Thiếu hụt riboflavin thường xảy ra cùng với tình trạng thiếu hụt các vitamin B khác. Các triệu chứng và dấu hiệu bao gồm đau cổ họng, tổn thương môi và niêm mạc miệng, viêm da, viêm kết mạc, viêm da tiết bã nhờn, và thiếu máu đẳng sắc hồng cầu bình thường. Chẩn đoán thường dựa vào lâm sàng. Điều trị gồm riboflavin đường uống hoặc đường tiêm bắp nếu cần.
Riboflavin tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate dưới dạng một coenzyme thiết yếu trong nhiều phản ứng oxy hóa-khử liên quan đến quá trình chuyển hóa carbohydrate và chuyển hóa protein (xem bảng Nguồn, chức năng và tác dụng của các vitamin). Riboflavin về cơ bản không độc hại.
Nguồn thức ăn bao gồm: Sữa, pho mát, gan, thịt, trứng, những sản phẩm ngũ cốc. (Xem thêm Tổng quan về các vitamin.)
Căn nguyên của thiếu hụt riboflavin
Thiếu hụt riboflavin nguyên phát là do hấp thụ không đủ các chất sau:
Ngũ cốc tăng cường
Sữa
Các sản phẩm động vật khác
Thiếu hụt riboflavin thứ phát thường do những nguyên nhân sau đây gây ra:
Tiêu chảy mạn tính
Các rối loạn gan
Sử dụng barbiturate kéo dài
Rối loạn sử dụng rượu mạn tính
Các triệu chứng và dấu hiệu của thiếu hụt riboflavin
Các dấu hiệu phổ biến nhất của thiếu hụt riboflavin là niêm mạc nhợt, úng nước và sưng lên ở khóe miệng (viêm góc miệng) và bề mặt môi đỏ (viêm môi), cuối cùng được thay thế bằng các vết nứt nông, thẳng. Các vết nứt đó có thể bị nhiễm nấm Candida albicans, gây ra các tổn thương màu trắng xám (perlèche). Lưỡi có thể xuất hiện màu đỏ thẫm.
Viêm da tiết bã nhờn phát triển, thường ảnh hưởng đến nếp nhăn ở mũi-môi, tai, mí mắt, và bìu hoặc vùng môi lớn âm hộ. Những vùng này trở nên đỏ, có vẩy và trơn nhờn.
Hiếm gặp, hiện tượng hình thành các mạch máu mới và viêm giác mạc xảy ra, gây ra chảy nước mắt và chứng sợ ánh sáng.
Chẩn đoán thiếu hụt riboflavin
Thử nghiệm liệu pháp điều trị
Bài tiết riboflavin qua nước tiểu
Các tổn thương đặc trưng của tình trạng thiếu hụt riboflavin không đặc hiệu. Cần nghi ngờ tình trạng thiếu hụt riboflavin nếu các dấu hiệu đặc trưng xuất hiện ở bệnh nhân bị thiếu hụt các loại vitamin B khác.
Chẩn đoán thiếu hụt riboflavin có thể được xác nhận bằng thử nghiệm điều trị hoặc xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, thường là bằng cách đo lượng riboflavin bài tiết qua nước tiểu.
Điều trị thiếu hụt riboflavin
Bổ sung riboflavin và các vitamin tan trong nước khác
Đôi khi riboflavin được đưa vào cơ thể bằng đường tiêm truyền
Riboflavin từ 5 đến 30 mg uống x 1 lần/ngày cho đến khi phục hồi. Các vitamin tan trong nước khác cũng cần được cung cấp.
Đôi khi riboflavin được cho dùng theo đường tiêm truyền dưới dạng một loại vitamin trong chế phẩm đa vitamin.
Những điểm chính
Thiếu hụt riboflavin gây ra nhiều tổn thương không đặc hiệu ở da và niêm mạc, bao gồm niêm mạc úng nước và sưng lên ở khóe miệng (viêm góc miệng) và bề mặt môi (viêm môi).
Nghi ngờ thiếu hụt riboflavin ở những bệnh nhân có các triệu chứng đặc trưng và thiếu hụt các vitamin B khác; xác nhận bằng cách thử nghiệm điều trị bổ sung riboflavin hoặc đo lượng riboflavin bài tiết qua nước tiểu.
Điều trị bằng cách bổ sung riboflavin và các vitamin tan trong nước khác.
