa za kukandamiza kingamwili

Wanawake wajawazito wana uwezekano mkubwa wa takriban mara 10 wa kupata listeriosisi kuliko watu wengine na wanawake wajawazito wa Kihispania wana uwezekano mkubwa wa takriban mara 24 wa kupata listeriosisi kuliko watu wengine. Listeriosisi ndio sababu ambayo huwafanya madaktari wengi kupendekeza wanawake wajawazito kuepuka kula vipande vya minofu iliyopikwa kabla na vyakula vingine ambavyo vinaweza kuwa vimechafuliwa. Vile asilimia ya Wamarekani wenye zaidi ya umri wa miaka 65 inavyoongezeka, wazee wanahitaji kufahamu hatari na dalili za ishara za listeriosisi na kuchukua tahadhari zinazofaa.  
4. Je, ni kwanini kunaonekana kuwa na uondoaji mkubwa sana wa bidhaa sokoni kutokana na Listeria hivi karibuni?
Kwa vichwa vya habari vya hivi karibuni, ni rahisi kudhani kuwa matukio ya listeriosisi yameongezeka kote nchini. Ukweli ni kwamba, kuna hali kadhaa zinazoathiri viwango vya uondoaji wa bidhaa sokoni na habari husika za vyomba vya habari. 
Kwa wale ambao hawana ufahamu ni kwamba, tuna itifaki thabiti za usalama wa chakula nchini Marekani. Uchafuaji wa Listeria si lazima uwe umeongezeka kwa kiwango kikubwa, lakini tuko makini zaidi katika kuitafuta. Wakati huo huo, ongezeko katika matumizi ya vyakula vya viwandani na vile vilivyoandaliwa mapema, ambapo Listeria ina uwezekano mkubwa wa kuwepo, ni sababu zenye uwezekano mkubwa wa kuchangia hili. 
Watu wanapaswa pia kujua kuwa "mlipuko" unaweza kuwa na hatari kidogo kuliko vile wanavyoweza kufikiria. Huwa tunafikiria mlipuko kama unaoathiri dazeni au mamia ya watu. Lakini ufafanuzi wa mlipuko wa ugonjwa unaosababishwa na chakula ni watu wawili au watatu pekee kuumwa kutokana na kula chakula na kinywaji kilichochafuliwa. Kufuatilia milipuko kunaweza kuwa na changamoto kwa vile inaweza kuchukua hadi wiki 10 kwa mtu kuanza kuumwa baada ya kupata Listeria na watu wengi wenye afya hawatawahi kuumwa au kuonyesha dalili. Hali hii hufanya kufuatilia ugonjwa kwa watu walioupata kuwa jambo gumu. 
5. Ni nini ninapaswa kufanya ikiwa nilinunua au kula bidhaa zilizochafuliwa na listeria?
Ni jambo zuri kuzingatia uondoaji wa bidhaa sokoni, haswa kwa watu ambao wanaweza kuwa katika hatari kubwa zaidi. Ikiwa ulinunua bidhaa ambayo inaweza kuwa imechafuliwa, hatua ya kwanza ni kuitupa. Unapaswa kila wakati kusafisha vizuri friji na maeneo mengine yenye uwezekano wa kuchafuka. 
Katika matukio mengi, kupika chakula kutaua bakteria wa Listeria. Lakini ikiwa wewe au mwanafamilia alikula bidhaa ambayo haijapikwa, ni muhimu kufuatilia dalili na kuwa tayari kutafuta huduma za matibabu mara moja. 
Ili kupata maelezo zaidi kuhusu listeriosisi, tembelea Ukurasa wa Mwongozo kuhusu mada hii.

Majibu ya Maswali ya Kawaida Kuhusu Listeria, Listeriosisi na Uondoaji wa Chakula Sokoni

Uyoga, jibini laini, wafo zilizogandishwa, kuku aliyepikwa mapema, vipande vya minofu iliyopikwa kabla…Kwa miezi kadhaa iliyopita, kumekuwa na taarifa nyingi kuhusiana na uondoaji wa chakula...

Tunafurahi kuwakaribisha wasomaji wa Kiswahili kwenye tafsiri hii mpya kabisa ya Miongozo ya MSD, Toleo la Vidokezo vya Haraka.
Tovuti za miongozo ni toleo la sasa la kidijitali la mwongozo wa tiba kwa ajili ya wataalamu wa huduma za afya. Mwongozo huu ulichapishwa kwa mara ya kwanza mnamo mwaka 1899, ukawa kitabu kirefu zaidi cha tiba kilichoendelea kuchapishwa katika lugha ya Kiingereza. Kwa miaka mingi, familia nyingi zilikuwa na nakala ya Mwongozo wa kitaalamu nyumbani na ulitumika kama chanzo muhimu cha taarifa za tiba ili kusaidia kuelewa na kujali afya zao. Mnamo mwaka 1997, Kitabu cha Kiada cha kwanza cha Afya ya Nyumbani kilichapishwa, toleo la Mwongozo lililoundwa mahususi kwa ajili ya wagonjwa, walezi na watumiaji wote wa huduma za afya. 
Toleo la Miongozo ya MSD la Vidokezo vya Haraka, ni sehemu ya Toleo la Mtumiaji, ni nyenzo ya kidijitali ya taarifa za afya inayojumuisha taarifa mbalimbali kuhusu maelfu ya magonjwa na matibabu katika nyanja zote za tiba. Mwongozo umeandaliwa kuwa sehemu ya kwanza bora zaidi ya kwenda kujifunza kuelewa na kuhudumia afya ya binadamu. Toleo la Mtumiaji linawasilisha taarifa ile ile inayoaminika ambayo inapatikana kwa wataalamu wa tiba katika lugha dhahiri, ambayo ni rahisi kueleweka ikiambatana na vielelezo, video na picha nyingi. Kwa kuwasaidia watu kuelewa zaidi kuhusu afya zao na afya ya familia na marafiki, ni matumaini yetu kuwa tutaunga mkono afya na ustawi na kuwapa watu maarifa ya kuelewa afya zao, kuwasiliana kwa ufanisi na madaktari wao na kufanya maamuzi sahihi kuhusu tiba. 
Maudhui ya Mwongozo yameandikwa na mamia ya wataalamu wa tiba duniani kote na lugha na matoleo yote ya tovuti yanapatikana bila malipo, bila matangazo au ujumbe wa biashara. 
Tafadhali tembelea tovuti hii mara kwa mara ili ujue kilichobadilika na kusoma maudhui mapya, kuwa huru kuwasiliana nasi ukiwa na maoni au maswali yoyote. 

Karibu katika Tovuti ya Miongozo ya MSD kwa Kiswahili

Tunafurahi kuwakaribisha wasomaji wa Kiswahili kwenye tafsiri hii mpya kabisa ya Miongozo ya MSD, Toleo la Vidokezo vya Haraka.Tovuti za miongozo ni toleo la sasa la kidijitali la mwongozo wa...

Kwa karne zilizopita, kulikuwa na hekaya za roho za mapepo wabaya waliokuwa wakinyemelea nchi za tropiki ambazo zingesababisha magonjwa makali kwa wageni. Wasafiri wangepata homa, homa ya baridi, maumivu ya kichwa, uchovu kupita kiasi na maumivu ya mwili yenye uchungu. 
Leo hii, tunajua hizi kwa kweli ni dalili za kidingapopo, kisichosababishwa na roho za mapepo wabaya wanaozunguka zunguka bali husababishwa na kung'atwa na mbu. Kidingapopo ni maambukizi ya virusi yanayoletwa na mbu ambayo yanasababisha homa, maumivu ya jumla ya mwili, na ikiwa ni kali, kuvuja damu nje na ndani (hali inayojulikana kama homa ya kuvuja damu ya kidingapopo). 
Kwa watu wanaoishi au kusafiri katika maeneo ambayo kidingapopo hutokea sana, kuna mambo muhimu ya kujua ili kutambua ishara za ugonjwa na kupunguza zaidi hatari ya maambukizi. Hapa kuna mambo ya kuangalia kuhusu kile ambacho watu wanapaswa kujua kuhusu kidingapopo. 
1. Si mbu wote wanabeba kidingapopo
Kwa kawaida, kidingapopo kinaenezwa kwa watu kupitia kung'atwa na mbu aina ya Aedes walioambukizwa. Kila mwaka, takriban visa 50 hadi 100 vya kidingapopo na takriban vifo 20,000 hutokea dunia kote. Hata hivyo, nchini Marekani, ni takriban visa 100 hadi 200 tu ndivyo hutokea kila mwaka, karibu vyote huletwa na wasafiri wanaorejea kutoka katika maeneo yaliyoathiriwa.
2. Kidingapopo kinaenea kuelekea katika maeneo mapya
Kidingapopo hutokea zaidi katika maeneo ya tropiki na yale ya chini ya tropiki dunia kote. Hutokea zaidi katika Asia ya Kusini Mashariki lakini pia inatokea sana katika Amerika ya Kusini na ya Kati, huku idadi ya visa vya juu zaidi ikiwa ni katika nchi ikijumuisha Brazili. Mara nyingi, visa vya kidingapopo vinavyoripotiwa nchini Marekani hutokea kwa watu ambao hivi karibuni walitembelea sehemu za dunia ambapo kidingapopo hutokea mara kwa mara. 
Vilevile, mbu aina ya Aedes wanatokea katika maeneo mapya kwa sababu ya shughuli za binadamu na mabadiliko ya tabianchi. Nchini Marekani, wamepatikana katika majimbo ikiwa ni pamoja na Florida, Southern California, Texas, Arizona na maeneo ya Magharibi ya Kati. Visa vichache vya maambukizi ya kidingapopo nchini vimetokea Hawaii, Florida na Texas.
3. Kidingapopo hutokea katika awamu tatu
Kidingapopo kinatofautiana kwa ukali na si kila mtu anayeambukizwa huwa mgonjwa sana. Lakini kwa wale wanaoumwa sana, kinaweza kuwa hatari sana. Kwa kawaida dalili za kidingapopo huanza kwa ghafla, zikisababisha homa, homa ya baridi, maumivu makali ya kichwa, maumivu wakati macho yanaposogezwa, uchovu kupita kiasi na maumivu makali ya jumla kwa mwili, haswa kwenye mgongo, miguu na viungo. Maumivu haya mara nyingi huwa machungu sana hadi ugonjwa ukaitwa "homa ya kuvunjika mifupa." 
Kwa kawaida dalili hizi hukaa kwa siku chache, ambapo baadaye wagonjwa huanza kuhisi vyema kwa takriban saa 24. Watu wanaweza kufikiria kuwa homa imeisha, lakini baadaye homa inaweza kurejea, pamoja na athari kali zaidi, ikiwa ni pamoja na homa ya kuvuja damu ya kidingapopo, kuvuja damu na mshtuko.
4. Kidingapopo hakiambukizwi
Katika matukio mengi zaidi, watu walio na kidingapopo hawawezi kuwaambukiza wengine. Mbu anaweza kukisambaza kwa kumng'ata mtu aliye na maambukizi na kisha kumng'ata mtu mwingine. Ingawa ni nadra, mwanamke mjamzito anaweza kupitisha virusi vya kidingapopo kwa kijusi chake wakati wa ujauzito au wakati wa kujifungua. Kumekuwa na ripoti moja ya virusi vya kidingapopo kupitishwa kupitia maziwa ya matiti.
5. Kwa sasa hakuna chanjo dhidi ya visa vipya
Chanjo pekee ya kidingapopo inayopatikana kwa sasa nchini Marekani imeidhinishwa kwa watoto ambao hapo awali waliambukizwa na wanaishi katika eneo ambalo ugonjwa huo hutokea mara kwa mara. Kuna chanjo zinazoendelezwa ambazo zinaweza kutumiwa kwa watu ambao hawajawahi kupata maambukizi ya kidingapopo hapo awali na pia wale ambao wamekuwa nayo.
6. Wasafiri wanahitaji kuwa waangalifu
Mtu yeyote anayesafiri katika sehemu za dunia ambapo kidingapopo hutokea sana anapaswa kuchukua hatua za kujilinda yeye mwenyewe na wasafiri wenzake. Kabla ya ziara, tembelea kliniki ya dawa za kusafiri na uzungumze na daktari kuhusu hatari na tahadhari zinazoweza kuchukulia. Mapendekezo na ushauri wa sasa unapatikana kupitia wakala wa afya kwa umma kama Vituo vya Udhibiti na Uzuiaji wa Magonjwa. Kumbuka kuwa mara nyingi data inaweza kuwa katika kiwango kilichopitwa na wakati kwa hadi wiki moja. 
Wakati wa kusafiri, hatua zile zile bora kabisa za kuepuka kung'atwa na mbu aina zote zinapaswa kutumika. Valia mavazi ya rangi angavu, yenye mikono mirefu, yasiyobana, yenye kukutosha vizuri. Tumia mafuta ya kufukuza wadudu. Mafuta ya kufukuza wadudu yanazidi kuongezwa katika mafuta ya kuzuia miale ya jua. Hakikisha unakagua lebo kabla ya kutumia bidhaa yoyote kwa watoto. 
Hatimaye, njia bora zaidi ya kupunguza hatari ya kidingapopo ni kupunguza idadi ya mbu ambao wanaibeba. Inaweza kuwa changamoto kuondoa maeneo yote wanapozalia, lakini pia kuna hatua bunifu zinazochukuliwa ili kupunguza idadi ya mbu, ikiwa ni pamoja na kuleta mbu waliotengenezwa kijenetiki na kupitia bakteria ambao huzuia mbu kuambukizwa na kidingapopo. 
7. Wasafiri wanapaswa kuangalia uwepo wa dalili 
Kwa kawaida dalili za kidingapopo huanzia takriban siku 3 hadi 15 baada ya kung'atwa na mbu aliyeambukizwa. Mara nyingi, msafiri huanza kuhisi mgonjwa mara baada ya kurejea nyumbani. Ikiwa ulisafiri na umeanza kujihisi mgonjwa, ni muhimu sana kwamba utoe maelezo ya safari yako pale unapozungumza na daktari wako. 
Kwa maelezo zaidi kuhusu kidingapopo, tembelea ukurasa wa Miongozo au Vidokezo vya Haraka kuhusu mada hii. 

Kidingapopo: Kile Wasafiri Wanahitaji Kujua

Kwa karne zilizopita, kulikuwa na hekaya za roho za mapepo wabaya waliokuwa wakinyemelea nchi za tropiki ambazo zingesababisha magonjwa makali kwa wageni. Wasafiri wangepata homa, homa ya baridi...

Si hali nyingi ambazo hupata umakini mkubwa—na mabishano—kama ugonjwa wa spektra wa usonji (ASD), haswa kati ya wazazi na watoto wachanga. Watu walio na ASD wana ugumu wa kuendeleza mahusiano ya kawaida ya kijamii, hutumia lugha kwa njia isio ya kawaida au hawaitumii kabisa na huonyesha tabia za kuzuia na zinazo jirudiarudia. Wanaweza kuwa na wakati mgumu kuelewa ishara za kijamii au kuwaza kile ambacho watu wengine wanaweza kuwa wanafikiria, hali ambayo inaweza kufanya maingiliano ya kijamii kuwa na changamoto. 
Kwa sababu ni spektra, watu walio na ASD hupata dalili mbalimbali na tatizo hilo huathiri maisha yao katika njia tofauti. Matokeo yake, ASD inakabiliwa na dhana zisizo za kweli na ukosefu wa uelewa kwa kiasi kikubwa, chanzo chake na jinsi inavyoathiri watu katika awamu mbalimbali za maisha yao. Hapa kuna dhana saba zisizo za kweli kuhusu usonji na kile ambacho watu walio na usonji na wale ambao wanawasaidia wanahitaji kukifahamu. 
Dhana #1: Ni wavulana pekee ndio hupata usonji
ASD hutokea kwa takriban mtu 1 kati ya 36 nchini Marekani na wavulana wana uwezekano wa kuipata mara nne zaidi kuliko wasichana. Lakini wasichana wanaweza kupata ASD. Hali nyingine ambayo wazazi wanapaswa kufahamu ni ugonjwa wa Rett, ambao hutokea zaidi kwa wasichana kuliko wavulana. Ugonjwa wa Rett una sifa nyingi sawa na zile za ASD, na pia utofauti mkubwa. Kimahususi, karibu watu wote walio na ugonjwa wa Rett kwa kawaida huwa na ulemavu wa akili. 
Dhana #2: Watu wote walio na ASD pia wana ulemavu wa akili
Ulemavu wa akili na ASD sio sawa Ulemavu wa akili hutokea zaidi kwa watu walio na ASD, lakini sio kila mtu aliye na ASD ana ulemavu wa akili na sio kila mtu aliye na ulemavu wa akili ana ASD. Tatizo la upungufu wa umakini/kukosa utulivu (ADHD) ni hali nyingine ambayo mara nyingi—lakini si kila wakati—inapishana na ASD.
Dalili ambazo zinalingana na hali hizi kwa kawaida huwa za kuonekana baadaye kidogo katika maisha. Kwa wazazi, ishara ya kwanza ya kuangalia ni kuchelewa katika maendeleo ya uwezo wa kutumia lugha. Viashiria vingine vya mapema ni pamoja na tabia za kurudia, hitaji la mazoea na utofauti katika uchakataji wa fahamu kwa vitu kama kelele, mwangaza na umbile. Lakini ni muhimu kukumbuka kuwa mambo haya yanaweza kuwa ishara za hali mbalimbali. Na kwa watoto wengi, ishara hizi sio ishara za tatizo lolote la kiafya.
Dhana #3: Watu wazima na watoto wenye udadisi huwa na ASD
Neno "kwenye spektra" limekuwa ufupisho wa kufafanua mtu ambaye anaweza kuwa na aibu kidogo, asiye na ustadi wa kijamii au asiyevutiwa sana na mada fulani. Watu hawa mara nyingi huwa hawana ASD.
Utamaduni wa Pop mara nyingi hueleza watu walio na usonji kama watu wenye talanta—werevu zaidi kwenye muziki au wenye kipaji cha hisabati. Baadhi ya watu walio na ASD wana ujuzi wa kipekee, lakini huwa hawana nguvu zisizo za kawaida. Ni bora zaidi kutokuchukulia ASD kama "tatizo" na kuichukulia kama "utofauti." Wakati mwingine tofauti hizo zinaweza kuwa na usaidizi katika hali fulani, lakini sisi wote ni watu ambao tuna maumbile na uwezo wetu wenyewe wa kipekee. 
Wakati huo huo, utambuzi wa ASD unaweza kuwa zana bora zaidi kwa watu binafsi na familia. Hakuna vipimo vya maabara vya kutambua ASD. Badala yake, inategemea uwepo wa hali mbalimbali. Utambuzi huu unaweza kuwa ni wenye msaada mkubwa huku wazazi wakitafuta huduma na suluhisho ili kupata usaidizi unaohitajika kwa watoto wao, ikiwa ni pamoja na tiba ya kuzungumza, tiba ya shughuli za kila siku na mengine zaidi. 
Dhana #4: Ni watoto pekee ndio hupata ASD
Mtu hubaki na ASD katika maisha yake yote na athari ya hali hii hubadilika kwa kadiri mtu anavyozidi kukua. Watu wenye ASD hujifunza kuzoea hali za kijamii ambazo hubadilika kwa kadiri wanavyozidi kukua, ikiwa ni pamoja na nyakati za ujana na kuingia katika maeneo yao ya kazi pale wanapoweza kufanya hivyo. Eneo moja ambalo watu wazima wenye umri mdogo walio na ASD mara nyingi wanahitaji usaidizi ni katika matumizi ya mfumo wa huduma za afya. Mara nyingi, watu watahama kutoka kwa daktari wa watoto hadi kwa mtaalam wa tiba na magonjwa ya akili ili kuendelea na matibabu na dawa wakati wanapoelekea kwenye utu uzima. 
Dhana #5: Hakuna tiba ya ASD
Bado madaktari hawajagundua chanzo cha ASD. Tunajua kuwa mara nyingi hutokea kwa wanandugu na jamaa, lakini inaweza kuathiri kila mwanafamilia kwa njia tofauti. Ni ukweli kuwa kwa watu waliotambuliwa kuwa na ASD, hakuna matibabu mahususi ambayo madaktari wanapendekeza. Lakini, kuna njia kadhaa zilizothibitishwa za kusaidia watu kuboresha maisha yao, ikiwa ni pamoja na mbinu zinazotegemea hali ya kitabia na dawa ambazo zinaweza kusaidia kudhibiti wasiwasi na mihemko ya ghafla ya kitabia. Watu walio na ASD mara nyingi hunufaika kutokana na mazoezi ya kufanya mazungumzo au "miongozo" ya kuwaongoza wanapokuwa katika mazingira ya kijamii. 
Mara nyingi, wazazi watatafuta matibabu mbadala ya watoto walio na ASD. Baadhi ya njia hizi za kukabiliana na hali hii zinaweza kuwa na madhara. Ni muhimu kuzijadili na daktari kwanza na kujaribu jambo moja baada ya lingine ili kuhakikisha kuwa unaelewa athari iliyonayo njia fulani ya kukabiliana na hali. 
Dhana #6: Chanjo husababisha ASD
Chanjo haisababishi ASD. Kuna tafiti nyingi za kiwango cha juu zinazoonyesha kwamba hakuna uhusiana baina ya vitu hivi viwili. Sababu moja ambayo inaweza kuwa ndio chanzo cha dhana hii ni kwamba wazazi wengi wanaanza kutambua dalili za ASD katika wakati ule ule ambao watoto wao wanaanza kupata chanjo za magonjwa mbalimbali. Licha ya utukizi huu, ni muhimu watoto wapokee chanjo zinazohitajika ili kujikinga na kuwakinga wengine kutokana na magonjwa mbalimbali ya kuambukiza. 
Dhana #7: ASD inasababishwa na malezi mabaya
Kwa miongo kadhaa, tumejua kuwa "malezi mabaya" hayachangii au kusababisha ASD. Wazazi na walezi huwa na wajibu mkubwa katika kuwasaidia watoto wao kufanikiwa na wana wajibu mkubwa katika namna ambavyo watoto wao wanashughulika na ulimwengu, lakini matendo yao huwa hayasababishi ASD. 
Kama ilivyo kwa kila mmoja wetu, kila mtu aliye na ASD ni wa kipekee. Tunapokutana na watu walio na ASD mahali walipo na kupata njia za kuungana nao, huwa tunafanya vyema zaidi. 
Ili kupata maelezo zaidi kuhusu Ugonjwa wa Spektra wa Usonji, tembelea ukurasa wa Miongozo au Vidokezo vya Haraka kuhusu mada hii. 

Kufafanua Dhana Zinazoaminiwa na Watu Wengi Kuhusu Ugonjwa wa Spektra wa Usonji

Si hali nyingi ambazo hupata umakini mkubwa—na mabishano—kama ugonjwa wa spektra wa usonji (ASD), haswa kati ya wazazi na watoto wachanga. Watu walio na ASD wana ugumu wa kuendeleza mahusiano...

Maudhui ya Ziada

Pia ya Maslahi

Sura (A-Z)

Jina la Jumla

Kiungo ulichochagua kitakupeleka kwenye tovuti ya mhusika mwingine. Hatudhibiti au hatuwajibikii maudhui ya tovuti yoyote ya wahusika wengine.

Ungependa kuondoka kwenye Tovuti hii? 

Sura Zilizoangaziwa

Google+

Sura Muhimu

Vidokezo vya Haraka

Badilisha Lugha

Kichwa asili:

Majina ya Kawaida ya Dawa A - Z

LinkedIn

Mada ifuatayo kutoka kwa Mwongozo wa MSD imetumwa kwako: %0D%0A %0D%0A {title} %0D%0A %0D%0A {link} 

Barua

Maelezo ya dawa

Odnoklassniki

Pata taarifa kuhusu mada za matibabu, dalili, dawa, taratibu, habari na zaidi, zilizoandikwa kwa lugha rahisi

<h4>Utafutaji wa Kina:</h4> <ul> <li><strong>Tumia “ “ kwa misemo kamili.</strong> <ul> <li>Kwa mfano: “maumivu ya tumbo kwa watoto“</li> </ul> </li> <li><strong>Tumia - ili kuondoa matokeo yaliyo na baadhi ya manenomsingi.</strong> <ul> <li>Kwa mfano: maumivu ya tumbo kwa watoto</li> </ul> </li> <li><strong>Tumia AU ili kujumuisha manenomsingi mbadala.</strong> <ul> <li>Kwa mfano: kijana AU kijana anayebaleghe</li> </ul> </li> </ul>

Weka maneno ya utafutaji ili kupata mada zinazohusiana za matibabu, media titika na zaidi.

Tafuta matokeo ya:

Taarifa ambayo ni wazi na rahisi kuelewa kuhusu maelfu ya matatizo na dalili za matibabu

Jifunze kuhusu dalili, utambuzi na matibabu ya SectionName kwenye Mwongozo wa MSD. Matoleo ya HCP na Vet pia!

Jifunze kuhusu dalili,utambuzi na matibabu ya Sectionname kwenye Mwongozo wa MSD. Matoleo ya HCP na Vet pia!

Maoni