Liệu pháp nén lại là sử dụng oxy 100% trong tối đa vài giờ trong buồng kín có áp suất ít nhất là 1,9 (thường là 1,9 đến 3,0) atm, được giảm dần xuống áp suất khí quyển. Ở các thợ lặn, liệu pháp này được sử dụng chủ yếu cho bệnh giảm áp, thuyên tắc khí động mạch, ngộ độc carbon monoxide và các tình trạng khác. Liệu pháp được bắt đầu càng sớm thì càng có cải thiện tốt hơn ở bệnh nhân, nhưng việc thực hiện liệu pháp nên được tiến hành trong một vài ngày sau khi lên bề mặt nước. Mặc dù được điều trị, nhưng các chấn thương nghiêm trọng thường mang lại kết quả kém. Tràn khí màng phổi chưa được điều trị cần phải được đặt ống dẫn lưu qua thành ngực trước hoặc tại thời điểm bắt đầu liệu pháp phục hồi áp suất.
(Xem thêm Tổng quan về Chấn thương Lặn.)
Các mục tiêu của liệu pháp giải áp trong chấn thương lặn có thể bao gồm tất cả những phần sau đây:
Tăng độ hòa tan và khả năng phân phối oxy
Tăng thải khí nitơ
Giảm nồng độ cácbon monoxit
Giảm kích thước bọt khí
Giảm thiếu máu mô
Tác dụng chống viêm
Đối với ngộ độc carbon monoxide, cơ chế tác dụng bao gồm giảm thời gian bán hủy của carboxyhemoglobin, giảm thiếu máu cục bộ và stress oxi hóa, và có thể cải thiện chức năng ti thể.
Liệu pháp oxy cao áp là một thuật ngữ được sử dụng khi mục đích chủ yếu là cung cấp nồng độ oxy cao ở áp suất tăng. Liệu pháp này được sử dụng để điều trị bệnh giảm áp và thuyên tắc động mạch do khí, đồng thời cũng được sử dụng cho một số rối loạn không liên quan đến lặn (xem bảng Liệu pháp oxy cao áp).
Liệu pháp oxy cao áp*
Bằng chứng hỗ trợ | Rối loạn |
|---|---|
Tốt | Tắc động mạch hoặc tĩnh mạch võng mạc cấp tính Hoại tử xương do rối loạn áp suất (hoại tử xương vô mạch) Viêm cân mạc hoại tử do clostridial và không do clostridial Hoại tử xương mềm hoặc hoại tử mô mềm Mảnh ghép da khó lành, cánh bị xâm phạm Viêm tủy xương tái phát Chấn thương do va đập Tay chân thiếu máu cục bộ (ví dụ, thứ phát do bệnh mạch máu đái tháo đường) |
Dè dặt | Thiếu máu (nghiêm trọng) với sốc mất máu |
* Liệu pháp oxy cao áp (Hyperbaric oxygen therapy - HBO) là cơ sở chủ yếu cho điều trị tổn thương do giảm áp liên quan tới lặn và thuyên tắc động mạch do khí. Nó cũng được thử với các rối loạn khác, nhưng hiệu quả của nó chỉ rõ rệt ở một số tình trạng cụ thể. Chống chỉ định tương đối của HBO bao gồm rối loạn thông khí mãn tính, các vấn đề của xoang, chứng động kinh, và chứng sợ không gian kín. Mang thai không phải là một chống chỉ định điều trị cho một tình trạng cấp tính. Tại Hoa Kỳ, có thể định vị các buồng HBO bằng cách liên hệ với Divers Alert Network (Mạng cảnh báo thợ lặn) theo số 919-684-9111 cho các trường hợp khẩn cấp và 919-684-2948 để biết thông tin khác). Thông tin bổ sung về liệu pháp HBO có trong Hyperbaric Oxygen Therapy Indications 14th Edition, Undersea & Hyperbaric Medical Society, 2019 (ISBN: 978-1-947239-16-6). | |
Bởi liệu pháp cao áp có thể được dung nạp tương đối tốt, chúng nên được tiến hành nếu có bất cứ khả năng cải thiện sự phục hồi của người lặn; liệu pháp cao áp có thể có ích trong vòng một vài ngày sau khi lên bề mặt. Tuy nhiên, tỷ lệ thành công thấp hơn nếu bắt đầu muộn sau khi khởi phát triệu chứng.
Các phòng phục hồi áp suất có thể đa chỗ, với một hoặc nhiều bệnh nhân ngồi trên một cáng với một nhân viên y tế, hoặc đơn chỗ, với không gian chỉ đủ cho một người. Mặc dù buồng đơn độc ít tốn kém hơn, nhưng chúng có một số nhược điểm khi được sử dụng cho những bệnh nhân bị bệnh nguy kịch, chẳng hạn như hạn chế tiếp cận với những bệnh nhân có thể cần can thiệp khi ở trong buồng.
Thông tin về vị trí của phòng phục hồi áp lực gần nhất, phương tiện di chuyển nhanh nhất, và nguồn tham khảo thông tin phù hợp nhất qua điện thoại nên được phổ biến tới hầu hết các thợ lặn, nhân viên y tế, người cứu hộ và cảnh sát trong khu vực thường có người lặn.
Những thông tin này cũng có sẵn từ Hệ thống Cảnh báo Thợ lặn (919-684-9111) 24 giờ/ngày. Undersea and Hyperbaric Medical Society là một nguồn thông tin chung vô giá khác về giải áp. Có thể nhận tư vấn giữa bác sĩ với bác sĩ thông qua Duke Dive Medicine (919-684-8111).
Quy trình phục hồi áp suất
Áp lực và thời gian điều trị thường do bác sĩ chuyên khoa cao áp tại cơ sở giải chén ép quyết định. Việc điều trị được thực hiện một hoặc 2 lần/ngày trong 45 đến 300 phút cho đến khi các triệu chứng giảm đi; khoảng 5 đến 10 phút thở không khí được thêm vào lúc nghỉ để giảm nguy cơ ngộ độc oxy. Để điều trị bệnh giảm áp, ban đầu áp suất của buồng thường được duy trì trong khoảng từ 2,5 đến 3,0 ATA.
Mặc dù liệu pháp phục hồi áp suất thường được thực hiện với oxy 100% hoặc không khí nén, các hỗn hợp khí đặc biệt (ví dụ, heli/oxy hoặc nitơ/oxy khác tỷ lệ trong khí quyển) có thể được chỉ định nếu thợ lặn sử dụng hỗn hợp khí đặc biệt hoặc nếu độ sâu hoặc thời gian lặn cao hơn bình thường. Các bảng quy trình cụ thể để điều trị được bao gồm trong Cẩm nang Lặn của Hải quân Hoa Kỳ.
Bệnh nhân bị thiếu hụt thần kinh nên được điều trị lặp đi lặp lại liên tục, và có thể cần vài ngày để đạt được sự cải thiện tối đa.
Các biến chứng của liệu pháp phục hồi áp suất
Liệu pháp phục hồi áp suất có thể gây ra những vấn đề tương tự như những gì xảy ra với chấn thương do áp suất, bao gồm chấn thương tai và xoang do áp suất. Cận thị có thể xảy ra ở những bệnh nhân được điều trị nhiều (> 20) phương pháp điều trị cao áp cho các bệnh mạn tính và thường hồi phục sau khi ngừng sử dụng oxy cao áp, thường với tốc độ tương tự như khi bắt đầu. Đôi khi, chấn thương phổi do áp suất, độc tính phổi do oxy, hạ đường huyết, hoặc gây động kinh. Thuốc an thần và opioid có thể che lấp các triệu chứng và gây suy hô hấp; nên tránh dùng hoặc chỉ được sử dụng với liều hiệu quả thấp nhất.
Chống chỉ định cho liệu pháp phục hồi áp suất
Bệnh nhân bị tràn khí màng phổi cần được phẫu thuật mở lồng ngực đặt ống dẫn lưu trước khi điều trị hồi sức trừ khi tràn khí màng phổi nhỏ và bệnh nhân đang được điều trị trong một buồng nhiều chỗ có nhân viên và thiết bị cần thiết để điều trị tràn khí màng phổi căng thẳng ngay lập tức.
Chống chỉ định tương đối bao gồm
Bệnh phổi tắc nghẽn
Nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc xoang
Suy tim nặng
Phẫu thuật hoặc chấn thương tai gần đây
Chứng sợ không gian kín
Phẫu thuật lồng ngực
Mang thai thường được coi là chống chỉ định đối với việc điều trị các bệnh mạn tính bằng nhiều phương pháp điều trị cao áp. (Xem bảng Liệu pháp oxy cao áp.) Tuy nhiên, nguy cơ đối với thai nhi khi điều trị một lần bằng áp suất cao đối với một tình trạng cấp tính như ngộ độc khí carbon monoxit được cho là thấp hơn so với nguy cơ không điều trị tình trạng đó.
Những điểm chính
Sắp xếp để việc phục hồi áp suất được thực hiện càng sớm càng tốt.
Mặc dù trì hoãn cho đến khi điều trị làm giảm tỷ lệ thành công, không loại trừ liệu pháp phục hồi áp lực dựa trên thời gian trôi qua kể từ khi nổi lên.
Nếu một bệnh nhân bất ổn định cần phải thực hiện phục hồi áp suất, sử dụng phòng có nhiều chỗ ngồi nếu có thể.
Nhìn chung, bệnh nhân bị tràn khí màng phổi cần được đặt ống dẫn lưu qua thành ngực trước khi thực hiện liệu pháp phục hồi áp suất.
Thông tin thêm
Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.
Divers Alert Network: 24-hour emergency hotline, 919-684-9111
Duke Dive Medicine: Physician-to-physician consultation, 919-684-8111
Undersea and Hyperbaric Medical Society: Scientific and medical information pertaining to undersea and hyperbaric medicine through its bimonthly, peer-reviewed journal, Undersea and Hyperbaric Medicine, and other resources
U.S. Navy Diving Manual: Detailed reference guide published by the US Navy detailing diver training and diving operations
