Gãy chỏm xương quay

TheoDanielle Campagne, MD, University of California, San Francisco
Xem xét bởiDiane M. Birnbaumer, MD, David Geffen School of Medicine at UCLA
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa đã sửa đổi Thg 3 2025
v13386986_vi
Gãy xương chỏm xương quay thường là hậu quả của việc ngã chống tay duỗi thẳng và có thể khó phát hiện trên phim chụp X-quang.

Nguồn chủ đề

(Xem thêm Tổng quan về gãy xương.)

Chỏm quay có thể sờ thấy ở mặt ngoài khuỷu như là một cấu trúc xoay trong quá trình sấp ngửa, tiếp khớp với lồi cầu ngoài cánh tay. Lồi cầu ngoài cánh tay, chỏm xương quay và mỏm khuỷu sẽ tạo thành một tam giác cân đặc trưng. Tràn dịch khớp (thường gặp khi có gãy chỏm quay) thường có thể sờ thấy trên vùng tam giác này.

Gãy chỏm xương quay thường gặp ở người lớn nhiều hơn ở trẻ.

Các triệu chứng và dấu hiệu của gãy chỏm xương quay

Khi có gãy chỏm quay, thường gây tăng nhạy cảm ở vùng chỏm quay, khi ngửa tay thì đau hơn. Sưng nề di tràn máu trong khớp thường luôn có. Có thể hạn chế vận động thụ động khớp khuỷu. Có thể đồng thời kèm vỡ chỏm con.

Chẩn đoán gãy chỏm xương quay

  • Khám thực thể

  • Các phim chụp X-quang

Cần chụp các tư thế thẳng, nghiêng và chếch. Nhưng vì chụp X-quang chỉ có thể cho thấy bằng chứng gián tiếp về gãy xương nên chẩn đoán chủ yếu dựa vào khám thực thể.

Chụp X-quang thẳng và nghiêng thường quy thường không cho thấy tình trạng gãy xương nhưng thường cho thấy tràn dịch khớp, biểu hiện bằng có các mô mỡ bất thường trên phim chụp X-quang. Sự thay đổi vị trí của tấm mỡ phía trước chỉ ra có tràn dịch khớp tuy nhiên không đặc hiệu; sự xuất hiện tấm mỡ phía sau trên phim X-quang tư thế nghiêng đặc hiệu cho tràn dịch khớp tuy nhiên độ nhạy không cao. Bệnh nhân với triệu chứng đau cục bộ ở vùng chỏm quay và có tràn dịch khớp cần được chụp phim tư thế chéo (độ nhạy cao hơn để phát hiện ra đường gãy) hoặc cần các phương pháp điều trị thích hợp.

Đường quay lồi cầu là một đường thẳng đi qua giữa thân xương quay trên phim chụp X-quang nghiêng khuỷu tay. Bình thường, đường này cắt ngang qua phần giữa chỏm con. Đôi khi ở trẻ em, dấu hiệu gãy xương duy nhất trên phim chụp X-quang là sự di lệch của đường này.

Ngọc trai & cạm bẫy

  • Nếu đau vùng chỏm quay và có bằng chứng lâm sàng hay trên phim X-quang của hiện tượng tràn dịch khớp, cần điều trị tương ứng với một gãy chỏm quay kể cả khi không thấy đường gãy trên phim X-quang.

Chọc hút dịch có thể được thực hiện để hút bớt máu khỏi khớp để giúp phân biệt cơ chế hạn chế vận động do mảnh gãy hay do đau và co cơ. Sau đó, có thể tiêm thêm thuốc gây tê tại chỗ để giúp giảm đau.

Độ vững chắc được kiểm tra bằng cách áp lực vào 2 bên trong ngoài, kiểm tra sự lỏng và tăng chuyển động bất thường. Nếu khớp không bị di chuyển khi tiến hành test stress áp trong và áp ngoài, ổ gãy là vững và các dây chằng có thể chưa bị thương tổn.

Đường thành trước xương cánh tay và đường quay chỏm con

Thông thường đường thành trước xương cánh tay trên phim X-quang tư thế nghiêng sẽ cắt qua giữa chỏm con. Nếu đường này không cắt qua hoặc chỉ cắt qua phần trước chỏm con, có thể sẽ có gãy đầu xa xương cánh tay di lệch sau.

Đường quay chỏm con, kẻ từ giữa xương quay, thường cắt ngang qua chỏm con. Nếu không, cần nghi ngờ một vết nứt ẩn.

Điều trị gãy chỏm xương quay

  • Thông thường là treo tay và các bài tập lấy lại tầm vận động

  • Hiếm khi cần phẫu thuật sửa chữa

Ổ gãy ít di lệch hay không làm ảnh hưởng đến tầm vận động thụ động hay sự vững chắc của khớp có thể điều trị bằng treo tay, sẽ giúp bệnh nhân dễ chịu khi gấp khuỷu 90°. Tập tầm vận động khớp khuỷu nên được tiến hành càng sớm càng tốt ngay khi bệnh nhân có thể chịu được.

Nếu khuỷu mất vững hay hạn chế vận động do mảnh gãy, gãy xương cần được phẫu thuật.

Những điểm chính

  • Đau vùng chỏm xương quay và đau tăng khi ngửa tay.

  • Chụp X-quang thẳng, nghiêng và chếch, nhưng vì chụp X-quang có thể chỉ cho thấy bằng chứng gián tiếp về gãy xương nên việc khám thực thể rất quan trọng trong chẩn đoán.

  • Nếu đầu xương quay ấn đau và bằng chứng lâm sàng hoặc bằng chứng trên phim chụp X-quang cho thấy tràn dịch khuỷu tay, hãy điều trị gãy đầu xương quay ngay cả khi chụp X-quang không thấy gãy xương.