Nimothoraksi

(Mzimiko wa Mapafu)

Imepitiwa/Imerekebishwa Mar 2025

Matabaka mawili ya utando mwembamba hufunika mapafu yako. Tando hizi mbili kwa kawaida hugusana. Lakini wakati mwingine nafasi kati ya utando, iitwayo pleura, hujaa hewa au majimaji.

Hewa iliyo kwenye nafasi ya pleura huitwa nimothoraksi. Majimaji yaliyopo kwenye nafasi ya pleura huitwa kuvimba kwa pleura.

Nimothoraksi ni nini?

Nimothoraksi ni kukusanyika kwa hewa kwenye nafasi ya pleura Hili husababisha sehemu au mapafu yako yote kuzimika.

  • Nimothoraksi hutokea pale eneo dhaifu la mapafu yako linapochanika au mapafu yako yanapopata jeraha hivyo hewa kupenya kwenye kifua chako

  • Unaweza kupata shida ya kupumua na maumivu ya kifua

  • Madaktari kwa kawaida wanaweza kuona pneumothorax kwenye eksirei ya kifua au ultrasound

  • Madaktari huweka tyubu kifuani mwako ili hewa iondoke

Je, nini husababisha nimothoraksi?

Nimothoraksi husababishwa na kuchanika au jeraha kwa utando unaozunguka mapafu yako. Hili linaweza kutokea kutokana na:

  • Kudhoofika katika eneo dogo la mapafu yako (mara nyingi hili hutokea kwa wanaume warefu wenye umri chini ya miaka 40 wenye kuvuta sigara)

  • Tatizo la muda mrefu la mapafu kama vile COPD (ugonjwa sugu wa mapafu kuziba), sisti fibrosisi, pumu, au kifua kikuu

  • Jeraha au upasuaji wa kifua (kiwewe cha nimothoraksi)

  • Uharibifu wa shinikizo unaotokana na mashine ya kusaidia kupumua

Zipi ni dalili za nimothoraksi?

Dalili za nimothoraksi hutegemea kiasi cha hewa kinachoingia kwenye nafasi ya pleura na ni kiasi gani cha mapafu yako kimezimika. Dalili zinaweza kutokea kwa ghafla au taratibu. Unaweza kuwa na:

  • Kuishiwa na pumzi

  • Maumivu ya kifua

  • Wakati mwingine, maumivu kwenye bega lako

  • Iwapo nimothoraksi kubwa itatokea kwa ghafla, wakati mwingine shambulio na mshtuko wa moyo

Kwa kawaida, mwili wako hufyonza tena hewa, na nimothoraksi hupotea baada ya wiki 2 hadi 4.

Madaktari wanawezaje kujua ikiwa nina nimothoraksi?

Ili kufahamu kama una nimothoraksi, madaktari husikiliza jinsi unavyopumua kwa kutumia stetoskopu. Pia watapiga eksirei au kipimo cha picha kwa kutumia mawimbi ya sauti kwa kifua.

Je, madaktari wanatibu vipi nimothoraksi?

Matibabu hutegemea ukubwa wa nimothoraksi yako.

Iwapo kuna nimothoraksi ndogo tu, madaktari wanaweza:

  • Kusubiri ili kuona kama hewa itajiondoa yenyewe

Kwa nimothoraksi kubwa, au ikiwa unapata shida ya kupumua, madaktari:

  • Kukupa oksijeni

  • Wataweka bomba dogo la plastiki kwenye kifua chako (bomba la kifua) ili kuondoa hewa

Kwa kawaida bomba la kifua linaunganishwa kwenye kifaa cha kuvuta hewa nje. Tyubu itakuwa kifuani kwa siku chache hadi mapafu yako yapone.