Mgawanyiko wa mkole ni nini?
Aota ndio mshipa mkuu wa damu (ateri) ambao hubeba damu kutoka kwenye moyo wako hadi sehemu nyingine zote za mwili. Ukuta wa mkole una safu nyingi. Mpasuko mdogo kwenye safu ya ndani husababisha damu kuingia kwenye ukuta wa mkole. Kisha shinikizo la damu hutenganisha safu ya ndani na safu ya kati ya mkole. Utengano huu kunaitwa mgawanyiko.
Mgawanyiko unaweza kuendelea kukua kwenye mkole, iwapo mpasuko kwenye utando utabaki wazi. Hii hutoa nafasi kwa damu kutiririka pale isipopaswa. Mpasuko unavyozidi kukua, unaweza kufunga mishipa midogo ya damu iliyounganishwa na mkole au kuzuia mtiririko mzuri wa damu kwenye mkole.
Shinikizo la juu la damu ni sababu ya kawaida ya kupasuka kwa mkole
Unaweza kupata maumivu makali ya ghafla kwenye kifua au mgongo wako katikati ya mabega yako
Madaktari wanaweza kukupa dawa ya kupunguza shinikizo la damu na kufanya upasuaji wa kurekebisha mpasuko
Karibu nusu ya visa vya mgawanyiko wa mkole hutokea kwa watu wa zaidi ya miaka 60
Kuelewa Mgawanyiko wa Mkole
Katika mgawanyiko wa mkole, safu ya ndani (utando) ya ukuta wa mkole huchanika, na damu hupanda kupitia mpasuko, na kutenganisha (kugawanya) safu ya kati na safu ya nje ya ukuta. Kufuatia hayo, njia mpya bandia hutokea kwenye ukuta. |
Mgawanyiko wa mkole husababishwa na nini?
Sababu kuu ya kuchanika kwa mkole ni kuwa na shinikizo la juu la damu kwa muda mrefu.
Sababu zisizotokea sana za kuchanika kwa mkole ni pamoja na:
Magonjwa ya kijeni katika familia na kuharibu tishu za mwili wako, kama vile Ugonjwa wa Marfan
Kasoro za kuzaliwa kwenye moyo na mishipa ya damu
Hali ya ateri kuwa ngumu, ambayo inaweza kuzuia mtiririko wa damu kwa viungo na tishu (atherosklerosisi)
Majeraha ya kifua, kama vile ajali ya gari au kuanguka
Dalili za kuchanika kwa mkole ni zipi?
Dalili kuu ni maumivu ya ghafla, makali sana. Wakati mwingine maumivu ni makali sana mpaka yakasababisha kuzirai. Mara nyingi maumivu haya hutokea kwenye kifua au mgongo katikati ya mabega yako. Inaweza pia kutokea kwenye sehemu ya tumbo au sehemu ya chini ya mgongo.
Kupasuka kwa mkole kunaweza kusababisha matatizo mengine, kama vile:
Shambulio la moyo au matatizo mengine ya moyo
Figo kushindwa kufanya kazi
Uharibifu wa neva au uti wa mgongo ambao husababisha kutetemeka au kutoweza kusogeza miguu yako
Madaktari wanawezaje kujua kama nina mgawanyiko wa mkole?
Dalili huwa wazi kwa madaktari. Ili kuhakikisha kuwa ni mgawanyiko, madaktari wanaweza kufanya vipimo, kama vile:
Madaktari hutibu vipi mgawanyiko wa mkole?
Madaktari watakulaza hospitalini Utapewa dawa za kupunguza shinikizo la damu na mapigo ya moyo. Shinikizo la juu la damu na mapigo ya moyo ya haraka hufanya mgawanyiko kuzidi kukua kwa haraka. Kisha madaktari wataamua kama watafanya upasuaji.
Upasuaji
Wakati wa upasuaji, madaktari huondoa eneo kubwa la mkole lililochanika kwa kadiri iwezekanavyo. Pia watatengeneza upya mkole kwa mrija (kipandikizi). Ikiwa vali ya mkole inavuja, watairekebisha au kuibadilisha.
Katika migawanyiko isiyo mibaya sana, madaktari wanaweza kuingiza kipandikizi kwenye mkole wako kupitia ateri kwenye mguu wako wa juu ili kurekebisha mpasuko.
Dawa
Iwe umefanyiwa upasuaji au la, utahitaji dawa za kupunguza shinikizo la damu. Dawa zako zinaweza kujumuisha:
Vizuizi vya ACE, ambavyo hupanua mishipa yako ili kupunguza shinikizo la damu
Vizuizi vya Beta, ambavyo hupunguza kasi ya mapigo yako ya moyo
Dawa za kupunguza lehemu, ikiwa mishipa yako ni migumu na iliyosinyaa (atherosklerosisi)
