Viêm tủy ngang cấp

Các triệu chứng của viêm tủy ngang cấp tính có thể bao gồm đau ở cổ, lưng hoặc đầu. Bệnh nhân có cảm giác đè nặng, ép chặt tại vùng ngực hoặc bụng, kèm theo yếu, tê và cảm giác kiến bò tại bàn chân và cẳng chân. Triệu chứng tiểu khó hết bãi xuất hiện trong vòng từ vài giờ đến vài ngày. Tình trạng thiếu hụt có thể tiến triển trong nhiều ngày nữa thành bệnh lý tủy cảm giác vận động cắt ngang hoàn toàn, gây liệt nửa người nếu tổn thương nằm dưới mức tủy sống cổ (tức là dưới C7), liệt tứ chi nếu tổn thương nằm ở tủy sống cổ cao (tức là ở hoặc trên C5), mất cảm giác bên dưới tổn thương, bí tiểu và đại tiện không tự chủ. Đôi khi, bệnh nhân không có rối loạn cảm giác tư thế và cảm giác rung.

Viêm tủy cắt ngang đôi khi tái phát ở bệnh nhân xơ cứng rải rác, SLE, hoặc hội chứng kháng phospholipid.

• MRI và dịch não tủy (CSF)

• Các xét nghiệm khác để chẩn đoán nguyên nhân có thể điều trị được

Chẩn đoán viêm tủy cắt ngang cấp tính được gợi ý bằng bệnh lý tủy vận động cơ cắt ngang có thâm hụt đoạn. Hội chứng Guillain-Barré có thể được phân biệt vì nó không khu trú thành một đoạn cột sống cụ thể.

Chẩn đoán đòi hỏi chụp MRI và làm xét nghiệm dịch não tủy. Chụp MRI thường cho thấy tình trạng sưng tủy nếu có viêm tủy cắt ngang, thường giới hạn ở 1 đoạn hoặc 2 đoạn và có thể giúp loại trừ các nguyên nhân có thể điều trị khác gây rối loạn chức năng tủy sống (ví dụ: chèn ép tủy sống). Dịch não tủy thường chứa bạch cầu đơn nhân, lượng protein tăng nhẹ và chỉ số IgG cao (bình thường, ≤ 0,85).

Xét nghiệm tìm chất chỉ điểm của bệnh viêm tủy thị thần kinh IgG (NMO-IgG) – một kháng thể tự miễn nhắm vào protein kênh nước của tế bào hình sao aquaporin-4 – có tính đặc hiệu cao và giúp phân biệt rối loạn phổ viêm tủy thị thần kinh (NMOSD) với bệnh đa xơ cứng. Tất cả bệnh nhân cũng được xét nghiệm tự kháng thể IgG kháng MOG, qua đó có thể giúp xác định bệnh nhân mắc bệnh kháng thể glycoprotein myelin oligodendrocyte (MOGAD).

Các xét nghiệm tìm nguyên nhân có thể điều trị được bao gồm chụp X-quang ngực; PPD (dẫn xuất protein tinh khiết) để tìm bệnh lao; xét nghiệm huyết thanh tìm mycoplasma, bệnh Lyme, COVID-19 và HIV; tốc độ máu lắng (ESR) và/hoặc protein phản ứng C (CRP); kháng thể kháng nhân; và xét nghiệm dịch não tủy và xét nghiệm phòng thí nghiệm nghiên cứu bệnh hoa liễu trong máu (VDRL). Tiền sử có thể cho thấy thuốc hoặc ma túy bất hợp pháp là nguyên nhân.

Chẩn đoán phân biệt viêm tủy ngang cấp tính bao gồm các bệnh lý tủy ngang khác do thiếu hụt dinh dưỡng (ví dụ như thiếu vitamin B12, folate, kẽm hoặc đồng), suy mạch máu và các khối u nội tủy.

Chụp MRI não được thực hiện trong khuôn khổ của kiểm tra chẩn đoán để giúp xác định các nguyên nhân tiềm ẩn như đa xơ cứng hoặc NMOSD.

• Điều trị nguyên nhân

• Đôi khi sử dụng corticosteroid

Việc điều trị viêm tủy cắt ngang cấp tính tập trung vào nguyên nhân hoặc bệnh lý liên quan nếu xác định được nhưng chỉ mang tính hỗ trợ.

Trong các trường hợp tự phát, corticosteroid đường tĩnh mạch liều cao thường được dùng và đôi khi tiếp theo là trao đổi huyết tương vì nguyên nhân có thể là tự miễn dịch (1). Phác đồ này không đảm bảo hiệu quả chắc chắn.

Nhìn chung, bệnh tiến triển càng nhanh, tiên lượng càng nặng. Triệu chứng đau gợi ý tình trạng viêm nhiều. Một số dữ liệu cho thấy rằng khoảng một phần ba số bệnh nhân hồi phục, một phần ba vẫn còn yếu và buồn tiểu gấp và một phần ba phải nằm liệt giường và tiểu không tự chủ (1).

Bệnh đa xơ cứng cuối cùng phát triển ở khoảng 30% số bệnh nhân mà nguyên nhân ban đầu không rõ (2).