Cách loại bỏ dị vật khỏi mũi

• Dị vật mũi đơn giản*

* Các vật phổ biến, tự nhét vào như trong các ví dụ trên (không bao gồm đạn, vật đâm xuyên hoặc các tình huống phức tạp khác)

Chống chỉ định tuyệt đối

• Không có khả năng nhìn thấy dị vật hoặc tiếp cận nó bằng các dụng cụ có sẵn

Chống chỉ định tương đối

• Dị vật bị tác động liên quan đến tình trạng viêm và/hoặc phù nề đáng kể

• Dị vật nhỏ, trong suốt và/hoặc nằm ở phía sau hoặc phía trên

• Nỗ lực lấy ra không thành công

Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng (ENT) (người có thể phải làm nội soi mũi) nếu nghi ngờ về khả năng lấy dị vật hoặc nếu các nỗ lực loại bỏ lặp đi lặp lại không thành công. Nhiều lần cố gắng làm tăng nguy cơ bị thương và/hoặc di chuyển dị vật sâu hơn vào mũi, nơi khó lấy ra hơn.

• Tổn thương niêm mạc mũi và gây chảy máu

• Hít phải vật, đặc biệt là ở bệnh nhân an thần

• Ghế có tựa đầu hoặc ghế chuyên khoa tai mũi họng

• Nguồn sáng và gương trên đầu hoặc đèn pha với chùm sáng hẹp có thể điều chỉnh

• Găng tay, khẩu trang và áo choàng

• Hỗn hợp thuốc gây mê/co mạch tại chỗ (ví dụ: 4% cocain, 1% tetracaine, hoặc 4% lidocain cộng với 0,5% oxymetazoline)

• Tăm bông hoặc gạc để bôi thuốc

• Mỏ vịt

• Nguồn hút và ống thông hút có đầu hút Frazier và/hoặc các ống thông hút có đầu hút khác có nhiều kích cỡ khác nhau

• Kẹp nhíp hoặc kẹp cá sấu

• Vòng dây và nạo có móc

• Ống thông có đầu bóng (ống thông Fogarty cỡ 5 đến 8 French hoặc dụng cụ lấy dị vật Katz)

Trẻ nhỏ thường cần phải được giữ chặt hoặc dùng thuốc an thần. Có thể giữ chặt trẻ bằng cách sử dụng khăn trải giường hoặc ván cố định bán sẵn nhưng gây tổn thương về mặt tinh thần. Trừ khi dị vật xuất hiện khá gần lỗ mũi và dễ dàng lấy ra rất nhanh, thuốc an thần (ví dụ: sử dụng ketamine hoặc một loại thuốc thích hợp khác) thường được ưu tiên hơn.

• Pin cúc áo và nam châm phải được loại bỏ ngay lập tức. Pin có thể gây bỏng hóa chất (do rò rỉ bên trong pin) hoặc tổn thương do điện ở mô mũi và nam châm có thể gây hoại tử do tì đè các cấu trúc mũi, bao gồm cả vách ngăn. Xem xét tư vấn tai mũi họng khẩn cấp trong những trường hợp này.

• Thành bên của mũi có 3 cuốn mũi Những cuốn mũi này có thể dễ tổn thương và không nên nhầm với dị vật hoặc khối u.

• Vách ngăn mũi thường bị lệch và nếu phát hiện thấy lệch khi khám, cần hết sức cẩn thận khi đưa dụng cụ vào để tránh chấn thương vách ngăn.

• Người bệnh cần phải ngồi thẳng lưng ở tư thế ngửi mùi, đầu mở rộng, tốt nhất là trên ghế chuyên khoa tai mũi họng. Vùng chẩm của bệnh nhân cần được kê lên để ngăn ngừa di chuyển đột ngột về phía sau. Mũi của bệnh nhân phải ngang với mắt của thầy thuốc.

• Cho bệnh nhân xì mũi nhẹ nhàng để loại bỏ chất nhầy và có lẽ là cả dị vật. Nếu chảy nước mũi, hút kỹ hốc mũi để loại bỏ dịch nhầy mà không đẩy thêm dị vật ra sau.

• Bôi thuốc tê và thuốc co mạch tại chỗ để làm giảm nhạy cảm và giảm sưng niêm mạc.

• Chờ từ 3 đến 5 phút để thuốc tê và thuốc co mạch phát huy tác dụng. Nếu vẫn còn phù nề đáng kể, bôi thuốc lần thứ hai là thuốc co mạch tại chỗ.

• Dùng ngón tay trỏ của bạn tựa vào mũi hoặc má của bệnh nhân để đưa mỏ vịt mũi vào và tay cầm song song với sàn nhà (để các lưỡi mở theo chiều dọc).

• Từ từ mở mỏ vịt và kiểm tra mũi bằng cách sử dụng đèn đầu sáng hoặc gương đầu, để một tay tự do để thực hiện thao tác hút hoặc dụng cụ.

• Sử dụng ống thông hút có đầu Frazier để loại bỏ chất nhầy che khuất tầm nhìn.

• Đối với một số vật mềm và vật cứng có cạnh có thể nắm được nằm ở phía trước, hãy dùng kẹp để nắm và lấy vật đó ra (ví dụ: kẹp cá sấu hoặc lưỡi lê).

• Lấy dị vật cứng hơn hoặc lớn hơn ở phía trước bằng cách để một vòng dây hoặc nạo có móc phía sau dị vật và kéo nhẹ nhàng.

• Loại bỏ các vật tròn, nhẵn bằng cách sử dụng ống thông hút; đặt đầu hút vào vật thể có mở điều khiển ngón tay. Sau đó che điều khiển ngón tay để dùng lực hút và nhẹ nhàng lấy dị vật ra.

• Loại bỏ các dị vật không thích hợp với cách tiếp cận phía trước bằng một ống thông tiểu có bóng (ví dụ, một ống thông tiểu cỡ 8 French). Chèn quả bóng xẹp đã được bôi trơn vào phía sau vật thể. Cẩn thận để không đẩy dị vật sâu hơn vào hốc mũi. Bơm khí từ từ vào bóng – khoảng 2 mL ở trẻ nhỏ, 3 mL ở trẻ lớn hơn và 5 mL ở người lớn. Từ từ rút bóng ra, kéo vật thể về phía trước cho đến khi gặp lực cản thì bỏ vật ra. Làm xẹp bóng và lấy nó ra khỏi mũi.

• Sau khi loại bỏ nam châm hoặc pin, chuyển bệnh nhân đi đánh giá tai mũi họng do nguy cơ tổn thương mô mềm mũi do dị vật.

• Thuốc kháng sinh thường không được chỉ định sau khi loại bỏ dị vật.

• Không mở mỏ vịt mũi theo hướng ngang hoặc sử dụng theo cách không được hỗ trợ. (Chống một ngón tay của bàn tay đang cầm mỏ vịt lên má hoặc mũi của bệnh nhân.)

• Cố gắng lấy các vật tròn, nhẵn bằng kẹp thường khiến cho vật thể bị trượt sâu hơn.

• Ngừng cố gắng lấy nó ra nếu không thành công. Các lần cố lấy lặp đi lặp lại là nguyên nhân phổ biến gây chấn thương không đáng có.

• Nhìn chung, việc loại bỏ bằng cách hiển thị hình ảnh trực tiếp cùng với thiết bị được ưu tiên hơn các kỹ thuật khác.

• Nâng ghế của bệnh nhân ngang tầm mắt sẽ giúp cho lưng của bác sĩ đỡ bị mỏi hơn so với tư thế cúi xuống.

• Kiểm tra khoang mũi đối bên, khoang miệng và ống tai để tìm thêm dị vật.

• Kiểm tra lại mũi sau khi lấy dị vật để tránh bỏ sót một dị vật khác.