Muhtasari wa elektroliti

Imepitiwa/Imerekebishwa Feb 2023

Elektroliti ni nini?

Elektroliti ni madini ambayo huzunguka ndani ya damu yako. Madini haya pia huwa kwenye maji-tumbo, kwenye kinyesi (haja kubwa), kwenye mkojo, na ndani ya tishu za mwili wako. Chumvi (sodiamu) ni mfano mmoja wa elektroliti. Nyingine ni pamoja na potasiamu, kalsiamu, magnesiamu, kloridi, na bikaboneti.

Elektroliti husaidia katika shughuli nyingi mwilini:

  • Kudhibiti utendaji wa neva na misuli

  • Kusawazisha kiasi cha maji katika mwili wako

  • Kupatia uwiano wa asidi katika mwili wako.

Figo zako huhakikisha usawa sahihi wa elektroliti katika damu yako. Kuwa na elektroliti nyingi au kidogo kunaweza kusababisha shida za kiafya.

Ni nini husababisha matatizo ya elektroliti?

Mwili wako unaweza kukosa usawa wa elektroliti:

  • Ukitapika sana (kutapika) na/au kuharisha (kwenda choo cha mara nyingi, iliyolegea au yenye majimaji mengi)

  • Kutokwa na jasho jingi kunapokuwa na joto

  • Kunywa maji mengi au madogo zaidi

  • Tumia dawa fulani

  • Kuwa na magonjwa fulani ya moyo, figo, au ini

Dalili za tatizo la elektroliti ni zipi?

Huenda usiwe na dalili yoyote. Ikiwa unaonyesha dalili, inategemea sana ni elektroliti gani haina usawa. Lakini kwa ujumla unaweza:

  • Kujihisi dhaifu na mchovu

  • Kukakamaa au kutetemeka misuli

  • Changanyikiwa

  • Mapigo ya moyo yasiyo ya kawaida

Madaktari wanajuaje ikiwa nina matatizo ya elektroliti?

Daktari wako atakupima damu ili kuona kama una tatizo la elektroliti.

Madaktari hutibu vipi tatizo la elektroliti?

Daktari wako atajaribu kusawazisha elektroliti zako.

  • Iwapo kiwango cha elektroliti kiko chini sana, utapewa elektroliti ya aina hiyo ya ziada, ya kumeza au kupitia kwenye mishipa (IV)

  • Iwapo kiwango cha elektroliti kiko juu sana, unaweza kupewa maji kupitia IV au dawa ya kuipunguza na kusaidia kuiondoa mwilini mwako.

Baadhi ya matatizo hatari ya elektroliti yanaweza kuhitaji huduma ya kusafisha damu (matibabu ambayo hutoa damu nje ya mwili wako, kuichuja, na kuirudisha kwenye mwili wako).