Sử dụng forceps trong cuộc sinh thường gây chấn thương cho trẻ sơ sinh. Tỷ lệ chấn thương ở trẻ sơ sinh do sinh khó hoặc chấn thương đang giảm dần do tỷ lệ sinh mổ thay vì sinh khó, sinh bằng dụng cụ hút hoặc sinh bằng kẹp forceps ở mức trung bình hoặc cao ngày càng tăng.
Nguy cơ bị chấn thương tăng lên khi trẻ sơ sinh lớn so với tuổi thai (đôi khi liên quan đến bệnh tiểu đường mạn tính của mẹ hoặc bệnh tiểu đường thai kỳ của mẹ) hoặc khi có ngôi mông hoặc các biểu hiện bất thường khác, đặc biệt là ở trẻ sinh non.
Chấn thương dây thần kinh mặt ở trẻ sơ sinh
Dây thần kinh mặt là dây thần kinh bị thương tổn thường xuyên nhất. Mặc dù áp lực do kẹp forceps là nguyên nhân phổ biến, một số chấn thương có thể là do áp lực lên dây thần kinh trong tử cung, có thể là do tư thế của thai nhi (ví dụ: đầu của trẻ sơ sinh nằm trên vai của chính mình hoặc trên xương cùng của thai phụ hoặc u xơ tử cung).
Tổn thương dây thần kinh mặt thường xảy ra ở ngoại vi (liệt ngoại biên) do vị trí tổn thương thường ở phía sau chố thoát ra từ trần hòm nhĩ và gây ra triệu chứng: mất cân đối khuôn mặt đặc biệt là khi trẻ khóc. Việc xác định tổn thương thần kinh bên nào đôi khi gây ra nhầm lẫn. Tuy nhiên, có thể phân biệt được bằng cách quan sát cơ mặt bên tổn thương sẽ không vận động được. Tổn thương cũng có thể xảy ra cho nhánh riêng lẻ của dây thần kinh, thường là nhánh hàm dưới.
Một nguyên nhân khác của sự không đối xứng trên mặt là sự không đối xứng hàm dưới do áp lực trong tử cung; trong trường hợp này do sự phân bố thần kinh là hoàn toàn bình thương nên cả 2 bên mặt các cơ đều có thể vận động bình thường. Trong sự bất đối xứng dưới hàm dưới, hàm trên và mặt cắn của hàm dưới không song song, nó phân biệt nó với tổn thương dây thần kinh mặt. Bất thường bẩm sinh có thể gây ra bất đối xứng khi cười do thiếu 1 bên cơ hạ mép (cơ tam giác môi). Bất thường này là không đáng kể về mặt lâm sàng nhưng phải được phân biệt với tổn thương dây thần kinh mặt.
Không cần thiết chỉ định xét nghiệm hay điều trị với những trường hợp tổn thương thần kinh mặt ngoại vi hay sự mất cân xứng của xương hàm dưới. Thường tự khỏi sau 2 đến 3 tháng tuổi.
Chấn thương đám rối cánh tay ở trẻ sơ sinh
Tổn thương đám rối thần kinh cánh tay thường xảy ra so động tác kéo cổ thai nhi khi sinh thường gặp trong trường hợp mắc vai, ngôi ngược, hay do sa vai trong đẻ ngôi đầu. Chấn thương có thể đơn giản do kéo hoặc do chảy máu ở dây thần kinh hoặc so xé rách rễ hoặc dây thần kinh hoặc giật mạnh rễ thần kinh với kèm theo tổn thương tủy cổ. Có thể có tổn thương kết hợp bao gồm (ví dụ, gãy xương đòn hoặc xương cánh tay hoặc khớp vai hoặc thậm chí tổn thương tủy cổ). Đẩy áp lực mạnh vào tử cung trong cuộc đẻ có thể là nguyên nhân trong một số trường hợp.
Các tổn thương bao gồm
Tổn thương đám rối cánh tay trên (C5 đến C7): Tác động đến các cơ xung quanh vai và khuỷu tay
Đám rối dưới (C8 đến T1): Đám rối dưới (C8 đến T1): chủ yếu ảnh hưởng đến cơ của cẳng tay và bàn tay
Toàn bộ dây thần kinh cánh tay: Tác động lên toàn bộ chi trên và các sợi giao cảm của T1 (ngực 1)
Vị trí và loại tổn thương gốc dây thần kinh xác định tiên lượng.
Liệt Erb là một tổn thương đám rối cánh tay thông thường. Đây là tổn thương dây thần kinh cánh trên (C5 đến C7) gây ra vai khép và quay vào trong với cẳng tay sấp. Đôi khi mất phản xạ cơ nhị đầu và Phản xạ Moro không đối xứng. Liệt cơ hoành cùng bên do chấn thương thần kinh hoành cũng rất phổ biến. Điều trị liệt Erb bằng các biện pháp hỗ trợ như vật lý trị liệu, tư thế bao gồm việc bảo vệ vai khỏi chuyển động quá mức bằng cách cố định cánh tay qua bụng trên và ngăn ngừa sự cứng khớp bằng cách nhẹ nhàng thực hiện các bài tập thụ động theo hoạt động của những khớp liên quan hằng ngày bắt đầu từ 1 tuần tuổi.
Liệt Klumpke là hiếm gặp và là tổn thương phần thấp của đám rối thần kinh cánh tay gây liệt bàn tay và cổ tay. Phản xạ cầm nắm thường mất nhưng phản xạ cân cơ nhị đầu thì bình thường. Tổn thương dây giao cảm Ngực 1 thường gây ra Hội chứng Horner một bên (co đồng tử, sụp mi, giảm tiết mồ hôi mặt). Tập vận động thụ động thường là phường pháp điều trị cần thiết.
Liệt Erb hay liệt Klump thường không gây ra mất cảm giác, có thể thử bằng test đau. Các tổn thuơng này có thể tự phục hồi nhanh chóng nhưng cũng có thể còn tồn tại kéo dài. Nếu sự thiếu hụt trầm trọng hơn hoặc kéo dài hơn 1 hoặc 2 tuần, liệu pháp vật lý trị liệu hoặc vận động khớp vai được khuyến cáo. Nếu không cải thiện trong vòng 1 hoặc 2 tháng, có nguy cơ bị tàn tật lâu dài và tăng trưởng kém. Đánh giá bởi một bác sĩ thần kinh nhi khoa và/hoặc bác sĩ chỉnh hình tại một bệnh viện chuyên khoa nhi được chỉ định để xác định liệu phẫu thuật thăm dò và sửa chữa vi phẫu của đám rối thần kinh cánh tay có thể cải thiện kết quả.
Sự tổn thương của toàn bộ đám rối thần kinh ít gặp hơn, với biểu hiện chi trên mềm nhẽo, không hoặc rất ít vận động, mất các phản xạ và thường mất cảm giác kèm theo. Hội chứng Horner thường ở một bên thường xảy ra trong các trường hợp tổn thương nặng. Tổn thương bó tháp một bên (với, giảm vận động, dấu hiệu Babinski) cho thấy chấn thương tủy sống và MRI nên được chỉ định.
Tổn thương thần kinh hoành ở trẻ sơ sinh
Hầu hết các chấn thương dây thần kinh Hoành (khoảng 75%) có liên quan đến tổn thương đám rối thần kinh cánh tay. Tổn thương thường là một bên và do tình trạng kéo căng phần đầu và cổ trong cuộc đẻ.
Trẻ có thể có triệu chứng suy hô hấp với giảm thông khí phổi bên tổn thương.
Điều trị tổn thương dây thần kinh hoành chủ yếu là hỗ trợ. Một số trường hợp có thể cần hỗ trợ áp lực dương hoặc thở máy.
Khoảng một phần ba số trẻ sơ sinh sẽ tự phục hồi trong tháng đầu tiên. Số trẻ còn lại không hồi phục cần phẫu thuật tạo nếp gấp cơ hoành.
Các tổn thương thần kinh ngoại biên khác ở trẻ sơ sinh
Chấn thương các dây thần kinh ngoại biên khác (ví dụ: dây thần kinh quay, dây thần kinh tọa hoặc dây thần kinh bịt kín) rất hiếm gặp ở trẻ sơ sinh và thường không liên quan đến quá trình chuyển dạ và sinh nở. Chúng thường là hậu quả thứ phát của các tổn thương khu trú khác (ví dụ, tiêm vào hoặc gần dây thần kinh hông).
Điều trị tổn thương dây thần kinh ngoại biên chủ yếu là điều trị hỗ trợ, đặt tư thế đối kháng với các cơ bị liệt và chờ đợi tự phục hồi. Các chỉ đinh ngoại khoa với tổn thương dây thần kinh thường rất hiếm.
Hầu hết các chấn thương dây thần kinh ngoại biên đều tự hồi phục hoàn toàn.
Tổn thương tủy sống ở trẻ sơ sinh
Tổn thương tủy sống (xem thêm Tổn thương tủy sống ở trẻ em) hiếm gặp và có mức độ đứt dây cột sống khác nhau, thường kèm theo xuất huyết. Đứt hoàn toàn tủy sống thường rất hiếm. Chấn thương thường xảy ra ở cuộc đẻ ngôi ngược tác động lực mạch kéo theo chiều dọc cột sống. Tổn thương có thể do hậu quả của chảy máu ngoài màng cứng gây chèn ép tủy sống hoặc tư thế trẻ quá ngửa cổ trong tử cung ("tư thế thai bay"). Tổn thương thường ảnh hưởng đến vùng tủy cổ thấp (C5 đến C7). Tổn thương vùng tủy cổ cao nếu xảy ra sẽ nguy cơ gây tử vong do ức chế hô hấp hoàn toàn. Đôi khi có thể nghe tiếng clic hay clac trong lúc chuyển dạ.
Tổn thương ban đầu có thể gây tình trạng choáng tủy với biểu hiện trẻ hoàn toàn mềm nhũn (nặng hơn mức độ tổn thương thật sự của tủy sống). Mất cảm giác và giảm tiết mồ hôi phần cơ thể phía dưới tổn thương. Tổn thương có thể phục hồi trong vòng vài ngày hoặc vài tuần. Trẻ thường thở bình thường vì vận động của cơ hoành được chi phổi bởi nhánh thần kinh cao hơn (ở C3 đến C5) so với tổn thương dây điển hình. Nếu tổn thương tủy sống hoàn toàn sẽ gây liêt cơ liên sườn, cơ bụng, trực tràng, bàng quang gây ra tình trạng đái ỉa không tự chủ. Hậu quả có thể dẫn đến sự thay đổi nhiệt độ không ổn định theo sự thay đổi nhiệt độ môi trường.
MRI chỉ định để đánh giá tổn thương, đồng thời loại trừ các căn nguyên khác như u bẩm sinh hay u máu chèn ép tủy Dịch não tủy thường có máu. Dịch não tủy thường có máu.
Điều trị tổn thương tủy sống bao gồm chăm sóc ngăn ngừa loét da, điều trị kịp thời các nhiễm trùng đường tiểu và đường hô hấp, và đánh giá định kỳ để xác định tắc nghẽn đường tiểu sớm.
Với sự chăm sóc thích hợp, hầu hết trẻ sơ sinh sống sót trong nhiều năm. Nguyên nhân gây tử vong ở bênh nhân thường do tình trạng viêm phổi tái phát và mất chức năng thận.
Tổn thương ngoài hộp sọ ở trẻ sơ sinh
Hầu hết các chấn thương này thường là nhẹ, tuy nhiên, một vài trường hợp có thể có chấn thương nghiêm trọng xảy ra.
Đầu bị kéo dài
Đầu ép khuôn không phải là một chấn thương, nhưng cha mẹ có thể lo lắng về điều đó. Tình trạng này thường xảy ra khi sinh thường do áp lực do các cơn co tử cung gây ra lên hộp sọ dễ uốn của trẻ sơ sinh khi nó đi qua ống đẻ. Khuôn này là một quá trình bình thường và không phải là một dấu hiệu của chấn thương. Sa van hai lá thường không cần điều trị.
Trầy xước da đầu
Trầy xước và tổn thương da đầu, thường ở bề mặt và nhẹ, có thể xảy ra trong quá trình sinh nở cần sử dụng dụng cụ (có tới 10% số trẻ sơ sinh được hút thai khi sinh) hoặc theo dõi điện cực da đầu. Trừ khi có nhiễm trùng, những vết trầy xước này thường không cần điều trị.
Bướu huyết thanh
Bướu huyết thanh là khối dịch dưới da đầu do sự thoát mạch của huyết thanh dưới áp lực xảy ra trong cuộc chuyển dạ lên đầu trẻ ở những trẻ đẻ ngôi đầu. Nó thường cắt qua đường khâu.
Chảy máu dưới màng cứng
Xuất huyết dưới galeal là tình trạng máu chảy vào khoang giữa cân galeal và màng xương. Tình trạng này đặc trưng bởi khối u dao động trên toàn bộ da đầu, bao gồm vùng thái dương và có thể cả cổ. Khối đó xuất hiện trong vài giờ đầu sau khi sinh. Chảy máu trong khoang có thể dẫn đến mất máu nặng và shock do mất máu – cần được truyền máu cấp cứu. Chảy máu dưới cân galeal có thể là hậu quả của sử dụng các biện pháp can thiệp như forceps hay giác hút hoặc từ các bệnh lý rối loạn đông máu.
Trong một số trường hợp, tình trạng giảm thể tích máu nghiêm trọng và sốc xảy ra trước khi xuất huyết dưới màng cứng.
Điều trị xuất huyết dưới niêm mạc hầu hết là hỗ trợ bằng truyền nước muối và đóng gói hồng cầu theo yêu cầu.
Tụ máu đầu
Là tình trạng chảy máu ở màng xương sọ. Tụ máu xương sọ được phân biệt với chảy máu dưới cân Galeal bởi nó được giới hạn ở một xương mà không thể vượt qua đường khớp của xương đó. Khối u máu đầu thường ở một bên và ở vùng chẩm hoặc vùng đỉnh. Một số ít trường hợp có thể có vết rạn xương trên nền xương. Máu tụ thường rõ ràng trong vài ngày đầu sau sinh sau đó tan dần và hết sau vài tuần.
Điều trị u máu não là không cần thiết nhưng có thể dẫn đến thiếu máu hoặc tăng bilirubin máu.
Đôi khi, máu tụ canxi hóa thành một khối xương.
Vỡ xương sọ
Vỡ xương sọ rất hiếm gặp. Hầu hết là kết quả của việc nằm đầu trên một xương nổi bật trong tử cung hoặc từ việc hỗ trợ sinh kẹp. Trẻ sơ sinh bị lõm sọ hoặc chấn thương đầu khác cũng có thể bị chảy máu dưới màng cứng, xuất huyết dưới nhện, hoặc dập não hoặc rách não (xem Xuất huyết nội sọ). Gãy lún xương sọ gây ra biến dạng bước ra có thể sờ thấy (và đôi khi có thể nhìn thấy), phải phân biệt với viền màng xương nâng lên có thể sờ thấy xảy ra trong chứng tụ máu đầu.
CT được thực hiện để xác nhận chẩn đoán gãy xương sọ lõm và cả chụp CT và chụp MRI đều có thể hữu ích khi đánh giá trẻ sơ sinh để tìm các biến chứng khác.
Có thể cần phải phẫu thuật nâng cao thần kinh và có nguy cơ mắc u nang màng não mềm.
Xuất huyết nội sọ ở trẻ sơ sinh
Xuất huyết trong hoặc xung quanh não có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ sơ sinh nào nhưng đặc biệt phổ biến ở những trẻ sinh non.
Nguyên nhân chủ yếu gây xuất huyết trong sọ bao gồm
Thiếu oxy-thiếu máu
Biến đổi huyết áp
Tăng tưới máu do tái tưới máu
Các áp lực tác động lên đầu trong quá trình chuyển dạ
Chất nền mầm là khối tế bào phôi nằm trên nhân đuôi ở thành bên của não thất bên, dễ bị xuất huyết. Sự hiện diện của chất nền mầm làm tăng khả năng xuất huyết não thất ở trẻ sinh non. Nguy cơ bị bất kỳ xuất huyết nội sọ nào cũng tăng lên do rối loạn đông máu (ví dụ, thiếu vitamin K, bệnh hemophilia, đông máu nội mạch rải rác).
Xuất huyết có thể xảy ra ở nhiều vị trí trong hệ thần kinh trung ương. Xuất huyết nhỏ dưới màng nhện, liềm đại não và lều tiểu não thường là những phát hiện ngẫu nhiên trong giải phẫu tử thi ở trẻ sinh non tử vong vì nguyên nhân không phải là hệ thần kinh trung ương. Xuất huyết lớn dưới màng nhện hoặcndưới màng cứng, tổ chức não và não thất ít gặp hơn nhưng nghiêm trọng hơn.
Xuất huyết nội sọ ở trẻ sơ sinh cần được đặt ra trong các trường hợp sau:
Ngưng thở
Động kinh
Li bì
Khám thần kinh bất thường
Trẻ sơ sinh như vậy cần được chỉ định thăm khám hình ảnh sọ não như một phần của đánh giá ban đầu. Siêu âm sọ không gây nguy hiểm, không cần dùng thuốc an thần và có thể dễ dàng xác định máu trong não thất hoặc chất não. Chụp CT nhạy hơn siêu âm đối với các lớp máu mỏng trong khoang dưới nhện hoặc dưới màng cứng và chấn thương xương, nhưng chụp CT lại khiến trẻ sơ sinh tiếp xúc với bức xạ ion hóa. Chụp MRI nhạy hơn và đặc hiệu hơn chụp CT hoặc siêu âm đối với máu nội sọ và chấn thương não nhưng mất nhiều thời gian hơn để tạo hình ảnh so với chụp CT và có thể cần trẻ sơ sinh phải được gây mê để hạn chế chuyển động và do đó cải thiện chất lượng hình ảnh. CT được thực hiện để nhanh chóng xác định xuất huyết nội sọ.
Điều trị xuất huyết trong sọ phụ thuộc vào vị trí và mức độ trầm trọng của xuất huyết nhưng thường chỉ hỗ trợ, bao gồm tiêm vitamin K nếu trước đó chưa được tiêm và điều chỉnh các rối loạn đông máu nếu có. Trong trường hợp xuất huyết đáng kể (ví dụ, xuất huyết dưới màng cứng), cần hội chẩn chuyên khoa phẫu thuật thần kinh để xác định nguy cơ can thiệp phẫu thuật.
Các thể xuất huyết nội sọ
Tụ máu ngoài màng cứng
Áp xe ngoài màng cứng là sự tích tụ mủ giữa màng cứng và hộp sọ. Bệnh hiếm gặp nhưng có thể xảy ra ở những bệnh nhân có vỡ xương sọ hoặc chảy máu sọ. Trẻ có thể biểu hiện triệu chứng như ngừng thở, co giật, triệu chứng thần kinh khu trú và các bất thường thần kinh khác kèm theo. Thóp trước phồng và tăng áp lực nội sọ.
Hầu hết tụ máu ngoài màng cứng có thể tự giới hạn và tự hết mà không cần can thiệp điều trị. Nếu cần can thiệp có thể là phẫu thuật hoặc can thiệp tối thiểu. Can thiệp tối thiếu được thực hiện bằng cách chọc hút kim dưới hướng dẫn siêu âm. Chỉ định trong trường hợp khối máu tụ lớn, tiến triển nhanh và không đáp ứng các biện pháp điều trị khác.
Nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời, kết quả thần kinh là tốt.
Xuất huyết não thất và/hoặc xuất huyết trong não
Xuất huyết trong não thất (IVH) và/hoặc xuất huyết trong nhu mô thường xảy ra trong 3 ngày đầu đời ở trẻ sơ sinh < 1500 gam và/hoặc < 32 tuần tuổi thai. Những thể xuất huyết này là thể chảy máu nội sọ nghiêm trọng nhất.
Xuất huyết thường xảy ra ở trẻ sinh non, thường ở cả hai bên và thường phát sinh ở chất nền mầm. Chất nền mầm sẽ hình thành sau 32 tuần tuổi thai, do đó IVH ở trẻ đủ tháng rất hiếm nhưng vẫn xảy ra.
IVH được phân loại như sau (1):
Độ 1: Giới hạn ở vùng tế bào mầm
Độ 2: Xuất huyết vào tâm thất mà không bị giãn
Độ 3: IVH kèm theo giãn tâm thất
Độ 4: Tương tự như độ III cộng với xuất huyết nội nhu mô thứ phát
Hầu hết các trường hợp là chảy máu dưới màng mềm và trong não thất với lượng máu nhỏ. Trong trường hợp xuất huyết nặng (độ 3 và độ 4), có thể có chảy máu vào nhu mô với lượng máu lớn ở bể lớn và bể đáy. Tình trạng thiếu oxy-thiếu máu thường đi kèm với xuất huyết trong não thất và xuất huyết dưới nhện. Hạ oxy máu-thiếu máu cục bộ làm tổn thương nội mô mao mạch, làm suy yếu cơ chế tự điều hòa của mạch máu não (đã bị tổn thương ở trẻ non tháng so với trẻ đủ tháng) (2) và có thể làm tăng lưu lượng máu não và áp lực tĩnh mạch, tất cả đều làm tăng khả năng xuất huyết. Hầu hết các trường hợp xuất huyết não thất đều không có triệu chứng, nhưng những trường hợp xuất huyết lớn hơn và những trường hợp xuất huyết ở trẻ bị não úng thủy kèm theo có thể gây ngưng thở, tím tái hoặc bất ổn tim mạch đột ngột.
Điều trị xuất huyết trong não thất hầu hết là điều trị hỗ trợ. Tuy nhiên, với trẻ có biến chứng não úng thủy sau xuất huyết não có thể cần can thiệp phẫu thuật dẫn lưu dịch não tủy bằng tạo đường hầm đặt dẫn lưu trong da. Phẫu thuật nội soi não thất cúng là một biện pháp can thiệp được lựa chọn ở một số bệnh nhân. Một số trẻ thần kinh có thể tiến triển biến chứng thân kinh nên việc theo dõi và chỉ định can thiệp kịp thời là vô cùng cần thiết.
Tiên lượng đối với trẻ sơ sinh bị xuất huyết não nhỏ (độ 1 và độ 2) là tốt. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh bị xuất huyết não diện rộng (độ 3 và độ 4) có tiên lượng xấu, đặc biệt nếu xuất huyết lan vào nhu mô. Những trẻ sinh sống thường để lại di chứng thần kinh. Trẻ sinh non có tiền sử xuất huyết não nặng có nguy cơ mắc bệnh não úng thủy sau xuất huyết và phải được theo dõi chặt chẽ bằng các lần khám thực thể, đo chu vi vòng đầu và siêu âm sọ nếu cần.
Tài liệu tham khảo về xuất huyết nội mô và/hoặc IVH
1. Papile LA, Burstein J, Burstein R, Koffler H: Incidence and evolution of subependymal and intraventricular hemorrhage: A study of infants with birth weights less than 1,500 gm. J Pediatr 92(4):529-534, 1978. doi: 10.1016/s0022-3476(78)80282-0
2. Gilard V, Tebani A, Bekri S, Marret S: Intraventricular Hemorrhage in Very Preterm Infants: A Comprehensive Review. J Clin Med 9(8):2447, 2020. doi: 10.3390/jcm9082447
Xuất huyết dưới nhện
Xuất huyết dưới nhện là tổn thương thường gặp nhất của xuất huyết trong sọ. Là tình trạng chảy máu giữa màng nhện và màng mềm. Trẻ sơ sinh thường có biểu hiện triệu chứng trong ngày thứ hai hoặc thứ ba sau sinh gồm: ngưng thở, co giật, li bì hoặc các triệu chứng thần kinh bất thường khác.
Điều trị xuất huyết dưới nhện được hỗ trợ bằng cách theo dõi thích hợp để phát hiện não úng thủy.
Tiên lượng cho xuất huyết dưới nhện thường tốt hầu như không có di chứng lâu dài đáng kể. Tuy nhiên, với xuất huyết lớn hoặc có viêm màng não kèm theo, có thể dẫn đến biến chứng não úng thủy sau đó.
Xuất huyết dưới màng cứng
Xuất huyết dưới màng cứng là tình trạng chảy máu giữa dưới màng và màng mềm. Nó là hậu quả của tổn thương các mạch máu vùng liềm não, lều tiểu não và tĩnh mạch não.
Xuất huyết dưới màng cứng nhỏ, dày tới 3 mm rất phổ biến, xảy ra ở khoảng một nửa số trẻ sơ sinh đủ tháng không có triệu chứng đã chụp MRI khi ≤ 72 giờ tuổi. Xuất huyết như vậy thường là lành tính.
Xuất huyết dưới màng cứng lớn thường xảy ra ở trẻ sơ sinh lần đầu, trẻ sơ sinh to lớn hoặc sau khi sinh khó. Trẻ sơ sinh có thể có triệu chứng: ngưng thở, co giật, đầu to nhanh, khám thần kinh bất thường với giảm trương lực cơ, phản xạ Moro kém hoặc xuất huyết võng mạc rộng.
Điều trị xuất huyết dưới màng cứng lớn là hỗ trợ, nhưng dẫn lưu máu tụ bằng phẫu thuật thần kinh có thể cần thiết đối với tình trạng chảy máu tiến triển nhanh do chèn ép các cấu trúc nội sọ quan trọng và các dấu hiệu lâm sàng và sinh hiệu xấu đi.
Tiên lượng cho xuất huyết dưới màng cứng lớn được bảo vệ.
Living Art Enterprises, LLC/SCIENCE PHOTO LIBRARY
Gãy xương ở trẻ sơ sinh
Gãy điểm giữa xương đòn, là tình trạng gãy xương thông thường nhất khi sinh xảy ra với trường hợp mắc vai và thậm chí với cả các trường hợp đẻ thường mà không hề có chấn thương khi sinh nào. Triệu chứng ban đầu trẻ thường hơi kích thích, không vận động tay bên tổn thương bao gồm cả vân động tự động hay khi khám phản xạ moro. Hầu hết gẫy xương đòn là "gãy cành tươi" và thường tự phục hồi nhanh chóng và hầu như không có biến chứng gì. Gãy xương này thường bị bỏ qua khi khám tại bệnh viện và thường được chẩn đoán khi đã canxi hóa hình thành tại chỗ gãy xương trong vòng một tuần. Quá trình lành chỗ gãy thường hoàn thành trong vòng một tháng và không có di chứng gì.
Không cần điều trị cụ thể, nhưng một số bác sĩ khuyên bạn nên cố định cánh tay trong một tuần bằng cách ghim tay áo sơ mi bên bị ảnh hưởng vào mặt đối diện của quần áo trẻ sơ sinh. Thuốc giảm đau thường không cần thiết vì trẻ sơ sinh bị gãy xương đòn thường không có dấu hiệu đau.
Các xương hông và xương đùi có thể bị nứt trong những trường hợp đẻ khó. Hầu hết chúng là gẫy kiểu cành tươi, và có thể tự phục hồi một cách nhanh chóng, hầu như không có biến chứng thậm chí cả những ca có di lệch mực độ vừa. Một số xương dài có thể gẫy qua phần mấu chuyển nhưng hầu như tiên lượng là tốt.
Chấn thương mô mềm ở trẻ sơ sinh
Tất cả các mô mềm dễ bị tổn thương khi sinh nếu chúng đã là phần hiện diện hoặc điểm tựa cho các lực co bóp của tử cung. Phù nề, đỏ da thường đi kèm với các tổn thương phần mềm đặc biệt là vùng quanh mắt hoặc vùng mặt ở trẻ đẻ ngôi mặt hay tổn thương bầm tụ vùng sinh dục ở trẻ đẻ ngôi mông trong trường hợp đẻ ngôi ngược.
Việc tan khối máu tụ sẽ giải phóng ra nhân Hem rồi thành bilirubin xảy ra trong khối máu tụ. Tăng nguy cơ tăng bilirubin máu nặng hơn ở trẻ sơ sinhtăng bilirubin máu sơ sinh cần điều trị chiếu đèn, một số hiếm có thể cần thay máu. Các điều trị khác không cần thiết.
