Các rối loạn vận nhãn thường gặp

Tìm lâm sàng

Hội chứng

Các nguyên nhân phổ biến

Liệt

Liệt liếc ngang theo một hướng

Liệt liếc ngang liên hợp

Thương tổn trong trung tâm nhìn ngang ở cầu não một bên hoặc ở vùng vỏ não phía trước đối bên

Liệt liếc ngang theo cả hai hướng

Liệt liếc ngang hoàn toàn theo cả hai hướng

Bệnh não Wernicke

Tổn thương rộng cả hai bên cầu não lớn ảnh hưởng đến cả hai trung tâm nhìn ngang

Liệt hai bên của tất cả các chuyển động mắt ngang, trừ động tác dạng của mắt đối diện với tổn thương; độ hội tụ không bị ảnh hưởng

Hội chứng một và một nửa

Tổn thương trong bó dọc trung gian và trung tâm nhìn ngang ở cầu não một bên

Liệt liếc trong một bên hoặc cả hai bên khi nhìn ngang nhưng hội tụ nhãn cầu bình thường

Liệt vận nhãn gian nhân

Tổn thương bó dọc trung gian

Liệt liếc lên trên đi kèm đồng tử giãn hai bên, mất phản xạ ánh sáng mặc dù đồng tử vẫn còn điều tiết và co thắt được, bảo tồn độ hội tụ, vận nhãn sang ngang dẫn tới mắt nhìn hội tụ xuống dưới và rung giật nhãn cầu xuống dưới.

Hội chứng Parinaud (một loại liệt nhìn dọc liên hợp)

Khối u cầu não

Nhồi máu ở mặt lưng não giữa

Liệt hai bên của các chuyển động mắt hướng xuống

Liệt nhìn xuống liên hợp

Liệt trên nhân tiến triển

Lệch vị trí một bên mắt (mắt lệch ra ngoài và xuống dưới); liệt liếc trong, liếc lên và xuống, sụp mi nhẹ và thường đi kèm đồng tử giãn

Liệt dây 3

Phình mạch

Bệnh thần kinh vận nhãn hoặc bệnh vi mạch não giữa (tiểu đường và tăng huyết áp)

Chấn thương

Thoát vị thùy thái dương

Liệt nhẹ liếc xuống và vào trong (phía mũi), biểu hiện này có thể khó nhận biết, gây ra các triệu chứng (khó nhìn xuống và vào trong)

Dấu nghiêng đầu (bệnh nhân nghiêng đầu về phía đối diện với mắt tổn thương)

Liệt dây 4

Vô căn

Chấn thương đầu

Thiếu máu cục bộ

Bẩm sinh

Liệt liếc ngoài

Liệt dây 6

Vô căn

Tăng áp lực nội sọ

Bệnh vi mạch thứ phát do đái tháo đường hoặc tăng huyết áp

Đa xơ cứng

Chấn thương

Khối u

Viêm mạch

Lệch trục đối xứng (hai mắt lệch theo trục dọc)

Sự liên quan một phần và không đối xứng của nhân dây thần kinh số 3, trung tâm liếc dọc, hoặc bó dọc giữa

Tổn thương não ở bất cứ đâu từ trung vị đến tủy sống

Liệt hoặc hạn chế của tất cả các cơ vận nhãn ngoài

Bệnh ngoài mắt

Rối loạn chức năng cơ mắt hoặc các đường nối thần kinh cơ

Nguyên nhân thường là:

Động tác vô thức hoặc bất thường

Động tác vô thức theo nhịp, thường là hai bên

Rung giật nhãn cầu

Nhiều nguyên nhân:

  • Các rối loạn tiền đình trước đây (ví dụ bệnh Meniere, viêm thần kinh tiền đình).

  • Đa xơ cứng

  • Chấn thương đầu

  • Thuốc (ví dụ, thuốc chống động kinh, thuốc giải lo âu và thuốc an thần)

Giật xuống nhanh và trở lại giữa chậm

Mắt lắc lư

Sự phá hủy hoặc rối loạn chức năng cầu não quá mức

Nhìn quá đích, sau đó mắt dao động vài nhịp

Loạn tầm vận nhãn

Bệnh lý đường dẫn tiểu não

Sự bùng nổ các dao động ngang nhanh về một điểm cố định

Mắt đảo

Nhiều nguyên nhân:

  • Bệnh não sau thiếu oxy

  • U nguyên bào thần kinh hiếm

  • Tác dụng cận u

  • Ataxia-telangiectasia

  • Viêm não do vi rút

  • Tác dụng độc của thuốc

Chuyển động nhanh, liên hợp, đa hướng, hỗn độn, thường đi kèm rung giật cơ lan tỏa

Rung nhãn cầu

Nhiều nguyên nhân (giống với rung giật nhãn cầu đã nêu trên)