Viêm khí quản do vi khuẩn là tình trạng nhiễm trùng khí quản do vi khuẩn, thường gây khó thở và thở rít. Chẩn đoán bằng nội soi thanh quản trực tiếp trong môi trường có kiểm soát và các dấu hiệu trên chẩn đoán hình ảnh. Điều trị bằng kiểm soát đường thở và dùng kháng sinh tiêm tĩnh mạch có hiệu quả chống lại Staphylococcus aureus và các loài liên cầu khuẩn.
Viêm khí quản do vi khuẩn ở trẻ em là bệnh không phổ biến và có thể xảy ra ở bất cứ lứa tuổi nào. Staphylococcus aureus và liên cầu tan huyết beta nhóm A là nguyên nhân thường gặp nhất.
Triệu chứng và dấu hiệu của viêm khí quản do vi khuẩn
Hầu hết các trẻ đều có triệu chứng của nhiễm trùng đường hô hấp do virus 1 - 3 ngày trước khi có triệu chứng nặng thở rít và khó thở. Ở một số trẻ, khởi phát cấp tính với các đặc điểm là tiếng thở rít, sốt cao và thường tiết nhiều dịch mủ. Hiếm khi, viêm khí quản do vi khuẩn phát triển như một biến chứng của viêm thanh khí phế quản do vi rút hoặc đặt nội khí quản. Giống như ở những bệnh nhân bị viêm nắp thanh quản, trẻ em bị viêm khí quản do vi khuẩn có thể bị nhiễm độc rõ rệt và suy hô hấp có thể tiến triển nhanh chóng và có thể phải đặt nội khí quản.
Các biến chứng của viêm khí quản do vi khuẩn bao gồm hạ huyết áp, ngừng thở ngừng tim, viêm phế quản phổi và nhiễm khuẩn huyết. Xơ hóa hạ thanh môn thứ phát sau đặt nội khí quản kéo dài không phổ biến. Hầu hết trẻ được điều trị thích hợp sẽ khỏi không để lại di chứng.
Chẩn đoán viêm khí quản do vi khuẩn
Soi thanh quản trực tiếp
Các dấu hiệu đặc trưng trên X-quang
Nghi ngờ chẩn đoán viêm khí quản do vi khuẩn trên lâm sàng và có thể được xác nhận bằng nội soi thanh quản trực tiếp, cho thấy dịch tiết mủ và tình trạng viêm ở vùng dưới thanh môn với màng xù xì, có mủ hoặc bằng phim chụp X quang cổ nghiêng, cho thấy hẹp dưới thanh môn có thể không đều, trái ngược với dạng thuôn nhọn đối xứng (dấu hiệu gác chuông) điển hình của viêm thanh khí phế quản. Nội soi thanh quản trực tiếp nên được làm trong những trường hợp có kiểm soát, tại cơ sở có khả năng thông khí nhân tạo ngay nếu cần.
© Springer Science+Business Media
© Springer Science+Business Media
Điều trị viêm khí quản do vi khuẩn
Đảm bảo thông khí
Kháng sinh có hiệu quả với S. aureus và liên cầu
Điều trị viêm khí quản do vi khuẩn trong trường hợp nặng cũng tương tự như điều trị viêm nắp thanh quản; bất cứ khi nào có thể, việc đặt nội khí quản nên được thực hiện trong các trường hợp có sự kiểm soát của bác sĩ lâm sàng có kỹ năng xử trí đường thở ở trẻ em (1).
Kháng sinh ban đầu nên bao gồm S. aureus, bao gồm S. aureus kháng methicillin (MRSA), và các loài liên cầu; Vancomycin và ceftriaxone đường tĩnh mạch có thể thích hợp theo kinh nghiệm. Ceftaroline, dưới dạng đơn trị liệu, là một thuốc thay thế hợp lý cho phác đồ kết hợp này. Tham khảo ý kiến chuyên gia về mô hình gây bệnh tại địa phương nếu trẻ bệnh rất nặng. Khi đã chẩn đoán vi sinh vật chính xác, phạm vi được thu hẹp và tiếp tục điều trị ≥ 10 ngày.
Tài liệu tham khảo về điều trị
1. Tebruegge M, Pantazidou A, Thorburn K, et al: Bacterial tracheitis: a multi-centre perspective. Scand J Infect Dis 41(8):548-557, 2009 doi: 10.1080/00365540902913478
Những điểm chính
Viêm khí quản do vi khuẩn, mặc dù không phổ biến nhưng có thể ảnh hưởng đến trẻ em ở mọi lứa tuổi.
Hầu hết trẻ em đều có triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp trong từ 1 ngày đến 3 ngày trước khi xuất hiện thở rít và khó thở.
Nghi ngờ trên lâm sàng về viêm khí quản do vi khuẩn có thể được xác nhận bằng phim X-quang cổ nghiêng hoặc nội soi thanh quản trực tiếp; tuy nhiên, nội soi thanh quản trực tiếp cần phải được thực hiện trong những trường hợp được kiểm soát, nơi có thể nhanh chóng thiết lập đường thở nhân tạo nếu cần.
Viêm khí quản nặng do vi khuẩn cần phải được điều trị như đối với nắp thanh môn, đảm bảo đường thở đầy đủ.
Cho kháng sinh ban đầu có hiệu quả chống lại S. aureus và các loài liên cầu, nhưng phạm vi bao phủ hẹp khi xác định được mầm bệnh cụ thể.
