Thoát vị thành bụng là sự nhô ra của các tạng trong ổ bụng thông qua một khiếm khuyết ở thành bụng, thường là ở bên phải dây rốn.
(Xem thêm Tổng quan về dị tật tiêu hóa bẩm sinh.)
Tỷ lệ mắc bệnh ước tính là 1 trên 2500 ca sinh sống (phổ biến hơn so với thoát vị rốn, trong đó các tạng trong bụng nhô ra từ một lỗ khuyết ở đường giữa ở gốc rốn) (1). Trong thoát vị thành bụng không giống như thoát vị rốn, nó không có màng bao bọc lên ruột, lớp màng này thường có dấu hiệu phù nề, xuất huyết và bao phủ bởi lớp fibrin. Những phát hiện này cho thấy các tổn thương viêm kéo dài do ruột bị tiếp xúc trực tiếp với dịch màng ối (tức là viêm phúc mạc hóa học). Trẻ sơ sinh có tật nứt bụng có tỷ lệ mắc các dị tật bẩm sinh liên quan thấp (10% đến 15%) ngoài các bất thường về đường tiêu hóa như xoay bất thường và teo ruột, xảy ra trong khoảng 25% số trường hợp (2, 3).
© Springer Science+Business Media
Có thể nghi ngờ tật nứt bụng trước khi sinh do nồng độ alpha-fetoprotein cao bất thường trong xét nghiệm máu trước khi sinh và có thể được phát hiện bằng siêu âm trước khi sinh (4); khi được xác nhận, việc sinh nở sẽ diễn ra tại một trung tâm chăm sóc cấp ba.
Khi sinh, nội tạng bị phơi nhiễm phải được phủ một lớp vải lót ẩm, vô trùng, không dính (thường là một miếng gạc lớn có dầu parafin) để duy trì sự vô trùng và ngăn ngừa bốc hơi. Trẻ sơ sinh nên được truyền dịch đường tĩnh mạch và kháng sinh phổ rộng (ví dụ, ampicillin, gentamicin) và đặt ống thông mũi dạ dày. Lượng dịch cần thiết thường cao hơn đáng kể so với trẻ sơ sinh khỏe mạnh bình thường (1,5 đến 2 lần) do mất nước quá nhiều từ ruột.
Trẻ cần được đánh giá về các dị tật liên quan trước khi phẫu thuật sửa lại thoát vị qua dây rốn. Phẫu thuật đóng bụng bước đầu nên được thực hiện khi có thể. Khi có một lượng lớn bị ứ đọng, khoang bụng có thể quá nhỏ để có thể chứa được nội tạng. Trong trường hợp này, nội tạng được bao phủ bởi túi hoặc silo bằng silicone polymer, để các tạng giảm dần kích thước trong vài ngày cũng như khoan bụng tăng dần, cho đến khi khoang bụng có thể bao phủ tất cả các nội tạng. Gần đây hơn, việc phục hồi tật nứt bụng không khâu đã được thực hiện bằng cách sử dụng dây rốn hoặc băng tổng hợp để che chỗ khiếm khuyết. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của phương pháp này.
Thường mất vài tuần để hồi phục chức năng của hệ tiêu hoá và cho ăn đường miệng được; đôi khi, trẻ sơ sinh có vấn đề lâu dài do vận động ruột bất thường.
Tài liệu tham khảo
1. Friedman AM, Ananth CV, Siddiq Z, et al: Gastroschisis: epidemiology and mode of delivery, 2005-2013. Am J Obstet Gynecol 215(3):348.e1-348.e3489, 2016 doi:10.1016/j.ajog.2016.03.039
2. Mastroiacovo P, Lisi A, Castilla EE, et al: Gastroschisis and associated defects: Một nghiên cứu quốc tế. Am J Med Genet A 143A(7):660-671, 2007. doi: 10.1002/ajmg.a.31607
3. Abdullah F, Arnold MA, Nabaweesi R, et al: Gastroschisis in the United States 1988-2003: Analysis and risk categorization of 4344 patients. J Perinatol 27(1):50-55, 2007 doi: 10.1038/sj.jp.7211616
4. Bence CM, Wagner AJ: Abdominal wall defects. Transl Pediatr 10(5):1461-1469, 2021 doi:10.21037/tp-20-94
