Ngiri ya Hiatasi ni nini?
Ngiri ni pale ambapo ogani inajichomoza kwenye mwili wako na kuingia kwenye sehemu ambayo haistahili.
Ngiri ya Hiatasi ni pale ambapo sehemu ya tumbo inasogea juu kupitia kiwambo chako hadi kwenye sehemu ya kifua. Hili hutokea pale ambapo umio wako unapita kupitia kwenye kiwambo chako. Daframu yako ni msuli unaotenganisha kifua na tumbo lako na hukusaidia kupumua. Umio wako ni bomba linalounganisha koo na tumbo lako, kupitia daframu.
Una uwezekano mkubwa wa kupata ngiri ya hiatasi ikiwa una umri wa zaidi ya miaka 50, uzani mkubwa kupita kiasi, au unavuta sigara.
Baadhi ya watu hawapati dalili au wanapata dalili ndogo tu, kama vile kiungulia
Watu wengine hupata dalili kali zaidi, kama vile maumivu ya kifua, kuvimbiwa, kupiga mbweu, na matatizo ya kumeza
Madaktari hutumia eksirei ya bariamu kupima uwepo wa ngiri ya hiatasi
Matibabu hujumuisha dawa za kutuliza dalili au, ijapokuwa ni nadra, upasuaji ikiwa dawa hazisaidii
Kuelewa Ngiri ya Hiatasi
Ngiri ya hiatasi ni mtokezo usio wa kawaida wa sehemu ya tumbo kupitia kwenye kiwambo. |
Kuna aina 2 kuu za ngiri ya hiatasi:
Ngiri ya hiatasi ya kuteleza—sehemu ya tumbo lako iliyounganishwa na umio lako huteleza juu ya kiwambo chako
Ngiri ya hiatasi ya karibu na umio—sehemu ya tumbo lako hutoka nje kupitia kiwambo chako karibu na umio lako
Nini husababisha ngiri ya hiatasi?
Madaktari kwa kawaida hawajui chanzo cha ngiri ya hiatasi.
Je, dalili za ngiri ya hiatasi ni zipi?
Ngiri nyingi za hiatasi za kuteleza zina umbo dogo sana. Huenda usipate dalili, au unaweza kujisikia kama una gesi, hisia ya kushiba, au maumivu.
Ngiri ya hiatasi ya karibu na umio mara nyingi haioneshi dalili hapo mwanzo. Baada ya muda, uvimbe huo unaweza kunaswa au kubanwa na kiwambo, hali hii huitwa msongo wa mshipa. Kukabwa kunaweza kuwa hatari sana. Dalili za kukabwa zinaweza kujumuisha:
Maumivu ya kifua
Kuvimba tumbo
Kupiga mbweu
Matatizo ya kumeza
Je, madaktari wanawezaje kujua kama nina ngiri ya hiatasi?
Mara nyingi madaktari wanaweza kuona ngiri kubwa ya hiatasi kwenye eksirei ya msingi ya kifua. La sivyo, madaktari wanaweza kupiga eksirei baada ya kukufanya unywe bari, ambayo hurahisisha kuonekana kwa uvimbe kwenye eksirei.
Je, madaktari hutibu vipi ngiri ya hiatasi?
Iwapo una ngiri ya hiatasi inayoteleza ambayo haisababishi dalili zozote, huhitaji matibabu.
Ikiwa unashindwa kumeng'enya chakula, madaktari watakupa dawa inayoitwa kizuizi cha pampu ya protoni. Inapunguza kiwango cha asidi kwenye tumbo lako. Huenda madaktari pia wakakufanya:
Inua kichwa cha kitanda chako unapolala
Kula chakula kidogo kwa muda
Kupunguza uzani ikiwa una uzani mkubwa kupita kiasi
Kuacha kuvuta sigara
Usijilaze au kufanya mazoezi baada tu ya kula
Usivae nguo zinazokubana kiunoni
Punguza vinywaji ambavyo vina asidi, kama vile juisi ya machungwa, soda, pombe au kahawa
Punguza baadhi ya vyakula, kama vile vitunguu au vyakula vyenye viungo, tindikali, na mafuta
Iwapo una ngiri ya hiatasi ya karibu na umio ambayo husababisha dalili, unaweza kuhitaji kufanyiwa upasuaji.
