Ngộ độc cá và Ngộ độc động vật có vỏ

TheoGerald F. O’Malley, DO, Grand Strand Regional Medical Center;
Rika O’Malley, MD, Grand Strand Medical Center
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 6 2022

Ngộ độc cá và ngộ độc động vật có vỏ liên quan đến một trong một số chất độc có thể gây ra các biểu hiện qua đường tiêu hóa, thần kinh hoặc qua trung gian histamine.

    (Xem thêm Nguyên tắc chung về Ngộ độc.)

    Ngộ độc cá biển

    Ngộ độc thịt Cá biển có thể do ăn bất kỳ trong > 400 loài cá từ các rạn san hô nhiệt đới Florida, Tây Ấn, hoặc Thái Bình Dương, nơi một tảo đơn bào hai roi tạo ra một độc tố tích tụ trong thịt cá. Cá sống lâu năm và cá lớn (ví dụ như cá mú, cá hồng, cá thu vua) có chứa độc tố nhiều hơn. Không có quy trình chế biến nào, kể cả nấu chín, có thể đảm bảo loại bỏ độc tố được. Ngộ độc có thể xảy ra sau khi ăn cá tươi hoặc cá đông lạnh. Không có sản phẩm thương mại có sẵn để kiểm tra độc tố ciguatoxin ở cá.

    Các triệu chứng có thể bắt đầu từ 2 đến 8 giờ sau khi ăn. Co thắt bụng, buồn nôn, nôn ói, và tiêu chảy từ 6 đến 17 giờ; sau đó, ngứa, dị cảm, nhức đầu, đau cơ, rối loạn cảm giác nóng lạnh, và đau mặt có thể xảy ra. Trong nhiều tháng sau đó, hiện tượng cảm giác bất thường và căng thẳng có thể gây ra tình trạng suy nhược.

    Mannitol truyền tĩnh mạch đã được đề xuất như là một điều trị, nhưng không có lợi ích rõ ràng được chứng minh.

    Ngộ độc Scombroid

    Ngộ độc sconbroid là do nồng độ histamine cao trong thịt cá do vi khuẩn phân hủy sau khi cá được đánh bắt. Các loài bị ảnh hưởng thường gặp bao gồm

    • cá ngừ

    • Cá thu

    • cá ngừ Bonito

    • cá ngừ vằn

    • cá nục heo cờ

    Cá có thể mùi vị cay hoặc đắng. Đỏ bừng mặt và có thể là buồn nôn, nôn ói, đau thượng vị, và nổi mề đay xảy ra trong vòng vài phút sau khi ăn và hết trong vòng 24 giờ. Triệu chứng thường bị nhầm lẫn với những người bị dị ứng với hải sản. Không giống như các ngộ độc cá khác, ngộ độc này có thể được ngăn ngừa bằng cách bảo quản đúng cách cá sau khi bị bắt.

    Điều trị có thể bao gồm thuốc chẹn H1thuốc chẹn H2.

    Ngộ độc Tetrodotoxin

    Ngộ độc Tetrodotoxin thường xảy ra nhất do ăn phải cá nóc (fugu), một món ăn tinh xảo của người Nhật, nhưng có > 100 loài nước ngọt và nước mặn có chứa tetrodotoxin. Các triệu chứng ban đầu bao gồm dị cảm ở mặt và tứ chi, tiếp theo là tăng tiết nước bọt, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy và đau bụng. Các triệu chứng tương tự như các triệu chứng ngộ độc thịt cá biển; có thể gây chết người cũng có thể xảy ra liệt cơ hô hấp. Điều trị là chăm sóc hỗ trợ với sự chú ý đến hỗ trợ thông khí cho đến khi chất độc được chuyển hóa, có thể mất vài ngày.

    Chất độc không thể bị phá hủy bằng cách nấu hoặc để đông.

    Ngộ độc thịt động vật có vỏ (hải sản)

    Ngộ độc thịt động vật có vỏ (hải sản) có thể xảy ra từ tháng 6 đến tháng 10, đặc biệt là ở bờ biển Thái Bình Dương và New England, khi các loài hải sản như trai, sò, hàu và sò điệp bị ô nhiễm bởi chất độc tảo đơn bào hai roi, gây thủy triều đỏ. Tảo đơn bào này tạo ra chất độc thần kinh saxitoxin, có khả năng chịu được khi nấu chín. Dị cảm quanh miệng xảy ra sau 5 đến 30 phút sau khi ăn. Buồn nôn, nôn ói, và chuột rút sau đó phát triển, tiếp theo là yếu cơ. Điều trị là hỗ trợ. Liệt cơ hô hấp không điều trị có thể gây tử vong; đối với những người sống sót, hồi phục hoàn toàn.