Rối loạn chức năng gan nhẹ đôi khi xảy ra sau phẫu thuật lớn ngay cả khi không có bệnh lý gan trước đây. Các rối loạn chức năng này thường là hậu quả của thiếu máu ở gan hoặc các phản ứng chưa rõ của gây mê. Bệnh nhân có bệnh gan còn bù tốt trước đây (ví dụ, xơ gan có chức năng gan bình thường) thường dung nạp tốt với phẫu thuật. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của một số rối loạn gan trước đây; ví dụ, phẫu thuật mở bụng có thể thúc đẩy suy gan cấpở bệnh nhân bị viêm gan virus hoặc viêm gan rượu.
(Xem thêm Cấu trúc và chức năng gan và Đánh giá bệnh nhân có bệnh lý gan.)
Vàng da sau phẫu thuật
Chẩn đoán vàng da sau khi phẫu thuật cần xét nghiệm gan. Thời điểm triệu chứng cũng giúp chẩn đoán.
Tăng bilirubin máu do nhiều yếu tố phối hợp là lý do phổ biến nhất cho vàng da sau mổ. Đó là do tăng hình thành bilirubin và giảm độ thanh thải của gan. Rối loạn này thường gặp nhất sau đại phẫu hoặc chấn thương cần nhiều lần truyền máu. Tan máu, nhiễm khuẩn huyết, tái hấp thu khối máu tụ, và truyền máu có thể làm tăng lượng bilirubin; đồng thời, thiếu oxy, thiếu máu cục bộ ở gan, và các yếu tố chưa được biết rõ khác làm suy giảm chức năng gan. Tình trạng này thường đạt đỉnh điểm trong vòng vài ngày sau phẫu thuật. Suy gan hiếm gặp và tăng bilirubin máu thường hồi phục chậm nhưng hoàn toàn. Xét nghiệm về gan thường phân biệt giữa các nguyên nhân khác nhau gây tăng bilirubin máu với viêm gan. Trong tăng bilirubin máu do nhiều nguyên nhân, tăng bilirubin máu nặng với tăng men aminotransferase nhẹ và phosphatase kiềm tăng là phổ biến. Trong viêm gan, nồng độ aminotransferase thường rất cao.
Viêm gan sau mổ
Chứng "viêm gan" hậu phẫu thiếu máu cục bộ do thiếu tưới máu gan chứ không phải viêm. Nguyên nhân là hạ huyết áp thoáng qua trước phẫu thuật hoặc tình trạng thiếu oxy. Thông thường, mức aminotransferase tăng nhanh (thường > 1000 đơn vị/L [16,7 microkat/L]), nhưng bilirubin chỉ tăng nhẹ. Viêm gan do thiếu máu cục bộ thường đạt đỉnh điểm trong vòng vài ngày kể từ ngày phẫu thuật và sẽ hồi phục trong vòng vài ngày.
Viêm gan có liên quan đến halothane có thể là hậu quả của việc sử dụng thuốc gây mê có chứa halothane hoặc các chất liên quan. Thường xuất hiện trong vòng 2 tuần, thường có sốt, và đôi khi kèm theo phát ban và tăng bạch cầu ái toan trong máu.
Viêm gan thực sự sau phẫu thuật hiện nay rất hiếm. Bệnh trước đây chủ yếu là do lây truyền virut viêm gan C trong quá trình truyền máu.
Ứ mật sau mổ
Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh ứ mật sau phẫu thuật là tắc mật ngoài gan do các biến chứng trong ổ bụng hoặc các thuốc dùng sau phẫu thuật. Tắc mật trong gan đôi khi xuất hiện sau đại phẫu, đặc biệt là sau phẫu thuật ổ bụng hoặc các thủ thuật tim mạch (tắc mật lành tính sau phẫu thuật). Nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được biết rõ, nhưng tình trạng này thường tự khỏi và chậm. Thỉnh thoảng, ứ mật sau phẫu thuật là kết quả của viêm túi mật cấp tính hoặc viêm tụy.
