Viêm tai giữa (thanh dịch)

Bệnh nhân có thể báo cáo không có triệu chứng, nhưng một số (hoặc thành viên gia đình họ) ghi nhận giảm sức nghe. Bệnh nhân có thể có cảm giác đầy, tức nặng hoặc ù tai khi nuốt. Đau tai hiếm.

Những thay đổi khác nhau có thể xảy ra đối với màng nhĩ bao gồm màng nhĩ màu hổ phách hoặc màu xám, dịch chuyển nón sáng, co rút từ nhẹ đến nặng và các mốc nổi bật. Trong quá trình bơm khí vào, màng nhĩ có thể bất động. Một mức khí mức dịch hoặc bong bóng khí có thể được nhìn thấy thông qua màng nhĩ.

Viêm tai giữa thanh dịch

Hình ảnh

TONY WRIGHT, INSTITUTE OF LARYNGOLOGY AND OTOLOGY/SCIENCE PHOTO LIBRARY

• Kiểm tra bằng ống soi tai có bơm hơi

• Nhĩ lượng

• Soi vòm họng

Chẩn đoán viêm tai giữa thanh dịch là lâm sàng kết hợp soi tai có khí nén. Đối với soi tai có khí nén, một ống bơm hơi gắn vào đầu ống soi tai được sử dụng để di chuyển màng nhĩ; dịch trong tai giữa, lỗ thủng hoặc xơ cứng màng nhĩ sẽ ức chế chuyển động này. Đo nhĩ lượng có thể được thực hiện để xác nhận tràn dịch tai giữa (bằng cách cho thấy giảm khả năng di chuyển của màng nhĩ).

Nếu tràn dịch kéo dài > 8 tuần, người lớn và thanh thiếu niên phải được khám vòm họng để loại trừ khối u ác tính hoặc lành tính. Nên nghi ngờ khối u ác tính ở vòm họng, đặc biệt ở những bệnh nhân bị viêm tai giữa thanh dịch một bên. Nếu nghi ngờ bệnh ác tính, nên thực hiện các nghiên cứu chẩn đoán hình ảnh.

• Theo dõi

• Nếu không được giải quyết, trích nhĩ hoặc đặt ống thông khí được thực hiện

• Nếu tái phát ở trẻ nhỏ, đôi khi cần phẫu thuật nạo VA

Đối với hầu hết bệnh nhân, theo dõi thận trọng là tất cả những gì được yêu cầu. Kháng sinh và thuốc co mạch mũi không hữu ích. Nếu dị ứng rõ ràng, thuốc kháng histamine và corticosteroid xịt mũi có thể hiệu quả.

Nếu không có sự cải thiện nào xảy ra trong vòng từ 1 đến 3 tháng thì việc trích nhĩ có thể được thực hiện để hút dịch và đặt ống thông khí, cho phép thông khí của tai giữa và tạm thời cải thiện tắc nghẽn vòi eustachian, bất kể nguyên nhân. Ống dẫn lưu màng nhĩ có thể được đặt trong trường hợp nghe kém do dẫn truyền dai dẳng thứ phát do dịch tai giữa không trong. Ống dẫn lưu màng nhĩ có thể giúp ngăn ngừa tái phát viêm tai giữa cấp tính và viêm tai giữa thanh dịch.

Thỉnh thoảng, tai giữa được tạm thời thông khí với nghiệm pháp Valsalva hoặc nghiệm pháp politzer. Để thực hiện nghiệm pháp Valsalva, bệnh nhân ngậm miệng và cố gắng đẩy không khí ra ngoài qua lỗ mũi bị chèn ép (tiếng nổ lốp đốp ở tai). Để thực hiện bơm tai giữa theo phương pháp politzer, bác sĩ lâm sàng thổi không khí bằng một ống tiêm đặc biệt (máy bơm tai giữa) vào một trong hai lỗ mũi của bệnh nhân và chặn lỗ mũi kia trong khi bệnh nhân nuốt. Điều này đẩy không khí vào ống eustachian và tai giữa. Không nên làm thủ tục nào nếu bệnh nhân bị cảm lạnh và chảy nước mũi. Bệnh nhân có thể được hướng dẫn bóp nhẹ lỗ mũi và nuốt (gọi là tự động bơm hơi). Thao tác này có thể được lặp lại nhiều lần trong ngày để thông khí cho tai giữa.

Viêm tai giữa thanh dịch dai dẳng, tái phát có thể cần phải điều chỉnh các tình trạng viêm mũi họng tiềm ẩn. Ở trẻ em, đặc biệt là các bé trai vị thành niên, nên loại trừ u xơ mạch vòm họng; ở người lớn, phải loại trừ ung thư biểu mô vòm họng. Trẻ em có thể được lợi từ việc nạo VA, bao gồm việc loại bỏ VA cũng như VA vòi của ống eustachia và trong hố Rosenmüller. Kháng sinh nên được dùng cho viêm mũi, viêm xoang, và/hoặc viêm mũi họng. Các chất gây dị ứng được chứng minh cần được loại bỏ khỏi môi trường của bệnh nhân và nên được xem xét điều trị miễn dịch.

Trẻ nhỏ dễ bị mất thính lực kéo dài do viêm tai giữa lâu ngày có thể cần liệu pháp thích hợp để đảm bảo sự phát triển ngôn ngữ bình thường. Nong vòi eustachian bằng bóng đã được sử dụng như một phương pháp thay thế cho việc đặt ống dẫn lưu màng nhĩ (1). Trong khi bệnh nhân được gây mê toàn thân, chuyên gia sẽ đưa một quả bóng vào vòi eustachian và nong vòi một thời gian ngắn trước khi tháo bóng nong ra. Thủ thuật này là một phương án cho những bệnh nhân bị viêm tai giữa thanh dịch tái phát và những người không muốn đặt ống dẫn lưu màng nhĩ. Cần thận trọng đối với một số bệnh nhân có triệu chứng rối loạn chức năng vòi eustachian nhẹ (ví dụ: cảm giác đầy, tức nặng hoặc có tiếng lốp bốp trong tai) vì thủ thuật này có thể gây ra rối loạn chức năng vòi eustachian tạm thời; các triệu chứng bao gồm cảm giác no và tự động phát âm (khi bệnh nhân nghe thấy tiếng thở của chính mình), điều này có thể khiến họ đau khổ.

Vì áp lực môi trường thay đổi có thể gây ra chứng đau đớn khó chịu, lặn biển và lướt sóng nên tránh hoặc trì hoãn khi có thể. Nếu không thể tránh khỏi việc di chuyển bằng đường hàng không, việc nhai thức ăn hoặc uống nước (ví dụ như từ bình) có thể giúp ích cho trẻ nhỏ. Thao tác Valsalva hoặc bơm tai giữa theo phương pháp politzer (trong khi hạ cánh máy bay, mọi người nên bịt mũi, ngậm miệng và cố gắng thổi nhẹ qua mũi; thao tác này đẩy không khí qua vòi eustachian bị tắc) có thể hiệu quả cho trẻ lớn hơn và người lớn.