Telavancin, dalbavancin, teicoplanin và oritavancin là các lipoglycopeptide, là các thuốc kháng khuẩn bán tổng hợp có liên quan đến glycopeptide (ví dụ: vancomycin).
Lipoglycopeptides có hoạt tính diệt khuẩn chống lại vi khuẩn Gram dương. Những kháng sinh này ức chế sự tổng hợp thành tế bào vi khuẩn và phá vỡ tính toàn vẹn của màng tế bào.
Dược động học của Lipoglycopeptide
Lipoglycopeptides không được hấp thu bằng đường uống và chỉ có ở dạng tiêm tĩnh mạch. Lipoglycopeptides xâm nhập tốt vào dịch lót biểu mô phổi và bọng nước trên da.
Telavancin có thời gian bán hủy từ 7 đến 9 giờ và tác dụng sau kháng sinh khoảng 4 giờ. Thuốc được cho dùng một lần/ngày. Telavancin được đào thải qua thận nên phải điều chỉnh liều ở bệnh nhân suy thận.
Dalbavancin có thời gian bán hủy kéo dài từ 204 đến 346 giờ và oritavancin có thời gian bán hủy kéo dài từ 245 đến 393 giờ; do đó, có thể áp dụng phác đồ liều đơn hoặc mỗi tuần một lần với những loại thuốc này.
Chỉ định cho Lipoglycopeptides
Lipoglycopeptides có hoạt tính rộng chống lại vi khuẩn Gram dương bao gồm
E. faecium
Staphylococcus aureus, bao gồm cả S. aureus kháng methicillin hoặc kháng trung gian vancomycin
Oritavancin có hoạt tính chống lại các chủng enterococci kháng vancomycin (VRE) chứa gen vanA; dalbavancin và telavancin thì không. Dalbavancin, oritavancin, và telavancin có hoạt tính chống lại vanB VRE. Cả ba loại lipoglycopeptide đều có hoạt tính chống lại S. aureus và S. epidermidis bất kể các vi khuẩn này nhạy cảm với methicillin như thế nào. Chỉ oritavancin có tác dụng chống lại S.aureus kháng vancomycin.
Telavancin được sử dụng cho các nhiễm trùng da và mô mềm phức tạp cũng như viêm phổi do vi khuẩn mắc phải bệnh viện và thở máy ngyên nhân bởi tụ cầu vàng (S. aureus) còn nhạy.
Các lipoglycopeptides dalbavancin và oritavancin tác dụng kéo dài được sử dụng để điều trị nhiễm trùng da và cấu trúc da cấp tính do vi khuẩn nhưng vẫn đang được nghiên cứu để điều trị các bệnh nhiễm trùng xâm lấn nhiều hơn.
Chống chỉ định với Lipoglycopeptides
Lipoglycopeptides là chống chỉ định ở những bệnh nhân dị ứng với nó. Nên sử dụng thận trọng các thuốc này ở những bệnh nhân bị dị ứng với vancomycin hoặc các glycopeptide khác vì có thể xảy ra phản ứng chéo.
Sử dụng Lipoglycopeptides trong thời kỳ mang thai và cho con bú
Lipoglycopeptides đã có những tác động bất lợi đối với sự phát triển của bào thai ở động vật, dữ liệu an toàn ở phụ nữ mang thai còn hạn chế. Lipoglycopeptides nên được sử dụng trong thời kỳ mang thai nếu lợi ích tiềm tàng cho bệnh nhân lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn đối với thai nhi.
Không có dữ liệu về sự bài tiết sữa mẹ ở người, nhưng lipoglycopeptide được biết là bài tiết trong sữa mẹ của chuột.
Tác dụng bất lợi thường gặp của lipoglycopeptides bao gồm
Tác dụng phụ thường gặp của lipoglycopeptides bao gồm
Buồn nôn và nôn
Rối loạn vị giác
Nước tiểu có bọt
Telavancin và oritavancin có thể làm tăng giá trị giả trên các xét nghiệm đông máu (thời gian prothrombin/một phần thời gian thromboplastin [PT/PTT) trong một khoảng thời gian. Do đó, máu cho các xét nghiệm này nên được rút ra trước khi dùng kháng sinh. Dalbavancin không kéo dài PT hoặc PTT một cách giả tạo. Telavancin ảnh hưởng đến việc xét nghiệm protein nước tiểu.
Tác dụng phụ đáng kể bao gồm
Tỷ lệ tử vong tăng ở những bệnh nhân bị suy thận mức độ trung bình/nặng trước đó (độ thanh thải creatinine 50 mL/phút) được điều trị bằng telavancin cho bệnh viêm phổi do vi khuẩn mắc phải tại bệnh viện/viêm phổi do vi khuẩn liên quan đến máy thở so với vancomycin
Ngứa và đỏ bừng mặt, cổ và vai qua trung gian histamine, tương tự như phản ứng truyền vancomycin
Độc tính trên thận, có thể xảy ra thường xuyên hơn với telavancin so với vancomycin nhưng không liên quan đến dalbavancin hoặc oritavancin
Kéo dài QTc với telavancin
Độc tính trên thận với telavancin có nhiều khả năng xảy ra ở những bệnh nhân đã biết rối loạn chức năng thận, các rối loạn dẫn đến rối loạn chức năng thận (ví dụ: tiểu đường, tăng huyết áp, suy tim) hoặc sử dụng các loại thuốc có khả năng gây độc cho thận. Cần đánh giá chức năng thận trước khi bắt đầu dùng telavancin và theo dõi ít nhất 48 giờ đến 72 giờ một lần.
Ngứa và đỏ bừng liên quan đến việc truyền nhanh lipoglycopeptide có thể được ngăn ngừa bằng cách truyền với tốc độ chậm hơn nếu bệnh nhân xuất hiện những dấu hiệu này.
Kéo dài QTc xảy ra ở những đối tượng khỏe mạnh trong các thử nghiệm lâm sàng về telavancin; do đó, telavancin nên được sử dụng thận trọng hoặc không được sử dụng ở những bệnh nhân đang dùng thuốc kéo dài khoảng QT. Không nên sử dụng Telavancin ở những bệnh nhân mắc hội chứng QT kéo dài bẩm sinh, đã biết kéo dài QTc, suy tim mất bù hoặc phì đại thất trái nặng (bệnh nhân mắc các rối loạn này đã bị loại khỏi các thử nghiệm lâm sàng).
Cân nhắc về liều lượng đối với Lipoglycopeptide
Nên giảm liều Dalbavancin ở những bệnh nhân có độ thanh thải creatinin < 30 mL/phút. Không điều chỉnh liều lượng được khuyến cáo cho những bệnh nhân thường xuyên chạy thận nhân tạo.
Oritavancin dường như không cần điều chỉnh liều với thận, nhưng chưa có nghiên cứu đầy đủ để hỗ trợ khuyến nghị cho bệnh nhân suy thận.
Liều Telavancin dựa trên độ thanh thải creatinin và nên giảm liều ở những bệnh nhân có độ thanh thải creatinin < 50 mL/phút.
