Chakula unachokula kinapaswa kumeng'enywa kabla hakijaupa mwili wako nguvu. Umeng'enyaji unavunja chakula kuwa sehemu mbili tofauti:
Protini
Fati
Kabohaidreti
Protini, fati na kabohaidreti ni virutubishi kwa sababu vinatoa lishe. Virutubishi vingine ni:
Vitamini na madini
Chakula kinameng'enywa, virutubisho vinaingia kwenye mwili wako kupitia kuta za utumbo wako. Hali hii inaitwa kunyonya.
Kufikia Utumbo Mdogo
Hali ya kushindwa kunyonya virutubishi ni nini?
Hali ya kushindwa kunyonya virutubishi humaanisha mwili wako hauchukui vizuri virutubishi (kufyonza) vinavyotoka kwenye chakula Tatizo mahali fulani kwenye njia yako ya mmeng'enyo wa chakula linazuia mwili wako usinyonye aina moja ya virutubishi au zaidi.
Hali ya kushindwa kunyonya virutubishi inaweza kusababishwa na magonjwa, upasuaji kwenye utumbo wako, au maambukizi ya utumbo
Mara nyingi utapungua uzani na kuharisha na kinyesi kinachonuka (haja kubwa)
Baada ya muda unaweza kupata upungufu wa vitamini, hali inayoweza kukupa kiwango cha chini cha damu na kufanya ujihisi kuumwa
Madaktari mara nyingi wanafanya vipimo vya kinyesi na damu na wakati mwingine wanaangalia kwenye tumbo na utumbo wako kwa kutumia bomba linalopinda (endoskopia)
Visababishi mbalimbali vya hali ya kushindwa kunyonya virutubishi vinahitaji tiba tofauti, lakini madaktari mara nyingi wanajaribu kurekebisha mlo wako ili kuleta unafuu kwenye dalili zako
Nini kinachosababisha hali ya kushindwa kunyonya virutubishi?
Matatizo makuu mawili ndiyo yanasababisha hali ya kushindwa kunyonya virutubishi:
Chakula hakimeng'enywi vizuri
Utumbo wako hauwezi kunyonya virutubishi
Je, nini kinachosababisha matatizo ya umeng'enyaji wa chakula?
Hutaweza kumeng'enya chakula kikamilifu ikiwa:
Kongosho lako halitengenezi juisi za umeng'enyaji za kutosha, kama vile kwenye kuvimba kwa kongosho au sisti fibrosisi
Huna vimeng'enya fulani vya mmeng'enyo wa chakula kwenye utumbo wako, kama vile kwenye kutovumilia maziwa
Kwa nini huwezi kunyonya virutubishi?
Unapata shida kunyonya virutubishi ikiwa:
Utando wa utumbo wako umeharibika, kama vile kwenye ugonjwa wa seliaki, sprue ya kitropiki, au ugonjwa wa whipple
Sehemu ya utumbo wako iliondolewa, inaitwa ugonjwa wa utumbo mfupi
Je, dalili za hali ya kushindwa kunyonya virutubishi ni zipi?
Dalili iliyozoeleka sana ya hali ya kushindwa kunyonya virutubishi ni:
Hali sugu ya kuhara
Utakuwa na kingi laini chenye mafuta mafumafuta kinachonuka vibaya kuliko kawaida.
Dalili zingine ni pamoja na:
Kuhisi tumbo kuwa na gesi na kujaa
Kupunguza uzani
Kwa wanawake, hedhi kukoma
Upungufu wa vitamini na madini unaweza kusababisha:
kiwango cha chini cha damu (anemia)
Kuchubuka kwa urahisi
Kuwashwa mikono na miguu
Madaktari wanatambuaje hali ya kushindwa kunyonya virutubishi?
Madaktari kawaida hufanya:
Vipimo vya kinyesi ili kuangalia mafuta ambayo hayajanyonywa
Vipimo vya damu
Ikiwa vipimo hivi vitaonyesha hali ya kushindwa kunyonya virutubishi, basi madaktari watafanya vipimo ili kutafuta kisababishi. Huenda daktari akafanya yafuatayo:
Kutazama tumbo na utumbo wako kwa kutumia mawanda ya kutazamia yanayoweza kunyumbulika (uchunguzi wa sehemu za ndani kwa kutumia endoskopi)
Fanya kipimo cha kupumua
Kufanya kipimo cha eksirei baada ya kumeza majimaji yenye kutofautisha
Je, madaktari hutibu vipi hali ya kushindwa kunyonya virutubishi?
Matibabu yanategemea kisababishi. Baadhi ya magonjwa ya hali ya kushindwa kunyonya virutubishi yana matibabu maalumu. Kwa mfano, sprue ya kitropiki na ugonjwa wa whipple, magonjwa haya yanatibiwa kwa dawa za kuua bakteria.
Kwa ujumla, ikiwa unapata shida kwa kutumia vyakula fulani tu, madaktari watakuambia uviepuke. Ikiwa unakosa vimeng'enya fulani, wakati mwingine unaweza kutumia vidonge vya vimeng'enya. Ikiwa una upungufu wa vitamini, utatumia vitamini vya zaida.
