BRUE (biến cố trong thời gian ngắn, đã khỏi, không rõ nguyên nhân) là một giai đoạn xanh tím hoặc xanh tái, thở bất thường, trương lực cơ bất thường hoặc phản ứng thay đổi ở trẻ sơ sinh. Một thuật ngữ trước đây cho các biến cố tương tự là ALTE (biến cố đe dọa tính mạng rõ ràng). BRUE không phải là một rối loạn cụ thể và chỉ được chẩn đoán khi không xác định được nguyên nhân nào khác của biến cố đủ điều kiện.
BRUE (biến cố trong thời gian ngắn, đã khỏi, không rõ nguyên nhân) không phải là một rối loạn cụ thể, nó là một thuật ngữ để mô tả một giai đoạn đột ngột, trong thời gian ngắn và hiện đã khỏi của tình trạng huyết động và khả năng đáp ứng thay đổi xảy ra ở trẻ sơ sinh.
Trong hướng dẫn của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ năm 2016, BRUE đã thay thế thuật ngữ ALTE (biến cố đe dọa tính mạng rõ ràng), được cho là quá rộng và đáng báo động đối với người chăm sóc (1) và có thể dẫn đến xét nghiệm y khoa không cần thiết. BRUE được định nghĩa hơi khác so với các thuật ngữ trước đó; chẩn đoán cần phải là trẻ < 1 tuổi; biến cố không có nguyên nhân khả dĩ nào khác; và chẩn đoán dựa trên việc mô tả đặc điểm của bác sĩ lâm sàng về các đặc điểm của biến cố chứ không phải dựa trên nhận thức của người chăm sóc rằng biến cố đó đe dọa tính mạng.
Một số trẻ sơ sinh có biểu hiện thoáng qua liên quan đến kết hợp một số thay đổi về hô hấp, ý thức, trương lực cơ và/hoặc màu da. Đây là điều đáng báo động đối với những người chăm sóc – một số người có thể lo sợ rằng họ đang chứng kiến một biến cố đe dọa tính mạng và thậm chí có thể bắt đầu thực hiện hồi sức tim phổi (CPR). Mặc dù một số ít trẻ sơ sinh này được phát hiện có rối loạn tiềm ẩn nghiêm trọng, nhưng trong số những trẻ sơ sinh có biểu hiện tốt sau giai đoạn này, một số lớn không bị tái phát hoặc không bị các biến chứng và tiếp tục phát triển bình thường (2).
BRUE đề cập đến các dấu hiệu kéo dài < 1 phút ở trẻ nhũ nhi < 1 tuổi có liên quan đến ≥ 1 trong số các trường hợp sau:
Không có, giảm, hoặc thở bất thường
Tím hoặc nhợt nhạt
Thay đổi mức độ đáp ứng
Đánh dấu sự thay đổi về trương lực cơ (tăng trương lực hoặc giảm trương lực)
Ngoài ra, trẻ sơ sinh phải có vẻ ngoài khỏe mạnh và trở lại tình trạng sức khỏe ban đầu sau biến cố đó. Do đó, trẻ sơ sinh bị sốt, ho hoặc có bất kỳ dấu hiệu suy chức năng hoặc bất thường nào khác không được coi là bị BRUE.
Thuật ngữ BRUE chỉ áp dụng cho các biến cố không có nguyên nhân bệnh nền (do đó là "không giải thích được"), chỉ có thể được xác định sau khi hỏi bệnh sử và khám thực thể kỹ lưỡng, đôi khi là xét nghiệm và một thời gian theo dõi. Đối với trẻ sơ sinh có biểu hiện tương tự mà nguyên nhân đã được xác định, bác sĩ lâm sàng cần phải xác định chẩn đoán cho giai đoạn đó dựa trên nguyên nhân bệnh nền.
Chẩn đoán phân biệt
BRUE chỉ được chẩn đoán khi không có nguyên nhân của biến cố đó. Một số rối loạn có thể biểu hiện với những bất thường tương tự về hô hấp, khả năng phản ứng, trương lực cơ và/hoặc màu da. Vì vậy, điều quan trọng là tìm kiếm nguyên nhân.
Các nguyên nhân phổ biến nhất có thể bao gồm
Tiêu hóa: Bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoặc là nuốt khó khi đi kèm với co thắt thanh quản hoặc sự hội chứng hít.
Thần kinh: Thần kinh học: rối loạn thần kinh (ví dụ, động kinh, u não, ngừng thở hoặc thần kinh điều hòa ở vùng thân não bất thường trong kiểm soát tim mạch, hô hấp não úng thủy, bất thường não)
Hô hấp: Nhiễm trùng (ví dụ, virut hợp bào hô hấp, cúm, ho gà)
Nhiễm trùng: Nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não
Các nguyên nhân ít phổ biến hơn có thể bao gồm
Rối loạn ở tim
Rối loạn chuyển hóa
Tắc nghẽn đường thở trên (ví dụ, ngừng thở tăc nghẽn khi ngủ)
Khác (ví dụ, liên quan đến ma túy, phản vệ, lạm dụng)
Nguyên nhân có thể là di truyền hoặc măc phải. Nếu trẻ nhũ nhi dưới sự chăm sóc của một người và đã lặp đi lặp lại các giai đoạn mà không có nguyên nhân rõ ràng, lạm dụng trẻ em nên được xem xét.
Tài liệu tham khảo
1. Tieder JS, Bonkowsky JL, Etzel RA, et al: Brief Resolved Unexplained Events (formerly Apparent Life-Threatening Events) and evaluation of lower-risk infants. Pediatrics 137(5):e20160590, 2016 doi: 10.1542/peds.2016-0590. Clarification and additional information. Pediatrics 138(2):e20161487, 2016.
2. McGovern MC, Smith MB: Causes of apparent life threatening events in infants: A systematic review. Arch Dis Child 89(11):1043–1048, 2004 doi: 10.1136/adc.2003.031740
Đánh giá BRUE
Đánh giá trẻ sơ sinh có bất kỳ biểu hiện nào khác ngoài những biểu hiện đã xác định là BRUE được mô tả ở nơi khác (ví dụ: xem ho, sốt, buồn nôn và nôn, co giật và Tiếp cận bệnh nhân nghi ngờ mắc chứng rối loạn chuyển hóa di truyền).
Lịch sử
Đánh giá của một sự kiện ban đầu cần một bệnh sử toàn diện, gồm
Những quan sát bởi người chăm sóc đã chứng kiến sự kiện này, đặc biệt là mô tả sự thay đổi về hơi thở, màu sắc, trương lực cơ và mắt; tiếng ồn được tạo ra; độ dài của giai đoạn; và bất kỳ dấu hiệu tiền triệu nào trước đó như suy hô hấp hoặc giảm trương lực cơ.
Các can thiệp được thực hiện (ví dụ: kích thích nhẹ nhàng, hà hơi thổi ngạt miệng-miệng, hồi sức tim phổi)
Trước khi sinh (bà mẹ) hoặc người chăm sóc hiện tại sử dụng thuốc, thuốc lá, rượu hoặc các chất kích thích bất hợp pháp
Thông tin về sự ra đời của trẻ sơ sinh (ví dụ, tuổi thai, biến chứng chu sinh)
Thói quen ăn uống (có bịt miệng, ho, nôn hay chậm tăng cân đã xảy ra hay không)
Sự phát triển và lịch sử phát triển (ví dụ, chiều dài và cân nặng, các mốc phát triển)
Các sự kiện trước đó, bao gồm bệnh hoặc chấn thương gần đây
Phơi nhiễm gần đây với bệnh truyền nhiễm
Tiền sử gia đình có các sự kiện tương tự, tử vong sớm, hội chứng QT dài hoặc loạn nhịp khác, hoặc các rối loạn có thể gây ra
Các tính năng trong tiền sử giả định lạm dụng trẻ em cần được đánh giá một cách nhạy cảm. Các biến cố lặp đi lặp lại liên quan đến lạm dụng bao gồm những biến cố mà kết quả khám không khớp với tiền sử và biến cố đó chỉ xảy ra khi có mặt của người chăm sóc.
Bởi vì sự bố trí phụ thuộc một phần vào năng lực gia đình và các nguồn lực, nó cũng rất quan trọng để đánh giá tình trạng nhà ở và gia đình, mức độ lo lắng của người chăm sóc và liệu trẻ nhũ nhi có sẵn sàng tiếp cận để được chăm sóc y tế tiếp theo hay không.
Khám thực thể
Khám thực thể được thực hiện để kiểm tra các dấu hiệu sống bất thường, dấu hiệu hô hấp, dị dạng và biến dạng rõ rệt, các bất thường thần kinh (ví dụ như tư thế, độ nghiêng đầu không thích hợp), các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc chấn thương (đặc biệt bao gồm xuất huyết võng mạc) chỉ ra khả năng lạm dụng thể chất.
Phân loại nguy cơ
BRUE có thể được phân loại là nguy cơ thấp hoặc cao dựa trên bệnh sử và khám lâm sàng.
Trẻ nhũ nhi nguy cơ thấp là những người đáp ứng các tiêu chí sau:
Tuổi > 60 ngày
Tuổi thai khi sinh ≥ 32 tuần và tuổi sau thụ thai ≥ 45 tuần
Chỉ một biến cố, không có BRUE trước và không có cụm BRUEs
Không đòi hỏi hồi sức tim phổi CPR bởi nhà cung cấp dịch vụ y tế được đào tạo
Không có các đặc điểm đáng quan tâm trong bệnh sử (ví dụ, quan tâm đến lạm dụng trẻ em, tiền sử gia đình về chết đột ngột)
Khám sức khoẻ bình thường (ví dụ, khôn sốt thường, huyết áp bình thường)
Trẻ sơ sinh có nguy cơ thấp rất ít có khả năng bị rối loạn nghiêm trọng tiềm ẩn và hướng dẫn 2016 khuyến nghị ít hoặc không can thiệp nào ngoài giáo dục cho người chăm sóc.
Trẻ nhũ nhi có nguy cơ cao bao gồm tất cả những người không đáp ứng các tiêu chí có nguy cơ thấp. Các hướng dẫn hiện tại không có các khuyến nghị để đánh giá và quản lý các tiêu chí này, vì vậy việc đánh giá và quản lý nên dựa trên bệnh sử và các dấu hiệu ở trẻ sơ sinh.
Xét nghiệm
Đối với trẻ sơ sinh có nguy cơ thấp, các hướng dẫn khuyến nghị xét nghiệm tối thiểu. Có thể quan sát trẻ sơ sinh (bao gồm theo dõi bão hòa oxy) trong phòng cấp cứu hoặc phòng bệnh trong một khoảng thời gian ngắn và làm ECG 12 điện cực và kiểm tra dịch mũi họng tìm ho gà (nuôi cấy hoặc PCR). Các xét nghiệm khác, bao gồm chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm máu, là không cần thiết. Việc nhập viện theo kế hoạch cũng không cấp thiết; tuy nhiên, trẻ có thể được nhập viện để theo dõi nếu gia đình rất lo lắng hoặc không thể đưa trẻ quay lại khám trong 24 giờ.
Cho trẻ nhũ nhi có nguy cơ cao, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh được thực hiện để kiểm tra các nguyên nhân có thể. Một số xét nghiệm được thực hiện thường xuyên và những xét nghiệm khác cần phải được thực hiện dựa trên nghi ngờ lâm sàng về nguyên nhân cụ thể của đợt bệnh (xem bảng Xét nghiệm dành cho trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị BRUE), bao gồm cả việc liệu trẻ sơ sinh vẫn còn có triệu chứng hay cần can thiệp nội khoa hay không. Trẻ nhũ nhi thường nằm trong bệnh viện để theo dõi tim phổi, đặc biệt nếu trẻ cần hồi sức hoặc nếu đánh giá phát hiện bất kỳ sự bất thường nào.
Các xét nghiệm dành cho trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị BRUE
Xét nghiệm thăm dò | Nguyên nhân có thể |
|---|---|
Thử nghiệm ban đầu điển hình | |
Xét nghiệm máu, thường bao gồm
| Nhiễm toan Thiếu máu Mất nước Nhiễm trùng Các rối loạn gan |
X-quang ngực | Tim to, viêm phổi |
Nuôi cấy (máu, phân, nước tiểu, dịch não tủy) | Nhiễm trùng |
ECG Theo dõi tim trong bệnh viện | Loạn nhịp tim QT bất thường |
Siêu âm tim | bệnh lý cơ tim giãn |
Chọc dò tủy sống | |
Xét nghiệm Ho gà | |
Khảo sát xương | |
Màn hình độc chất | Thuốc, dược phẩm hoặc chất độc |
Xét nghiệm nước tiểu | Nhiễm trùng |
Các xét nghiệm bổ sung dựa trên nghi ngờ lâm sàng | |
Khí máu động mạch | Nhiễm toan |
Hình ảnh não (CT, MRI đầu) | Chấn thương, xuất huyết, khối u |
Điện não đồ | |
Đo pH thực quản* | |
Xét nghiệm di truyền | Rối loạn di truyền/rối loạn chuyển hóa |
Phết lam dịch mũi | |
Nghiên cứu về giấc ngủ | Thở hoặc các vấn đề khác trong lúc ngủ |
Nghiên cứu đường tiêu hóa trên kèm theo chụp sữa đồng vị phóng xạ* | |
* Ở trẻ có tiền sử khạc nhổ, bịt miệng, nôn, ho, hoặc khó ăn. | |
BRUE = biến cố trong thời gian ngắn, đã khỏi, không rõ nguyên nhân. | |
Điều trị BRUE
Giáo dục cho người chăm sóc
Theo dõi sát
Điều trị nguyên nhân nếu được xác định
Trẻ nhũ nhi có nguy cơ thấp
Cha mẹ và người chăm sóc nên được giáo dục về BRUEs và được huấn luyện về hồi sức tim phổi CPR cho trẻ nhũ nhi và chăm sóc trẻ an toàn. Việc theo dõi tim phổi tại nhà là không cần thiết. Trẻ nên được đánh giá lại trong vòng 24 giờ.
Trẻ nhũ nhi có nguy cơ cao
Nguyên nhân, nếu được xác định, được điều trị.
Các hướng dẫn liên quan đến việc sử dụng máy theo dõi tại nhà nêu rõ rằng không nên sử dụng máy theo dõi tim mạch tại nhà làm chiến lược giảm thiểu nguy cơ bị SIDS; việc sử dụng máy theo dõi chưa được ghi nhận trong việc giảm thiểu tỷ lệ mắc SIDS (1). Một số cha mẹ hoặc người chăm sóc khăng khăng muốn sử dụng máy theo dõi nhịp tim tại nhà và việc sử dụng máy theo dõi này có thể giúp họ yên tâm hơn. Tuy nhiên, có một lo ngại rằng việc sử dụng máy theo dõi có thể khiến cha mẹ hoặc người chăm sóc tự mãn về việc tuân theo các hướng dẫn về giấc ngủ an toàn. Cha mẹ hoặc người chăm sóc chọn sử dụng máy theo dõi tại nhà cần phải được tư vấn rằng đây không phải là biện pháp thay thế cho các biện pháp ngủ an toàn được khuyến nghị sau đây. Cha mẹ cũng cần phải được đào tạo về hồi sức tim phổi.
Tiếp xúc với khói thuốc lá phải được loại bỏ.
Trẻ không nằm viện nên được theo dõi bởi bác sĩ chăm sóc chính trong vòng 24 giờ.
Tài liệu tham khảo về điều trị
1. Moon RY, Carlin RF, Hand I, Task Force on Sudden Infant Death Syndrome: Evidence base for 2022 updated recommendations for a safe infant sleeping environment to reduce the risk of sleep-related infant deaths. Pediatrics 150(1):e2022057991, 2022 doi: 10.1542/peds.2022-057991
Tiên lượng về BRUE
Thông thường, BRUE là vô hại và không phải là một dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn hoặc tử vong. BRUE dường như không phải là một yếu tố nguy cơ đối với hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) (1). Hầu hết các nạn nhân của SIDS không có bất kỳ một dấu hiệu nào trước đây.
Tiên lượng về một biến cố ở trẻ sơ sinh có nguy cơ cao phụ thuộc vào nguyên nhân. Ví dụ, nguy cơ tử vong là cao hơn nếu nguyên nhân là một rối loạn thần kinh nghiêm trọng. Khi không xác định được nguyên nhân sau khi đánh giá và quan sát, mối quan hệ của các biến cố đó với SIDS là không rõ ràng. Khoảng 4 đến 10% trẻ sơ sinh tử vong do SIDS có tiền sử các biến cố như vậy, và nguy cơ SIDS cao hơn nếu trẻ sơ sinh có từ 2 lần trở lên. Ngoài ra, trẻ sơ sinh mà có một sự kiện chia sẻ có nhiều đặc điểm giống với trẻ sơ sinh chết do SIDS. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc BRUE, không giống như SIDS, đã không giảm theo chiến dịch Safe to Sleep®.
Tài liệu tham khảo về tiên lượng bệnh
1. McGovern MC, Smith MB: Causes of apparent life threatening events in infants: A systematic review. Arch Dis Child 89(11):1043–1048, 2004 doi: 10.1136/adc.2003.031740
Những điểm chính
BRUE (biến cố trong thời gian ngắn, đã khỏi, không rõ nguyên nhân) được định nghĩa là một giai đoạn xanh tím hoặc xanh tái, hô hấp bất thường, trương lực cơ bất thường hoặc phản ứng thay đổi ở trẻ sơ sinh < 1 tuổi, không xác định được nguyên nhân và dựa trên việc mô tả đặc điểm của bác sĩ lâm sàng về biến cố và không dựa trên nhận thức của người chăm sóc rằng biến cố đó đe dọa tính mạng.
Trẻ sơ sinh bị BRUE có thể được phân loại là nguy cơ thấp hoặc nguy cơ cao dựa trên bệnh sử và khám thực thể.
Các biến cố ở trẻ sơ sinh có nguy cơ thấp không chắc là do tình trạng bệnh lý nghiêm trọng và chỉ cần đánh giá tối thiểu.
Các sự kiện có nguy cơ cao có nhiều nguyên nhân có thể, nhưng thường thì không tìm thấy nguyên nhân.
Các rối loạn về đường hô hấp, thần kinh, truyền nhiễm, tim mạch, chuyển hóa và tiêu hóa nên được xem xét, xét nghiệm được thực hiện dựa trên dấu hiệu lâm sàng.
Trẻ sơ sinh có dấu hiệu khi khám hoặc kết quả xét nghiệm bất thường hoặc cần can thiệp hoặc có tiền sử đáng lo ngại thì phải nhập viện.
Điều trị được hướng trực tiếp vào nguyên nhân; theo dõi tại nhà có thể được thực hiện nhưng không cho thấy làm giảm tỷ lệ tử vong.
Tiên lượng phụ thuộc vào nguyên nhân; nguy cơ tử vong tăng lên ở trẻ bị rối loạn thần kinh, ở trẻ đã có 2 hoặc nhiều dấu hiệu, trẻ đã trải qua chấn thương không do tai nạn, hoặc những trẻ > 6 tháng tuổi và đã có một dấu hiệu kéo, đặc biệt là trẻ có bệnh tim mạch.
Thông tin thêm
Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.
American Academy of Pediatrics: Guidelines for brief resolved unexplained events (formerly apparent life-threatening events) and evaluation of lower-risk infants (2016)
Safe to Sleep®: Information for parents and caregivers about safe sleep practices for infants from the U.S. Department of Health and Human Services
