Quả nam việt quất

Nhiều người thường dùng quả nam việt quất để giúp phòng và làm giảm các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI). Hiệu quả của quả nam việt quất trong việc ngăn ngừa UTIs chưa được xác nhận. Nước ép quả nam việt quất tự nhiên chưa chế biến chứa anthocyanidins (ví dụ proanthocyanidin) có tác dụng phòng nhiễm khuẩn tiết niệu do Escherichia coli.

Một số người uống nước ép nam việt quất để giảm sốt và điều trị một số loại ung thư nhất định; tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy nó có hiệu quả cho những sử dụng này.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã tuyên bố rằng cơ quan này đã cho phép (được phép) công bố sức khỏe đủ điều kiện để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát ở phụ nữ khỏe mạnh (xem FDA công bố sức khỏe đủ điều kiện đối với một số sản phẩm nam việt quất và nhiễm trùng đường tiết niệu).

Năm 1966, thử nghiệm lâm sàng đầu tiên, không đối chứng, đánh giá tác dụng tích cực của nước ép quả nam việt quất trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu đã được công bố (1). Từ đó đã có nhiều thử nghiệm đánh giá các quần thể khác nhau, mức độ nặng của các điều kiện y tế, liều lượng, thời gian, và hình thức bổ sung trong nước trái cây hoặc chiết xuất viên nang/viên nén.

Phần lớn các bằng chứng cho thấy rằng nước ép hoặc chiết xuất quả nam việt quất có thể có tác dụng nhỏ nhưng đáng kể trong việc ngăn ngừa tái phát nhiễm trùng đường tiết niệu trong 12 tháng, nhưng việc bổ sung đó không thể điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu (2). Tuy nhiên, một đánh giá năm 2012 Cochrane về 24 nghiên cứu (4473 người tham gia) đã đặt ra một số nghi ngờ về hiệu quả của việc bổ sung này, cho thấy có xu hướng nhỏ là ít nhiễm trùng đường tiết niệu hơn khi có bổ sung, nhưng phát hiện này không có ý nghĩa thống kê (3). Một phân tích tổng hợp năm 2017 của 28 nghiên cứu (4947 người tham gia) cho thấy nhiễm trùng đường tiết niệu giảm đáng kể 33% (4). Một phân tích tổng hợp khác về các thử nghiệm chọn ngẫu nhiên có đối chứng ở phụ nữ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu cũng cho thấy rằng quả nam việt quất làm giảm 26% nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu (5).

Việc tiêu chuẩn hóa các sản phẩm quả nam việt quất và chỉ định hàm lượng proanthocyanidin (PAC) có thể giúp làm rõ kết quả và giải quyết sự khác biệt. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự khác nhau về sinh lý đường tiểu và vệ sinh cá nhân của nữ giới góp phần làm thay đổi đáp ứng điều trị. Do lo ngại về tình trạng kháng kháng sinh, hướng dẫn 2019 của Hiệp hội tiết niệu Hoa Kỳ ở phụ nữ bị nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát đã tuyên bố rằng các bác sĩ lâm sàng có thể cung cấp phương pháp dự phòng bằng quả nam việt quất, mặc dù đây là khuyến nghị ở mức độ bằng chứng cấp độ C (6).

Không có tác dụng phụ. Tuy nhiên, vì hầu hết nước ép quả nam việt quất đều có độ ngọt cao để bù lại vị chua của nó, những người mắc bệnh tiểu đường không nên uống nước ép quả nam việt quất trừ khi nó được làm ngọt bằng đường nhân tạo. Vì quả nam việt quất làm tăng tính axit trong nước tiểu nên nó có thể thúc đẩy quá trình hình thành sỏi ở những bệnh nhân bị sỏi thận do axit uric.

Các sản phẩm từ quả nam việt quất có thể tăng tác dụng của warfarin. Quả nam việt quất có thể làm tăng tác dụng của thuốc statin atorvastatin và thuốc hạ huyết áp nifedipine.

1. 1. Papas PN, Brusch CA, Ceresia GC: Cranberry juice in the treatment of urinary tract infections. Southwest Med 47(1):17-20, 1966. PMID: 5900988

2. 2. Jepson RG, Craig JC: A systematic review of the evidence for cranberries and blueberries in urinary tract infection prevention. Mol Nutr Food Res 51(6): 738-745, 2007 doi: 10.1002/mnfr.200600275

3. 3. Jepson RG, Williams G, Craig JC: Cranberries for preventing urinary tract infections. Cochrane Database Syst Rev 10:CD001321, 2012. doi: 10.1002/14651858.CD001321.pub5

4. 4. Luís Â, Domingues F, Pereira L: Can cranberries contribute to reduce the incidence of urinary tract infections? A systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis of clinical trials. J Urol 198(3):614-621, 2017 doi: 10.1016/j.juro.2017.03.078

5. 5. Fu Z, Liska D, Talan D, et al: Cranberry reduces the risk of urinary tract infection recurrence in otherwise healthy women: a systematic review and meta-analysis. J Nutr 147(12):2282-2288, 2017 doi: 10.3945/jn.117.254961

6. 6. Anger J, Lee U, Ackerman AL, et al: Recurrent uncomplicated urinary tract infections in women; AUA/CUA/SUFU guideline. J Urol 202(2):282-289, 2019 doi: 10.1097/JU.0000000000000296

Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.

1. National Institutes of Health (NIH), National Center for Complementary and Integrative Health: General information on the use of cranberry as a dietary supplement