Dẫn lưu màng phổi bằng kim (catheter) như thế nào

• Tràn khí màng phổi áp lực phải được giảm áp trước khi có thể thực hiện đặt ống thông vào khoang màng phổi, thường ở những bệnh nhân có huyết động không ổn định do chèn ép các mạch máu lớn (1).

• không

Không có chống chỉ định vì thủ thuật này chỉ được thực hiện khi có nguy cơ đe dọa tính mạng ngay lập tức (thường là rối loạn huyết động) cao hơn hẳn các cân nhắc khác như tình trạng chảy máu hoặc các bất thường về mặt giải phẫu ở thành ngực.

• Rách phổi hoặc rách cơ hoành

• Viêm dây thần kinh liên sườn do chấn thương của bó thần kinh dưới xương sườn

• Chảy máu

• Nhiễm trùng

• Tràn khí màng phổi đó là do y học gây ra (nếu thủ thuật được thực hiện vì tràn khí màng phổi nghi ngờ giả)

• Hiếm khi gây thủng các cấu trúc khác ở ngực hoặc bụng

• Kim cỡ 14 gauge hoặc 16 gauge (ống thông trên kim là tốt nhất); kim 8 cm thành công hơn kim 5 cm (2) nhưng làm tăng nguy cơ bị tổn thương các cấu trúc bên dưới

• Áo, khẩu trang, găng tay vô trùng

• Dung dịch sát trùng để làm sạch vùng đó như dung dịch chlorhexidine 2% hoặc povidone-iodine

• Bút đánh dấu da (tùy chọn)

• Mức độ khẩn cấp của thủ thuật được xác định bởi tình trạng của bệnh nhân. Hạ huyết áp cho thấy tràn khí màng phổi áp lực tiến triển đòi hỏi điều trị khẩn cấp hơn.

• Các bó mạch thần kinh nằm ở bờ dưới của mỗi xương sườn. Do đó, kim phải được đặt ở bờ trên của xương sườn để tránh làm tổn thương bó mạch thần kinh.

Giải phẫu xương sườn

Hình ảnh

• Bệnh nhân cần phải nằm ngửa.

• Chọn vị trí đặt: Vị trí đặt được ưu tiên theo truyền thống là khoang liên sườn thứ hai trên đường giữa xương đòn ở nửa ngực có thương tổn vì dễ tiếp cận. Tuy nhiên, vị trí này có tỷ lệ thất bại cao do thành ngực dày hơn. Các vị trí thay thế cụ thể như khoang liên sườn thứ tư hoặc khoang liên sườn thứ năm dọc theo đường nách trước đã được đề xuất do tỷ lệ thất bại thấp hơn (3).

• Nếu có thời gian, hãy chuẩn bị khu vực tại và xung quanh vị trí tiêm bằng dung dịch sát trùng như chlorhexidine hoặc povidone-iodine.

• Không có thời gian để gây tê tại chỗ, nhưng nếu có, tiêm 1% lidocaine vào da, mô dưới da, màng của xương sườn (xương sườn dưới vị trí chọc), và màng phổi thành. Tiêm một lượng lớn các thuốc gây tê tại chỗ xung quanh màng xương nhạy cảm với đau và vách màng phổi. Hút bằng ống tiêm trước khi tiêm lidocaine để kiểm tra xem có máu không; bước này là cần thiết để tránh tiêm vào mạch máu. Vị trí thích hợp được xác nhận bằng cách hút lại thấy khí trong ống tiêm gây tê khi đi vào khoang màng phổi.

• Đưa kim chọc màng phổi vào, xuyên qua da trên xương sườn bên dưới khoảng trống mục tiêu, sau đó hướng kim về phía đầu qua xương sườn cho đến khi thủng màng phổi (thường biểu hiện bằng tiếng kêu và/hoặc sức cản giảm đột ngột).

• Sau khi thực hiện phẫu thuật mở thông ngực bằng kim, hãy chuẩn bị cho đặt ống thông vào khoang màng phổi càng sớm càng tốt.

Các video

• Cần phảii chụp X-quang ngực để xác nhận mức độ mở rộng của phổi và vị trí đặt ống dẫn lưu ngực thích hợp.

• Tùy thuộc vào độ dày của thành ngực, có thể cần kim dài hơn hoặc vị trí thay thế.

• Sau khi tháo kim, ống thông có thể bị tắc do bị xoắn. Chỗ xoắn đặc biệt có thể xảy ra với các ống thông nhỏ hơn, bao gồm cỡ 14 và 16. Một số nguồn khuyến nghj sử dụng kim và ống thông cỡ 10 gauge lớn hơn (4, 5).

1. 1. Lyng JW, Ward C, Angelidis M, et al: Prehospital Trauma Compendium: Traumatic Pneumothorax Care: Position Statement and Resource Document of NAEMSP. Prehosp Emerg Care Xuất bản trực tuyến ngày 4 tháng 12 năm 2024 doi:10.1080/10903127.2024.2416978

2. 2. Aho JM, Thiels CA, El Khatib MM, et al: Needle thoracostomy: Clinical effectiveness is improved using a longer angiocatheter. J Trauma Acute Care Surg 80(2):272–277, 2016. doi: 10.1097/TA.0000000000000889

3. 3. Laan DV, Vu TD, Thiels CA, et al: Chest wall thickness and decompression failure: A systematic review and meta-analysis comparing anatomic locations in needle thoracostomy. Injury 47(4):797–804, 2016. doi:10.1016/j.injury.2015.11.045

4. 4. Clemency BM, Tanski CT, Rosenberg M, et al: Sufficient catheter length for pneumothorax needle decompression: A meta-analysis. Prehosp Disaster Med 30(3):249–253, 2015. doi: 10.1017/S1049023X15004653

5. 5. Beckett A, Savage E, Pannell D, et al: Needle decompression for tension pneumothorax in Tactical Combat Casualty Care: Do catheters placed in the midaxillary line kink more often than those in the midclavicular line? J Trauma 2011 71(5 Suppl 1):S408–S412, 2011. doi: 10.1097/TA.0b013e318232e558