mắt cá và chai da

(Tylomas, Helomas, Clavi)

TheoJames G. H. Dinulos, MD, Geisel School of Medicine at Dartmouth
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 5 2023

Chai da và sừng da là tăng dày sừng tại một vị trí áp lực hoặc ma sát không liên tục. Chai da thường ở nông hơn, bao phủ các vùng da rộng hơn và thường không có triệu chứng. Sừng da ở sâu hơn, tập trung hơn và thường xuyên gây đau Chẩn đoán dựa vào hình thái thương tổn. Chẩn đoán dựa vào biểu hiện. Điều trị bằng mài mòn thủ công có hoặc không có chất bạt sừng. Phòng ngừa bao gồm thay đổi cơ sinh học, chẳng hạn như thay đổi giày dép. Hiếm khi phải phẫu thuật.

Chai da và sừng da được gây ra bởi áp lực hoặc ma sát liên tục, thường là trên một xương gồ lên (ví dụ, mắt cá chân, điểm lồi trong gan bàn tay, gan bàn chân).

Sừng da bao gồm một nút sừng ranh giới rõ, kích thước bằng hạt đậu hoặc lớn hơn một chút, kéo dài qua hầu hết các lớp hạ bì bên dưới. Viêm khớp có thể phát triển. Các sừng da cứng xuất hiện trên nền xương cứng, đặc biệt là trên các ngón chân và bề mặt lòng bàn chân. Các sừng da mềm gặp ở giữa các ngón chân. Hầu hết sừng da là do đi giày dép không hợp lý, nhưng nút sừng có kích thước nhỏ trên các mặt không tì đè của lòng bàn tay và lòng bàn tay có thể là do di truyền.

Chai chân (ngón chân út)
Dấu các chi tiết
Chai chân (hình giữa) là một phần mô cứng, thường bao quanh là da đỏ.
JANE SHEMILT/SCIENCE PHOTO LIBRARY

Chai da không có nút sừng trung tâm và xuất hiện nhiều hơn. Chúng thường xuất hiện trên bàn tay hoặc bàn chân, nhưng có thể xảy ra ở những nơi khác, đặc biệt là ở người có nghề nghiệp không tránh được chấn thương lặp lại ở một khu vực cụ thể (ví dụ, hàm dưới và xương đòn của nghệ sĩ violin).

Chai da (gót chân)
Dấu các chi tiết
Chai da là một vùng da cứng trở nên tương đối dày và cứng do bị ma sát, áp lực hoặc các kích ứng khác lặp đi lặp lại.
BÁC SĨ P. MARAZZI/SCIENCE PHOTO LIBRARY

Các triệu chứng và dấu hiệu của chai da và mắt cá

Chai da thường không có triệu chứng, nhưng nếu ma sát cực lớn, da có thể trở nên dày và kích thích, gây khó chịu, bỏng rát nhẹ. Đôi khi, sự khó chịu có thể giống đau dây thần kinh liên ngón.

Sừng da có thể gây đau khi có áp lực. Bên dưới sừng da có thể hình thành túi dịch.

Chẩn đoán chai da và mắt cá

  • Đánh giá lâm sàng

Nút sừng có thể khác với giống mụn cóc lòng bàn chân hoặc dày da bằng cách gọt dày da.

Sau khi chà xát chai da thì da mịn màng, trong khi chà xát mụn cóc làm mềm mô da sắc, có khi xuất hiện các chấm màu đen trung tâm (điểm chảy máu) do mao mạch có huyết khối.

Khi gọt sừng da sẽ thấy một lõi mờ đậm màu vàng nhạt hoặc đậm, làm gián đoạn cấu trúc bình thường của lớp hạ nhú trung bì.

Điều trị chai da và mắt cá

  • Gọt thủ công

  • Chất bạt sừng

  • Đệm

  • Thay đổi cơ sinh học về chân

  • Đôi khi cần chuyên gia chăm sóc bàn chân

Gọt thủ công

Một miếng đá vôi, hoặc đá bọt được sử dụng ngay sau khi tắm thường là một cách thực tế để loại bỏ bằng tay các mô dày sừng.

Chất bạt sừng

Có thể sử dụng chất bạt sừng (ví dụ, axit salicylic 17% trong bọc, axit salicylic 40%, urê 40%), tránh sử dụng các chất này vào da bình thường. Da bình thường có thể được bảo vệ bằng cách bao phủ dung dịch tẩy trước khi áp dụng thuốc tẩy da.

Lót đệm và cơ sinh học bàn chân

Lót đệm và thay đổi cơ sinh học ở chân có thể giúp ngăn ngừa sừng da và điều trị các sừng da hiện có. Mặc dù khó khăn để loại bỏ, áp lực trên bề mặt bị ảnh hưởng nên được giảm và phân phối lại.

Đối với vết thương ở bàn chân, giày dép mềm mại, phù hợp là rất quan trọng; phần mũi giày cần phù hợp để ngón chân có thể di chuyển tự do trong giày. Giày thời trang thường ngăn cản sự tự do chuyển động này. Không sử dụng dày dép chật. Để phân phối lại áp lực tì đè có thể sử dụng các tấm lót hoặc vòng có hình dạng và kích cỡ phù hợp, băng bảo vệ cao su hoặc cao su chống bọt, các chèn vòm (orthotics), hoặc các tấm hoặc thanh kim loại dưới đáy.

Đối với sừng da và chai da trên khớp bàn ngón chân, dụng cụ chỉnh hình không nên có chiều dài đầy đủ nhưng chỉ nên kéo dài đến khớp bàn ngón chân hoặc một bộ phận của giày ngay sau sừng da hoặc chai da. Phẫu thuật giải ép hoặc loại bỏ xương liên quan hiếm khi được thực hiện.

Chăm sóc chân chuyên nghiệp

Bệnh nhân có khuynh hướng phát triển các chai da đau và sừng da có thể cần được chăm sóc thường xuyên từ bác sĩ chuyên khoa về bàn chân.

Bệnh nhân bị suy giảm lưu thông ngoại vi, đặc biệt nếu có bệnh tiểu đường kèm theo đòi hỏi chăm sóc bàn chân chuyên sâu.

Những điểm chính

  • Nguyên nhân của sừng da và chai da thường là áp lực hoặc ma sát gián đoạn, thường là trên một chỗ xương lồi.

  • Sau khi cọ xát vỏ ngoài dày lên, mụn cóc sẽ chảy máu, trong khi sừng da sẽ không.

  • Khuyên cáo mài mòn cơ học và bạt sừng để giúp loại bỏ sừng da và chai da.

  • Đề nghị đệm và phân phối lại áp lực ở chân để giúp ngăn ngừa các vết nứt và chai.