Các loại Mất ngôn ngữ
Kiểu | Vị trí tổn thương gây bệnh* | Các nguyên nhân phổ biến | Mô tả lời nói |
|---|---|---|---|
Mất khả năng gọi tên | Tổn thương (thường nhỏ) bất cứ nơi nào trong các khu vực ngôn ngữ trên bán cầu trái | Mất khả năng gọi tên (không có khả năng đặt tên đồ vật) bằng ngôn ngữ nói (dẫn đến lời nói trống rỗng, vòng vo, nghĩa không rõ ràng†) và bằng ngôn ngữ viết, lời nói lưu loát, khả năng đọc hiểu và nghe hiểu tốt, khả năng nhắc lại bình thường | |
Broca (không lưu loát, biểu đạt, vận ngôn) | Tổn thương lớn ở khu vực thùy trán hoặc trán đỉnh trái, bao gồm khu vực Broca | Nhồi máu Xuất huyết Chấn thương Khối u | Mất khả năng gọi tên bằng ngôn ngữ nói và viết, Lời nói không lưu loát (với tạo thành từ chậm, phải gắng sức, câu ngắn, ngữ điệu rối loạn, giảm khả năng sử dụng giới từ và liên từ), khả năng hiểu tốt, suy giảm khả năng lặp lại, suy giảm khả năng viết (mất viết) |
Dẫn truyền | Tổn thương dưới vỏ bán cầu não trái, thường phía dưới thùy thái dương trên hay dưới hồi đỉnh dưới | Nhồi máu Xuất huyết Khối u | Mất khả năng gọi tên (nổi bật là hiện tượng giảm khả năng thay thế chữ cái, vần điệu†), khả năng hiểu còn tốt, suy giảm khả nhắc lại (với các rối loạn paraphrasia thường gặp), đọc hiểu tốt Viết không bị ảnh hưởng |
Toàn cầu | Tổn thương lớn ở khu vực trán-đỉnh thái dương trái, bao gồm các khu vực Broca và Wernicke | Nhồi máu Xuất huyết Chấn thương Khối u | Mất khả năng gọi tên nghiêm trọng trong ngôn ngữ nói và viết, lời nói không lưu loát (thường lời nói rời rạc), khả năng hiểu kém, suy giảm khả năng nhắc lại, mất đọc, mất viết |
Vận ngôn xuyên vỏ | Tổn thương ở vùng trán trái, không kể vùng Broca và Wernicke | Nhồi máu Xuất huyết Chấn thương Khối u | Tương tự như mất ngôn ngữ Broca ngoại trừ khả năng nhắc lại bình thường Khả năng phát âm thường không bị ảnh hưởng |
Mất ngôn ngữ giác quan xuyên vỏ | Tổn thương vùng thái dương đỉnh bên trái, loại trừ vùng Broca và Wernicke | Nhồi máu Viêm não Xuất huyết Chấn thương Khối u | Tương tự như mất ngôn ngữ Wernicke, ngoại trừ khả năng nhắc lại bình thường |
Wernicke (lưu loát, tiếp nhận, giác quan) | Tổn thương lớn ở vùng thái dương đỉnh trái, bao gồm cả vùng Wernicke | Nhồi máu Khối u | Mất khả năng gọi tên bằng ngôn ngữ nói và viết, lời nói lưu loát (paraphasias†, một loạt các dạng ngữ pháp, nhưng thường truyền đạt rất ít ý nghĩa), nghe hiểu và đọc hiểu kém, suy giảm khả năng nhắc lại, sai sót trong đọc (alexia), mất khả năng viết trôi chảy |
* Thương tổn gây bệnh ở trên bán cầu ưu thế về ngôn ngữ (thường là trái). | |||
† Rối loạn phát âm, lời nói (paraphasia) là sử dụng các từ sai hoặc từ bị phát âm sai hoặc các từ được dùng trong các cách kết hợp vô nghĩa. | |||