Những bệnh nhân được lên kế hoạch cho một thủ thuật phẫu thuật, cho dù ở cơ sở ngoại trú hay nội trú, thường được nhóm gây mê đánh giá để chuẩn bị cho việc chăm sóc gây mê và có thể được nhóm phẫu thuật giới thiệu đến bác sĩ nội khoa để đánh giá về y tế trước khi phẫu thuật. Mục tiêu của đánh giá y tế trước phẫu thuật là giảm thiểu nguy cơ bị các biến chứng chu phẫu bằng cách xác định các bất thường về y tế và đánh giá những nguy cơ do các bệnh đi kèm đã biết gây ra. Đánh giá này được sử dụng để xác định xem có cần phải chuẩn bị trước phẫu thuật và theo dõi và xử trí trước phẫu thuật hay không. Trong một số trường hợp, các thủ thuật chọn lọc nên được trì hoãn để có thể kiểm soát được một số rối loạn cơ bản nhất định (ví dụ: tăng huyết áp, tiểu đường, các bất thường về huyết học). Trong các trường hợp khác, nếu bệnh nhân được coi là có nguy cơ cao đối với đại phẫu, kế hoạch tiếp cận phẫu thuật và chăm sóc gây mê có thể được điều chỉnh trước phẫu thuật để giảm nguy cơ (ví dụ: sử dụng can thiệp ít xâm lấn hơn).
Đánh giá y tế kỹ lưỡng trước phẫu thuật thường được thực hiện bởi bác sĩ nội khoa hoặc chuyên gia trong các lĩnh vực liên quan đến bệnh đi kèm của bệnh nhân (ví dụ: bác sĩ tim mạch, bác sĩ chuyên khoa phổi). Những nhà tư vấn như vậy có thể giúp kiểm soát bệnh có sẵn (ví dụ: bệnh tiểu đường) và giúp ngăn ngừa và điều trị các biến chứng chu phẫu và hậu phẫu (ví dụ: tim, phổi, nhiễm trùng). Tư vấn tâm thần đôi khi cần thiết để đánh giá năng lực hoặc giúp kiểm soát các vấn đề tâm thần tiềm ẩn có thể cản trở phẫu thuật hoặc phục hồi.
Người cao tuổi có thể được hưởng lợi nếu có sự tham gia của một đội ngũ lão khoa liên ngành, có thể bao gồm bác sĩ lão khoa, nhân viên xã hội, nhà trị liệu tâm lý, chuyên gia y học thể chất và phục hồi chức năng và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác (1).
Đối với các thủ thuật không nằm trong lựa chọn, cần xem xét mức độ nhạy bén và loại phẫu thuật được đề xuất cũng như nguy cơ của bệnh nhân khi phẫu thuật. Ngoài ra, nếu cần phải thực hiện thủ thuật khẩn cấp (ví dụ: xuất huyết trong ổ bụng, thủng tạng rỗng, viêm cân hoại tử), thường không có thời gian để đánh giá đầy đủ trước phẫu thuật. Tuy nhiên, bệnh sử của bệnh nhân cần được xem xét nhanh nhất có thể, đặc biệt đối với dị ứng và giúp xác định các yếu tố làm tăng nguy cơ phẫu thuật cấp cứu (ví dụ: điều trị bằng thuốc chống đông máu hoặc bệnh chảy máu hoặc phản ứng bất lợi về gây mê trước đó).
Lịch sử
Tiền sử trước phẫu thuật có liên quan bao gồm tất cả những điều sau đây:
Các triệu chứng hiện tại gợi ý rối loạn tim phổi (như ho, đau ngực, khó thở trong lúc gắng sức, sưng mắt cá chân) hoặc nhiễm trùng (ví dụ như sốt, khó thở)
Các yếu tố nguy cơ gây chảy máu quá nhiều (ví dụ: điều trị bằng thuốc chống đông máu, bệnh chảy máu đã biết hoặc có tiền sử chảy máu quá nhiều khi thực hiện thủ thuật nha khoa, phẫu thuật theo lịch tự chọn hoặc sinh con)
Các yếu tố nguy cơ gây thuyên tắc mạch huyết khối
Các yếu tố nguy cơ nhiễm trùng
Các bệnh lý đã biết làm tăng nguy cơ bị các biến chứng, đặc biệt là tăng huyết áp, bệnh tim, bệnh mạch máu não, bệnh thận, bệnh gan, tiểu đường, hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Phẫu thuật trước đây, gây mê, hoặc cả hai và bất kỳ biến chứng nào liên quan
Dị ứng với thuốc gây mê hoặc các loại thuốc khác hoặc các vật liệu được sử dụng trong quá trình chăm sóc phẫu thuật (ví dụ: latex, chất kết dính)
Sử dụng thuốc lá, rượu hoặc ma túy bất hợp pháp
Việc sử dụng thuốc kê đơn và không kê đơn hiện nay cũng như việc sử dụng thực phẩm chức năng
Tiền sử khó thở khi ngủ hay ngáy quá nhiều
Nếu cần đặt ống thông bàng quang, bệnh nhân cần được hỏi về việc đi tiểu hàng ngày và phẫu thuật tiền liệt tuyến trước đó.
Khám thực thể
Khám thực thể nên chú ý đến các khu vực liên quan đến quy trình phẫu thuật theo kế hoạch và cả hệ thống tim phổi, cũng như đánh giá bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào đang diễn ra (ví dụ: đường hô hấp trên, da).
Nếu có khả năng sử dụng gây tê tủy sống, bệnh nhân nên được đánh giá về chứng vẹo cột sống và các bất thường về giải phẫu khác có thể gây biến chứng cho việc chọc dịch não tủy.
Cần lưu ý bất kỳ rối loạn chức năng nhận thức nào, đặc biệt là ở người cao tuổi sẽ được gây mê theo đường toàn thân. Triệu chứng rối loạn chức năng cơ quan trước đó có thể trở nên rõ ràng hơn sau phẫu thuật, và nếu không phát hiện trước, có thể được hiểu sai như là một biến chứng phẫu thuật.
Xét nghiệm
Những bệnh nhân khỏe mạnh được phẫu thuật theo lịch đã chọn có tỷ lệ mắc bệnh chưa được chẩn đoán thấp sẽ ảnh hưởng đến việc xử trí chu phẫu. Do đó, không nên làm xét nghiệm trước phẫu thuật thường quy ở những người không có triệu chứng lâm sàng hoặc bệnh nền đáng kể. Xét nghiệm như vậy không hiệu quả về mặt chi phí và dẫn đến kết quả xét nghiệm dương tính giả, khiến bệnh nhân vô tình lo lắng và trì hoãn phẫu thuật.
Do đó, xét nghiệm trước phẫu thuật nên được cá nhân hóa và dựa trên bệnh sử của bệnh nhân, các bệnh đi kèm và thuốc hiện tại, các yếu tố nguy cơ và các triệu chứng cần được đánh giá thêm. Đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, xét nghiệm thử thai trước phẫu thuật (beta-human chorionic gonadotropin) thường được thực hiện (2, 3, 4, 5).
Ở những bệnh nhân có triệu chứng, những người mắc bệnh nền hoặc những người được thực hiện các thủ thuật có nguy cơ chảy máu đáng kể hoặc các biến chứng khác cao hơn, việc đánh giá của phòng thí nghiệm có thể bao gồm các xét nghiệm sau:
Công thức máu (CBC) thường được thực hiện. Công thức máu đặc biệt có liên quan ở những bệnh nhân > 65 tuổi hoặc ở những bệnh nhân trẻ tuổi bị mất máu đáng kể.
Xét nghiệm nước tiểu (glucose, protein và tế bào) thường được thực hiện.
Điện giải trong huyết thanh, creatinine và glucose huyết tương được đo trừ khi bệnh nhân cực kỳ khỏe mạnh và < 50 tuổi, thủ thuật này được coi là có nguy cơ rất thấp và không mong đợi sử dụng thuốc gây độc cho thận.
Xét nghiệm về gan thường được đo lường nếu nghi ngờ bất thường dựa trên tiền sử hoặc khám lâm sàng.
Nghiên cứu đông máu và thời gian chảy máu chỉ cần thiết nếu bệnh nhân có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị chảy máu tạng.
Điện tâm đồ được thực hiện cho những bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành (CAD), bao gồm tất cả nam giới > 45 tuổi và phụ nữ > 50 tuổi, và cho những bệnh nhân bị béo phì nghiêm trọng (chỉ số khối cơ thể ≥ 40 kg/m2) có ít nhất một yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ví dụ: tiểu đường, hút thuốc, tăng huyết áp hoặc tăng lipid máu) hoặc khả năng chịu đựng gắng sức kém (6).
Chụp X-quang ngực chỉ được thực hiện ở những bệnh nhân có triệu chứng hoặc có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim phổi tiềm ẩn.
Test đánh giá chức năng phổi có thể được thực hiện nếu bệnh nhân có rối loạn phổi mãn hoặc có biểu hiện bệnh phổi.
Bệnh nhân có triệu chứng của bệnh mạch vành cần thêm các xét nghiệm (thí dụ nghiệm pháp gắng sức, chụp mạch vành) trước phẫu thuật.
Tài liệu tham khảo chung
1. Mohanty S, Rosenthal RA, Russell MM, et al: Optimal perioperative management of the geriatric patient: a best practices guideline from the American College of Surgeons NSQIP and the American Geriatrics Society. J Am Coll Surg 222(5):930-947, 2016 doi:10.1016/j.jamcollsurg.2015.12.026
2. Fleisher LA, Fleischmann KE, Auerbach AD, et al: ACC/AHA 2014 guideline on perioperative cardiovascular evaluation and management of patients undergoing noncardiac surgery (executive summary); a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. Circulation 130:2215-2245, 2014 doi: 10.1161/CIR.0000000000000105
3. O'Neill F, Carter E, Pink N, et al: Routine preoperative tests for elective surgery: summary of updated NICE guidance. BMJ 354:i3292, 2016. doi:10.1136/bmj.i3292
4. Halvorsen S, Mehilli J, Cassese S, et al: 2022 ESC Guidelines on cardiovascular assessment and management of patients undergoing non-cardiac surgery [published correction appears in Eur Heart J. Ngày 7 tháng 11 năm 2023;44(42):4421]. Eur Heart J. 2022;43(39):3826-3924. doi:10.1093/eurheartj/ehac270
5. ACOG Committee Opinion No. 775: Nonobstetric Surgery During Pregnancy. Obstet Gynecol. 2019;133(4):e285-e286. doi:10.1097/AOG.0000000000003174
6. Poirier P, Alpert MA, Fleisher LA, et al: Cardiovascular evaluation and management of severely obese patients undergoing surgery: a science advisory from the American Heart Association. Circulation 120(1):86-95, 2009 doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.109.192575
Các yếu tố nguy cơ của phẫu thuật
Rủi ro về phẫu thuật cao nhất với những điều sau:
Phẫu thuật tim hoặc phổi
Cắt gan
Các phẫu thuật trong ổ bụng được ước tính đòi hỏi thời gian phẫu thuật kéo dài hoặc có nguy cơ bị xuất huyết với thể tích lớn (ví dụ: thủ thuật Whipple, phẫu thuật động mạch chủ, phẫu thuật sau phúc mạc)
Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt
Các phẫu thuật chỉnh hình lớn (ví dụ, thay khớp háng)
Bệnh nhân trải qua phẫu thuật theo lịch đã chọn, đặc biệt là đối với các thủ thuật có nguy cơ xuất huyết đáng kể và đối với những bệnh nhân có lý do để tránh truyền máu đồng loài (ví dụ: các kháng thể đồng loại với kháng nguyên hồng cầu hoặc lý do tôn giáo từ chối máu từ người khác) có thể xem xét việc lưu trữ máu để truyền máu tự thân có khả năng xảy ra. Cần xem xét nguy cơ thiếu máu chu phẫu và khả năng trì hoãn phẫu thuật nếu cần thời gian để số lượng tế bào máu trở lại bình thường. Việc hiến tặng tự thân từng là một thực hành phổ biến hơn, nhưng việc sử dụng nó đã giảm với độ an toàn ngày càng tăng của việc truyền máu.
Phẫu thuật cấp cứu có nguy cơ mắc bệnh và tử vong cao hơn so với cùng một thủ thuật được thực hiện theo lịch đã chọn.
Các yếu tố nguy cơ thuộc về bệnh nhân
Đóng góp của các yếu tố nguy cơ của bệnh nhân vào tỷ lệ mắc bệnh và tử vong chu phẫu được ước tính tốt nhất bằng các công cụ tính toán nguy cơ định lượng đã được kiểm chứng. Ví dụ, Chương trình Cải thiện Chất lượng Phẫu thuật Quốc gia của Hiệp hội Phẫu thuật Hoa Kỳ (ACS NSQIP) đã phát triển một máy tính nguy cơ để dự đoán các biến cố bất lợi sau phẫu thuật (xem Máy tính nguy cơ phẫu thuật ACS NSQIP). Việc sử dụng các công cụ này không chỉ cho phép sự đồng nhất trong việc giải thích dữ liệu kết quả của bác sĩ phẫu thuật mà còn góp phần đưa ra quyết định và chấp thuận tham gia cho bệnh nhân và người nhà (1).
Các yếu tố nguy cơ về tim
Các yếu tố nguy cơ tim mạch tăng đáng kể nguy cơ cho phẫu thuật. Nguy cơ về tim chu phẫu thường được đánh giá bằng cách sử dụng phương pháp tiếp cận từng bước của Hội Tim mạch Hoa Kỳ/Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ để đánh giá tim trước phẫu thuật (2). Nó xem xét các yếu tố độc lập sau đây về nguy cơ tim:
Tiền sử bị bệnh động mạch vành (CAD)
Tiền sử suy tim
Tiền sử bệnh mạch não
Bệnh tiểu đường cần điều trị bằng insulin
Creatinine huyết thanh (2,0 mg/dL)
Nguy cơ biến chứng tim tăng cùng với sự gia tăng các yếu tố nguy cơ:
Không có yếu tố nguy cơ: 0,1 đến 0,8%, trung bình 0,4% (khoảng tin cậy 95%)
1 yếu tố nguy cơ: 0,5 đến 1,4%, trung bình 1,0% (khoảng tin cậy 95%)
2 yếu tố nguy cơ: 1,3 đến 3,5%, trung bình 2,4% (khoảng tin cậy 95%)
≥ 3 yếu tố nguy cơ:2,8 đến 7,9%, trung bình 5,4% (khoảng tin cậy 95%)
Phẫu thuật có nguy cơ cao (ví dụ phẫu thuật mạch máu, mở ngực hoặc mở bụng) cũng không phụ thuộc nguy cơ tim mạch cao trong mổ.
Bệnh nhân có các triệu chứng về tim đang hoạt động (ví dụ: suy tim hoặc đau thắt ngực không ổn định) có nguy cơ đặc biệt cao trong phẫu thuật. Bệnh nhân đau thắt ngực không ổn định có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim chu phẫu (3). Ở những bệnh nhân bị đau thắt ngực ổn định, nguy cơ tương ứng với mức độ luyện tập. Bệnh nhân có các triệu chứng tim hoạt động do đó cần phải đánh giá kỹ lưỡng. Ví dụ, nguyên nhân gây suy tim nên được xác định để theo dõi và điều trị trong khi phẫu thuật có thể được tối ưu hóa trước khi lựa chọn phẫu thuật. Các xét nghiệm tim mạch khác, chẳng hạn như siêu âm tim có gắng sức hoặc thậm chí chụp mạch phải được xem xét nếu có bằng chứng về thiếu máu cục bộ đảo ngược trong việc đánh giá trước phẫu thuật.
Chăm sóc trước phẫu thuật nhằm mục đích kiểm soát các rối loạn (ví dụ như suy tim, đái tháo đường) bằng các phương pháp điều trị tchuẩn. Ngoài ra, cần phải có các biện pháp để giảm thiểu nhịp tim nhanh trong thời gian phẫu thuật, nhịp tim nhanh có thể làm nặng thêm chứng suy tim và tăng nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim; ví dụ, kiểm soát đau nên được tối ưu hóa và điều trị thuốc chẹn β nên được xem xét, đặc biệt là nếu bệnh nhân đã dùng thuốc chẹn β. Cần phải xem xét đặt stent mạch vành cho những bệnh nhân đau thắt ngực không ổn định. Nếu rối loạn nhịp tim không thể được điều chỉnh trước khi phẫu thuật hoặc nếu bệnh nhân có nguy cơ cao bị biến chứng tim mạch, thì nên theo dõi bằng catheter động mạch phổi. Đôi khi rủi ro về tim mạch cao hơn lợi ích của phẫu thuật. Trong những trường hợp như vậy, một thủ thuật ít xâm lấn hơn có thể cung cấp hoặc đóng vai trò là cầu nối để điều trị dứt điểm (ví dụ, cắt túi mật qua ống thông cho bệnh viêm túi mật) và giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong.
Tiền sử đột quỵ thiếu máu não cục bộ
Bệnh nhân có tiền sử đột quỵ do thiếu máu não cục bộ có nguy cơ đột quỵ chu phẫu cao hơn và thời điểm lý tưởng để phẫu thuật sau đột quỵ là không chắc chắn. Một nghiên cứu dựa trên dữ liệu của Medicare bao gồm gần 6 triệu bệnh nhân và phát hiện ra rằng tiền sử đột quỵ trong vòng 30 ngày trước khi phẫu thuật so với không có đột quỵ trước đó có liên quan đến nguy cơ đột quỵ thiếu máu não cục bộ sau phẫu thuật gấp 8 lần; từ 60 ngày đến 90 ngày sau đột quỵ, nguy cơ đột quỵ chu phẫu tái phát giảm, nhưng vẫn tăng cao (4). Do đó, các quyết định liên quan đến thời gian phẫu thuật ở bệnh nhân có tiền sử đột quỵ thiếu máu não cục bộ nên xem xét cả nguy cơ đột quỵ tái phát và hậu quả tiêu cực tiềm ẩn của việc trì hoãn phẫu thuật. Để giảm thiểu nguy cơ tái phát, phẫu thuật theo lịch đã chọn nên được hoãn lại ít nhất 3 tháng sau đột quỵ, và lý tưởng nhất là 9 tháng nếu có thể.
Nhiễm trùng
Những trường hợp nhiễm trùng phát hiện ra trước phẫu thuật nên được điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, khi nhiễm trùng cũng không nên trì hoãn phẫu thuật trừ cấy ghép vật liệu nhân tạo; trong những trường hợp như vậy, phẫu thuật nên được hoãn lại cho đến khi nhiễm trùng được kiểm soát hoặc loại bỏ.
Bệnh nhân bị nhiễm trùng đường hô hấp cần được điều trị và có bằng chứng cho thấy nhiễm trùng đã được giải quyết trước khi gây tê, gây mê.
Nhiễm virut có sốt hoặc không sốt được điều trị trước phẫu thuật, đặc biệt khi gây mê.
Đối với SARS-CoV-2, Hiệp hội Bác sĩ Gây mê Hoa Kỳ (ASA) và Quỹ an toàn bệnh nhân gây mê (APSF) khuyến nghị không nên sàng lọc trước phẫu thuật toàn thể ở những bệnh nhân không có triệu chứng; họ khuyến nghị xét nghiệm COVID-19 cho bệnh nhân có triệu chứng và cũng khuyến nghị rằng mỗi cơ sở thực hiện các biện pháp kiểm soát lây nhiễm mạnh mẽ và tiến hành sàng lọc nhắm mục tiêu dựa trên mức độ phơi nhiễm của từng bệnh nhân, tỷ lệ mắc COVID-19 tại chỗ, và bố trí cơ sở vật lý (xem APSF: Tuyên bố của ASA và APSF về xét nghiệm chu phẫu đối với vi rút COVID-19 và Tuyên bố cập nhật của ASA và APSF về xét nghiệm chu phẫu đối với SARS-CoV-2 ở bệnh nhân không có triệu chứng).
Mất cân bằng nước và điện giải
Sự mất cân bằng nước và điện giải nên được điều chỉnh trước khi phẫu thuật. Hạ kali máu, tăng kali máu, hạ canxi máu và hạ magiê máu phải được điều chỉnh trước khi gây mê theo đường toàn thân để giảm nguy cơ bị loạn nhịp tim có thể gây tử vong. Mất nước và giảm thể tích máu nên được điều trị bằng truyền dịch tĩnh mạch trước khi gây mê theo đường toàn thân để ngăn ngừa hạ huyết áp nghiêm trọng khi gây mê – huyết áp có xu hướng giảm khi gây mê toàn thân.
Rối loạn dinh dưỡng
Thiếu dinh dưỡng và béo phì làm tăng nguy cơ bị các biến chứng sau phẫu thuật ở người lớn. Tình trạng dinh dưỡng được đánh giá trước phẫu thuật bằng cách sử dụng bệnh sử, khám thực thể và xét nghiệm.
Các yếu tố nguy cơ dinh dưỡng nặng bao gồm:
Chỉ số khối cơ thể <18,5 kg/m2 hoặc tiền sử giảm cân không chủ ý > 10% trọng lượng cơ thể trong 6 tháng hoặc 5% trong 1 tháng
Khám thực thể gợi ý (ví dụ: teo cơ, dấu hiệu đặc trưng khác của suy dinh dưỡng)
Nồng độ albumin huyết thanh thấp (< 3 g/dL mà không có bằng chứng về rối loạn chức năng thận hoặc gan)
Điều quan trọng là phải hỏi liệu giảm cân có chủ ý hay không, vì giảm cân không chủ ý có thể phản ánh trạng thái dị hóa khó bổ sung dinh dưỡng, cho thấy bệnh lý nền nghiêm trọng như ung thư.
Albumin huyết thanh là một chỉ số rẻ tiền, phổ biến rộng rãi và đáng tin cậy về tình trạng thiếu dinh dưỡng; chất này nên được đo trước phẫu thuật ở những bệnh nhân có thể bị thiếu dinh dưỡng. Giá trị < 2,8 g/dL dự đoán tỷ lệ mắc bệnh tăng lên (bao gồm cả việc chữa lành vết thương kém) và tỷ lệ tử vong. Vì chu kỳ bán hủy của albumin máu là 18 đến 20 ngày, do đó nồng độ albumin máu không phản ánh tình trạng suy dinh dưỡng cấp. Nếu nghi ngờ suy dinh dưỡng cấp tính, đo nồng độ protein có thời gian bán hủy ngắn hơn; ví dụ transferrin (chu kỳ bán hủy 7 ngày) hoặc transthyretin (tiền albumin; thời gian bán hủy 3 đến 5 ngày). Hỗ trợ dinh dưỡng trước phẫu thuật và chu phẫu với sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng để ngăn ngừa và điều trị tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng và điện giải cụ thể có nhiều khả năng cải thiện kết quả ở những bệnh nhân có tiền sử bị sụt cân và mức protein cho thấy tình trạng thiếu dinh dưỡng nặng (5). Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể bị trì hoãn để bệnh nhân có thể được hỗ trợ dinh dưỡng, đôi khi trong vài tuần (ví dụ, ở những bệnh nhân bị suy dinh dưỡng mạn tính, để giúp ngăn ngừa hội chứng nuôi dưỡng lại).
Béo phì nặng (chỉ số khối cơ thể ≥ 40 kg/m2) làm tăng nguy cơ bị tử vong chu phẫu vì những bệnh nhân này tăng nguy cơ rối loạn tim và phổi (ví dụ: tăng huyết áp, tăng áp động mạch phổi, phì đại thất trái, suy tim, bệnh động mạch vành, giảm dự trữ thông khí) . Béo phì là yếu tố nguy cơ độc lập đối với huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc mạch phổi; Dự phòng huyết khối tĩnh mạch trước phẫu thuật được chỉ định ở hầu hết bệnh nhân béo phì. Béo phì cũng làm tăng nguy cơ biến chứng vết mổ sau phẫu thuật (ví dụ, hoại tử mỡ tại vết mổ, nhiễm trùng, bục vết mổ và thoát vị thành bụng).
Tuổi
Tuổi cao có liên quan đến việc giảm dự trữ sinh lý và bệnh tật cao hơn nếu xảy ra biến chứng. Tuy nhiên, các bệnh lý mạn tính là yếu tố dự báo mạnh hơn về tỷ lệ mắc bệnh và tử vong sau phẫu thuật tăng lên so với chỉ riêng tuổi tác. Tuổi già không phải là một chống chỉ định tuyệt đối cho phẫu thuật.
Các yếu tố khác nhau góp phần làm tăng nguy cơ trong giai đoạn chu phẫu ở người cao tuổi. Trong một nghiên cứu theo thời gian về 1193 ca phẫu thuật lớn ở người lớn sống trong cộng đồng ≥ 65 tuổi (trung bình 79 tuổi), tỷ lệ tử vong trong 1 năm cao hơn đáng kể ở tuổi ≥ 80 tuổi (2 lần) và cao nhất ở tuổi ≥ 90 tuổi (6 lần), so với người lớn từ 65 tuổi đến 79 tuổi (6). Tỷ lệ tử vong cũng cao hơn trong số những người được phân loại là dễ bị tổn thương so với không dễ bị tổn thương (28% so với 6%); những người có thể bị sa sút trí tuệ so với không bị sa sút trí tuệ (33% so với 12%); và đối với không bệnh so với phẫu thuật theo lịch đã chọn (3 lần).
Tài liệu tham khảo về các yếu tố nguy cơ ở bệnh nhân
1. Bilimoria KY, Liu Y, Paruch JL, et al: Development and evaluation of the universal ACS NSQIP surgical risk calculator: A decision aid and informed consent tool for patients and surgeons.J Am Coll Surg 217(5):833-42.e423, 2013 doi:10.1016/j.jamcollsurg.2013.07.385
2. Eagle KA, Berger PB, Calkins H, et al: ACC/AHA guideline update for perioperative cardiovascular evaluation for noncardiac surgery--executive summary: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Committee to Update the 1996 Guidelines on Perioperative Cardiovascular Evaluation for Noncardiac Surgery) [published correction appears in J Am Coll Cardiol. Ngày 6 tháng 6 năm 2006;47(11):2356]. J Am Coll Cardiol. 2002;39(3):542-553. doi:10.1016/s0735-1097(01)01788-0
3. Gao L, Chen L, He J, et al: Perioperative Myocardial Injury/Infarction After Non-cardiac Surgery in Elderly Patients. Front Cardiovasc Med. 2022;9:910879. Xuất bản Ngày 19 tháng 5 năm 2022. doi:10.3389/fcvm.2022.910879
4. Glance LG, Benesch CG, Holloway RG, et al: Association of Time Elapsed Since Ischemic Stroke With Risk of Recurrent Stroke in Older Patients Undergoing Elective Nonneurologic, Noncardiac Surgery. JAMA Surg. 2022;157(8):e222236. doi:10.1001/jamasurg.2022.2236
5. Weimann A, Braga M, Harsanyi L, et al: ESPEN guidelines on enteral nutrition: Surgery including organ transplantation. Clin Nutr 25:224–244, 2006. doi: 10.1016/j.clnu.2006.01.015
6. Gill TM, Vander Wyk B, Leo-Summers L, et al: Population-based estimates of 1-year mortality after major surgery among community-living older US adults [published correction appears in JAMA Surg 158(3):331, 2023]. JAMA Surg 157(12):e225155, 2022 doi:10.1001/jamasurg.2022.5155
Thông tin thêm
Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.
2014 ACC/AHA Guideline on Perioperative Cardiovascular Evaluation and Management of Patients Undergoing Noncardiac Surgery: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines
