Upungufu wa Kurithi na Ule wa Kupata Kizuizi cha C1

Angioedema ya Kurithi na Isiyo ya Kurithi

Imepitiwa/Imerekebishwa Oct 2024

Upungufu wa kizuizi cha C1 ya kurithi na isiyo ya kurithi ni nini?

Upungufu wa kizuizi cha C1 ya kurithi na isiyo ya kurithi pia hujulikana kama angioedema ya kurithi na isiyo ya kurithi. Angioedema ni kuvimba kwa uso, midomo, ulimi, na koo ambako kwa kawaida husababishwa na mmenyuko wa mzio. Lakini angioedema inaweza pia kusababishwa na tatizo fulani la mfumo wako wa kingamwili.

  • Angioedema ya kurithi (pia inaitwa upungufu wa kizuizi cha C1 ya kurithi) ni tatizo la mfumo wa kingamwili unalozaliwa nalo

  • Angioedema ya isiyo ya kurithi (pia inaitwa upungufu wa kizuizi cha C1 kisicho cha kurithi) ni tatizo la mfumo wa kingamwili linalosababishwa na ugonjwa au hali nyingine

Angioedema ya kurithi na isiyo ya kurithi ni kama angioedema inayosababishwa na mmenyuko wa mzio, lakini haiwashi na hupatwi na mabaka (mabaka mekundu, yanayowasha, yaliyoinuka kwenye ngozi).

  • Midomo, ulimi, na koo lako linaweza kuvimba, na huku kunaweza kusababisha matatizo ya kupumua

  • Unaweza kuugua tumbo lako na kutapika

  • Madaktari wanaweza kutumia dawa kutibu na kuzuia uvimbe

Angioedema ya Kurithi na Isiyo ya Kurithi husababishwa na nini?

Angioedema ya Kurithi ipo kwenye jeni (hurithiwa kutoka kwa mzazi). Hali hiyo huwepo tayari wakati wa kuzaliwa, lakini dalili huanza unapokuwa mtoto au kijana.

Angioedema isiyo ya Kurithi inaweza kutokea baada ya kupata baadhi ya saratani au mfumo wa kingamwili kwenda kinyume na mwili (ugonjwa unaosababisha mfumo wa kinga ya mwili wako kushambulia tishu zake). Dalili huanza baadaye katika maisha.

Je, kitu gani kinaweza kuchochea shambulio la angioedema?

Katika angioedema ya kurithi na isiyo ya kurithi, uvimbe unaweza kuchochewa na:

  • Jeraha ndogo

  • Maambukizi

  • Vyakula fulani

  • Ujauzito

  • Baridi

  • Msongo wa mawazo

Dalili za angioedema ya kurithi na isiyo ya kurithi ni zipi?

Dalili zinaweza kujumuisha uvimbe wenye uchungu kwenye:

  • Uso

  • Midomo

  • Ulimi

  • Mikono

  • Miguu

  • Sehemu za siri

  • Utando wa mdomo, koo, njia za hewa, na njia ya mmeng'enyo wa chakula

Dalili zingine ni pamoja na:

  • Kuhisi mgonjwa tumboni

  • Kutapika

  • Kukakamaa

Kuvimba kwa kisanduku cha sauti, koo, au ulimi kunaweza kusababisha matatizo ya kupumua.

Picha za Angioedema
Angioedema
Angioedema

Picha hii inaonyesha uvimbe midomoni mwa mtu aliye na angioedema ya kurithi.

Kwa idhini ya mchapishaji. Kutoka kwa Joe E, Soter N. Katika Current Dermatologic Diagnosis and Treatment, kilichohaririwa na I Freedberg, IM Freedberg, na MR Sanchez. Philadelphia, Current Medicine, 2001.

Angioedema ya Ulimi
Angioedema ya Ulimi

Mtu huyu ana ulimi uliovimba kutokana na angioedema.

MAKTABA YA PICHA ZA KISAYANSI

Angioedema ya Midomo
Angioedema ya Midomo

Mtu huyu amevimba midomo kutokana na angioedema.

DKT P. MARAZZI/MAKTABA YA PICHA ZA KISAYANSI

Madaktari wanawezaje kujua kama nina angioedema ya urithi au isiyo ya kurithi?

Madaktari watashuku angioedema ya kurithi au isiyo ya kurithi ikiwa unapata uvimbe lakini hakuna mabaka. Ili kuthibitisha, daktari atafanya:

  • Vipimo vya damu

Madaktari hutibu vipi angioedema ya kurithi na isiyo ya kurithi?

Madaktari hukutibu kwa:

  • Dawa ambazo husaidia mfumo wako wa kingamwili

Madaktari pia wanaweza kukupa dawa za kuzuia uvimbe, haswa kabla ya vichochezi vinavyojulikana.

Matibabu ya njia ya hewa iliyozuiwa

Iwapo njia yako ya hewa imevimba na una matatizo ya kupumua, madaktari watahitaji kufungua njia yako ya hewa. Ili kufanya hivyo, wanaweza:

  • Kukupa dawa ya sindano ya kupunguza uvimbe

  • Kuweka bomba la kupumua kupitia pua au mdomo wako

  • Iwapo kuna uvimbe mwingi kwenye eneo la pua na mdomo, wanaweza kuweka bomba la kupumulia kwa kukata kwenye ngozi ili kufikia boma la pumzi