Lukemia ya Myeloidi ya Muda Mrefu (CML)

Lukemia ni saratani ya seli nyeupe za damu. Seli nyeupe za damu zina kazi nyingi, ikiwemo kusaidia mfumo wa kingamaradhi ya mwili wako kukabiliana na maambukizi. Seli nyeupe za damu hutengenezwa kwenye uboho wako, tishu nyororo ndani ya mifupa yako.

Ukiwa na lukemia, idadi yako ya seli nyeupe za damu iko juu sana. Hata hivyo, seli nyeupe za damu zenye saratani hazifanyi kazi ipasavyo, hivyo kuna uwezekano wa kupata maambukizi. Maambukizi hayo yanaweza kuhatarisha maisha.

Pia, seli nyeupe za damu zenye saratani hujaa kwenye uboho wako hivyo huwezi kutengeneza seli za damu za kawaida kama vile:

• Seli nyekundu za damu (husababisha anemia)

• Seli nyeupe za damu za kawaida (huongeza hatari ya maambukizi)

• Chembe sahani (huongeza hatari ya kuvuja damu)

Kuna aina nyingi tofauti za seli nyeupe za damu lakini aina 2 kuu tu za lukemia:

• Lukemia ya limfu: saratani inayoathiri limfu, ambayo ni aina moja ya seli nyeupe za damu

• Lukemia ya uboho: saratani inayoathiri aina nyingine zote za seli nyeupe za damu

Lukemia ya limfu na uboho inaweza kuwa kali au sugu:

• Kali: saratani ya seli changa ambayo huenea haraka na inaweza kusababisha kifo ndani ya miezi 3 hadi 6 isipotibiwa

• Sugu: saratani ya seli zilizokomaa inayoenea polepole

Lukemia ya myeloidi ya muda mrefu (CML) ni aina ya saratani inayokua polepole ya aina tofauti mbalimbali za seli nyeupe za damu. Seli za saratani hukua na kusambaa kwenye damu na sehemu nyingine za mwili wako.

• CML hutokea mara nyingi kwa watu wazima kati ya umri wa miaka 40 na 60

• Unaweza kuhisi uchovu na kutokuwa na hamu ya kula na kupoteza uzani

• Vile saratani hio inakua, unaweza pia kusawajika na kuchibuka au kuvuja damu kwa urahisi

• Madaktari hupata CML kwa vipimo vya damu na uchunguzi wa uboho

• CML inatibiwa kwa dawa zinaitwa TKI (vizuizi vya tairosini kainesi)

• Zaidi ya asilimia 90 ya watu waliotibiwa mapema huishi angalau miaka 5

CML ina daraja 3:

• awamu sugu: miezi au miaka ya kwanza wakati saratani inakua polepole zaidi

• Awamu iliyoharakishwa: saratani huanza kukua haraka zaidi, matibabu hayafanyi kazi pia na dalili hukuwa mbaya zaidi

• hatua ya mlipuko: seli za saratani changa zaidi zinazoitwa mlipuko hutokea na saratani huwa mbaya zaidi, kwa matatizo kama vile maambukizi na kuvuja damu hatari

CML inasababishwa na tatizo kwa mojawapo ya kromosomu yako. Kila seli ya mwili wako ina kromosomu 46. Kromosomu hizo zina DNA, ambayo hubainisha jinsi seli zako zinafanya kazi.

Katika CML, mojawapo ya kromosomu zako kujenga kitu kisicho cha kawaida. Kromosomu isiyo ya kawaida inaitwa kromosomu ya Philadelphia. Huwa inatengeneza kitu ambacho hufanya aina moja ya seli nyeupe za damu ikue visivyo kawaida na kukosa kudhibitika.

Mapema, CML inaweza kukosa kusababisha dalili. Wakati dalili zinatokea mara ya kwanza, zinaweza kujumuisha:

• Kuhisi udhaifu na uchovu

• Kutohisi njaa

• Kupungua uzani

• Homa

• Kutoa jasho usiku

• Kuhisi kujaa kwenye tumbo ya juu (kwa sababu ya ini na wengu mkubwa)

Baadaye, unaweza kuwa mgonjwa zaidi na kuwa na dalili kama:

• Homa (kutokana na maambukizi au lukemia)

• Michubuko

• Kuvuja Damu

Ili kujua kama una CML, madaktari watafanya haya:

• Fanya vipimo vya damu

• Chukua sampuli ya uboho wako ili upimwe (kipimo cha uboho)

• Kufanya kipimo cha molekuli ili kuangalia kromosomu ya Philadelphia

Madaktari hutibu CML kwa:

• Dawa zinaitwa TKI (vizuizi vya tairosini kainesi)

• Tibakemikali

• Matibabu ya kuwekewa seli mpya, ikihitajika