Tên thực vật của rhodiola là Rhodiola rosea. Rễ và thân ngầm (thân rễ) của loại cây này được sử dụng trong các phương pháp y học cổ truyền ở Đông và Bắc Âu và một số vùng của Châu Á. Loại cây này được biết đến với nhiều tên gọi khác, bao gồm arctic root, golden root, orpin rose, rose root, rosewort và Siberian golden root. Chiết xuất từ rễ và thân rễ của cây được sấy khô và hòa tan trong rượu để điều chế các hợp chất chữa bệnh.
Liều lượng khác nhau và thường có rất ít bằng chứng về liều lượng bổ sung tốt nhất hoặc liệu liều lượng được quảng cáo trong các chế phẩm không kê đơn có chính xác hay không.
(Xem thêm Overview of Dietary Supplements and National Institutes of Health (NIH): Rhodiola.)
Các yêu cầu
Những người ủng hộ tin rằng rhodiola là một chất thích nghi. Thuật ngữ thuốc thảo dược này có nghĩa là chất này được cho là giúp cơ thể đối phó với căng thẳng và phục hồi chức năng bình thường.
Rhodiola được sử dụng để
Điều trị các triệu chứng của bệnh độ cao
Cải thiện học tập và trí nhớ
Tăng năng lượng
Cải thiện hiệu suất tập thể dục
Giảm nồng độ cholesterol cao
Giảm triệu chứng trầm cảm
Giảm mệt mỏi
Làm chậm quá trình lão hóa
Bằng chứng
Không có nghiên cứu chất lượng cao nào ở những người chứng minh rằng rhodiola có hiệu quả trong việc điều trị bất kỳ tình trạng sức khỏe nào.
Các nghiên cứu nhỏ cho thấy rhodiola cải thiện hiệu suất tập thể dục và thể thao (1, 2).
Một nghiên cứu nhỏ ở 89 người dùng rhodiola trong 42 ngày cho thấy lợi ích trong điều trị trầm cảm nhẹ đến trung bình (3). Trong một thử nghiệm chọn ngẫu nhiên, có đối chứng kéo dài 12 tuần ở 57 đối tượng so sánh rhodiola với sertraline và giả dược, đã cho thấy chứng trầm cảm cải thiện ở cả hai nhóm sertraline và rhodiola và không có sự khác biệt đáng kể giữa hai nhóm. Tuy nhiên, rhodiola kém hiệu quả hơn sertraline so với giả dược nhưng có ít tác dụng bất lợi hơn (4). Rhodiola đã cho thấy hiệu quả khi phối hợp với thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI, 5).
Tác dụng phụ
Các tác dụng bất lợi có thể xảy ra của rhodiola bao gồm chóng mặt và khô miệng hoặc tiết nước bọt quá nhiều.
Tương tác thuốc
Việc sử dụng rhodiola phối hợp với thuốc chống trầm cảm theo đơn có thể gây nhịp tim nhanh.
Rhodiola có thể gây hạ đường huyết, đặc biệt ở những người dùng thuốc hạ đường huyết.
Rhodiola có thể làm giảm huyết áp, có thể gây hạ huyết áp ở những người đã bị huyết áp thấp hoặc ở những người dùng thuốc hạ huyết áp.
Rhodiola có thể làm tăng nồng độ warfarin.
Rhodiola có tác dụng chống viêm, khi kết hợp với thuốc chống viêm có thể dẫn đến tác dụng phụ gây tác dụng bất lợi.
Rhodiola có thể chống lại tác dụng của thuốc ức chế miễn dịch.
(Xem thêm bảng Một số tương tác giữa thuốc và thực phẩm chức năng có thể xảy ra.)
Tài liệu tham khảo
1. Parisi A, Tranchita E, Duranti G, et al: Effects of chronic Rhodiola Rosea supplementation on sport performance and antioxidant capacity in trained male: preliminary results. J Sports Med Phys Fitness 50(1):57-63, 2010.
2. Noreen EE, Buckley JG, Lewis SL, Brandauer J, Stuempfle KJ: The effects of an acute dose of Rhodiola rosea on endurance exercise performance. J Strength Cond Res 27(3):839-847, 2013 doi:10.1519/JSC.0b013e31825d9799
3. Darbinyan V, Aslanyan G, Amroyan E, et al: Clinical trial of Rhodiola rosea L. extract SHR-5 in the treatment of mild to moderate depression. Nord J Psychiatry 61(5):343-348, 2007 doi:10.1080/08039480701643290
4. Mao JJ, Xie SX, Zee J, et al: Rhodiola rosea versus sertraline for major depressive disorder: A randomized placebo-controlled trial. Phytomedicine 22(3):394-399, 2015 doi:10.1016/j.phymed.2015.01.010
5. Gao L, Wu C, Liao Y, et al: Antidepressants effects of Rhodiola capsule combined with sertraline for major depressive disorder: A randomized double-blind placebo-controlled clinical trial. J Affect Disord 265:99-103, 2020 doi:10.1016/j.jad.2020.01.065
Thông tin thêm
Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.
National Institutes of Health (NIH), National Center for Complementary and Integrative Health: General information on the use of rhodiola as a dietary supplement