Viêm gan thiếu máu cục bộ là tổn thương gan lan tỏa do cung cấp máu hoặc oxy không đủ.
(Xem thêm Tổng quan các rối loạn mạch máu gan.)
Căn nguyên của viêm gan do thiếu máu cục bộ
Nguyên nhân đa số thường có tính hệ thống:
Giảm tưới máu gan (ví dụ, do suy tim hoặc hạ huyết áp cấp tính)
Thiếu oxy máu (ví dụ, do suy hô hấp hoặc độc tính của carbon monoxide)
Tăng nhu cầu chuyển hóa (ví dụ, do nhiễm trùng huyết)
Tổn thương khu trú của mạch máu gan là nguyên nhân ít phổ biến hơn. Viêm gan thiếu máu cục bộ có thể phát triển do tắc động mạch gan khi ghép gan hoặc do hình thành huyết khối tĩnh mạch cửa và động mạch gan ở bệnh nhân bị bệnh hồng cầu hình liềm (do đó làm giảm cung cấp máu kép cho gan). Hoại tử trung tâm phát triển mà không có tình trạng viêm gan (tức là, không phải viêm gan thực).
Các triệu chứng và dấu hiệu của viêm gan do thiếu máu cục bộ
Các triệu chứng có thể bao gồm buồn nôn, nôn ói và gan to.
Chẩn đoán viêm gan do thiếu máu cục bộ
Đánh giá lâm sàng và xét nghiệm gan
Siêu âm Doppler, MRI, hoặc chụp động mạch
Viêm gan thiếu máu cục bộ được nghi ngờ ở những bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ và bất thường xét nghiệm:
Nồng độ aminotransferase huyết thanh tăng đáng kể (ví dụ, 1000 đến 3000 IU/L).
Nồng độ LDH tăng trong vài giờ sau thiếu máu (không giống như viêm gan siêu vi cấp).
Nồng độ Bilirubin huyết thanh tăng nhẹ, chỉ ≤ 4 lần mức bình thường.
Thời gian protrombin/tỷ lệ bình thường hóa quốc tế (PT/INR) tăng.
Chẩn đoán hình ảnh giúp xác định nguyên nhân: Siêu âm Doppler, MRI, hoặc chụp động mạch có thể xác định được vị trí động mạch gan tắc nghẽn hoặc huyết khối tĩnh mạch cửa.
Điều trị viêm gan do thiếu máu cục bộ
Tái tưới máu gan
Điều trị nhắm vào nguyên nhân, nhằm khôi phục tưới máu gan, đặc biệt bằng cách cải thiện cung lượng tim và đảo ngược tình trạng mất ổn định huyết động (1).
Nếu sự tưới máu được phục hồi, aminotransferase sẽ giảm sau 1 đến 2 tuần. Trong hầu hết các trường hợp, chức năng gan được khôi phục hoàn toàn. Suy gan tối cấp, mặc dù không phổ biến, có thể xuất hiện ở bệnh nhân có xơ gan trước đó.
Tài liệu tham khảo về điều trị
1. European Association for the Study of the Liver: EASL Clinical Practical Guidelines on the management of acute (fulminant) liver failure. J Hepatol 66(5):1047-1081, 2017. doi: 10.1016/j.jhep.2016.12.003