Herpes sinh dục là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục gây ra bởi vi rút herpes 1 hoặc 2 ở người. Nó gây ra tổn thương loét bộ phận sinh dục. Chẩn đoán với triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm nuôi cấy, PCR, hoặc xét nghiệm huyết thanh học. Điều trị bằng thuốc kháng vi rút.
Mụn rộp sinh dục là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục phổ biến do vi rút herpes 1 (HSV-1) hoặc 2 (HSV-2) gây ra ở người. Mụn rộp sinh dục do HSV-2 ảnh hưởng > 400 triệu người từ 15 tuổi đến 49 tuổi trên toàn thế giới vào năm 2016; Tỷ lệ nhiễm HSV-2 ở nữ giới cao gấp đôi so với nam giới. Hầu hết các trường hợp mụn rộp sinh dục là do HSV-2 gây ra, nhưng tỷ lệ các trường hợp do HSV-1 ngày càng gia tăng. (Xem World Health Organization: Herpes Simplex Virus.)
Sau lần nhiễm bệnh đầu tiên, HSV vẫn không hoạt động trong hạch thần kinh, từ đó nó có thể hoạt động trở lại theo định kỳ. Khi vi rút tái hoạt động, nó có thể gây ra hoặc không gây ra các triệu chứng (tức là tổn thương ở bộ phận sinh dục). Sự lây truyền có thể xảy ra thông qua tiếp xúc với các tổn thương hoặc thường xuyên hơn thông qua tiếp xúc da với da với bạn tình khi những thương tổn không rõ ràng (được gọi là sự lây truyền không triệu chứng).
Phụ nữ mang thai có herpes sinh dục có thể truyền HSV (thường là HSV-2) cho thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Thông thường, HSV lây truyền trong khi sinh thông qua tiếp xúc với chất tiết âm đạo có chứa HSV. virus này hiếm khi truyền qua nhau thai. virus này hiếm khi truyền qua nhau thai. Các bà mẹ bị nhiễm HSV nguyên phát (mới mắc phải) có nguy cơ lây truyền HSV sang trẻ sơ sinh cao hơn. Hầu hết phụ nữ truyền HSV cho trẻ sơ sinh không có triệu chứng nhiễm HSV tại thời điểm sinh. Nhiễm HSV sơ sinh là một nhiễm trùng nghiêm trọng, có khả năng gây tử vong.
Các triệu chứng và dấu hiệu của Herpes sinh dục
Hầu hết các trường hợp mụn rộp sinh dục nguyên phát không gây ra triệu chứng đáng chú ý; nhiều người bị nhiễm HSV-1 hoặc HSV-2 không biết rằng họ bị mụn rộp sinh dục.
Các tổn thương sinh dục ban đầu phát triển từ 4 đến 7 ngày sau khi tiếp xúc. Các ban phỏng nước thường bị ăn mòn để hình thành các vết loét có thể kết hợp lại. Các vết thương có thể xảy ra ở những nơi sau:
Trên đầu, phần đầu của dương vật, và trục dương vật ở nam giới
Trên vùng âm hộ, âm vật, đáy chậu, âm đạo và cổ tử cung ở phụ nữ
Xung quanh hậu môn và trực tràng ở nam giới hoặc phụ nữ có quan hệ tình dục qua hậu môn - trực tràng
Bức ảnh này cho thấy mụn mủ ở âm hộ trong herpes sinh dục nguyên phát.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy những vết loét ở âm hộ do herpes sinh dục gây ra.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy các mụn nước và các vết loét ở âm hộ của một phụ nữ bị herpes sinh dục tái phát.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy một cụm mụn nước trên thân dương vật ở một người đàn ông bị herpes sinh dục.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy các nhóm và các cụm mụn nước và vết loét ở một người đàn ông bị herpes sinh dục nguyên phát.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy dương vật và bìu bị loét lan rộng do tập hợp các tổn thương nhỏ hơn ở một người đàn ông bị nhiễm herpes sinh dục nặng.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy mụn mủ ở âm hộ trong herpes sinh dục nguyên phát.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy những vết loét ở âm hộ do herpes sinh dục gây ra.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy các mụn nước và các vết loét ở âm hộ của một phụ nữ bị herpes sinh dục tái phát.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy một cụm mụn nước trên thân dương vật ở một người đàn ông bị herpes sinh dục.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy các nhóm và các cụm mụn nước và vết loét ở một người đàn ông bị herpes sinh dục nguyên phát.
© Springer Science+Business Media
Bức ảnh này cho thấy dương vật và bìu bị loét lan rộng do tập hợp các tổn thương nhỏ hơn ở một người đàn ông bị nhiễm herpes sinh dục nặng.
© Springer Science+Business Media
đái rắt, bí tiểu, rối loạn tiểu tiện, táo bón, hoặc tổn thương nặng các rễ thần kinh cùng cụt có thể xảy ra.
sẹo có thể xuất hiện sau khi lành vết thương. Các tổn thương tái phát ở 80% bệnh nhân có HSV-2 và 50% ở những người có HSV-1.
Tổn thương bộ phận sinh dục nguyên phát thường đau hơn, kéo dài và lan rộng hơn, liên quan đến nổi hạch tại vùng và có nhiều khả năng đi kèm với các triệu chứng bệnh hơn các tổn thương bộ phận sinh dục tái phát. Các tổn thương tái phát có xu hướng nhẹ hơn và gây ít triệu chứng hơn.
Chẩn đoán Herpes sinh dục
Bệnh sử và khám lâm sàng
Nuôi cấy và phản ứng chuỗi polymerase (PCR)
Xét nghiệm huyết thanh học
Chẩn đoán mụn rộp sinh dục thường là lâm sàng dựa trên các tổn thương đặc trưng; các đám ban phỏng nước hoặc loét trên nền ban đỏ là những bất thường ở loét sinh dục ngoài các vết loét do HSV. Tuy nhiên, những tổn thương này không xuất hiện ở nhiều bệnh nhân.
Các xét nghiệm cho HSV nên được thực hiện để chẩn đoán xác định nếu không rõ ràng.
xét nghiệm thường được thực hiện bằng cách sử dụng một mẫu dịch từ tổn thương phỏng nước hoặc của tổn thương loét mới, nếu có. Nuôi cấy HSV âm tính, đặc biệt là ở những bệnh nhân không có tổn thương hoạt động, không loại trừ được nhiễm HSV do sự lan truyền virus không liên tục. Ngoài ra, nuôi cấy có độ nhạy hạn chế; PCR nhạy hơn và được ưa chuộng hơn nuôi cấy.
Miễn dịch huỳnh quang trực tiếp gắn fluorecein với các kháng thể đơn dòng thường phổ biến; độ đặc hiệu cao nhưng độ nhạy thấp.
Xét nghiệm huyết thanh học có thể phát hiện chính xác các kháng thể HSV-1 và HSV-2, phát triển trong vài tuần đầu sau nhiễm trùng và tồn tại sau đó. Do đó, nếu mụn rộp sinh dục được cho là mới mắc phải, các xét nghiệm có thể phải được lặp lại để có thời gian chuyển đổi huyết thanh.
Xét nghiệm huyết thanh học HSV nên được xem xét như sau;
Đánh giá bệnh nhân không có tổn thương bộ phận sinh dục nghi ngờ nhưng ở những bệnh nhân cần đánh giá (ví dụ, do tổn thương bộ phận sinh dục trong quá khứ hoặc các hành vi có nguy cơ cao)
Để giúp xác định nguy cơ phát triển tổn thương
Xác định phụ nữ mang thai không có tổn thương bộ phận sinh dục nhưng có nguy cơ truyền herpes cho trẻ sơ sinh trong khi sinh
Để xác định liệu một người có nguy cơ lây nhiễm herpes sinh dục từ bạn tình
Điều trị Herpes sinh dục
Acyclovir, valacyclovir, hoặc famciclovir
Mụn rộp sinh dục được điều trị bằng thuốc kháng vi rút.
Các đợt ban đầu và tái phát (tái kích hoạt) có thể được điều trị bằng acyclovir, valacyclovir hoặc famciclovir. Những loại thuốc này làm giảm sự phát tán vi rút và các triệu chứng trong nhiễm bệnh tiên phát nặng. Tuy nhiên, ngay cả việc điều trị sớm các bệnh nhiễm tiên phát cũng không ngăn ngừa sự tái phát. Trong phát ban tái phát, thời gian và mức độ trầm cảm có thể được giảm nhẹ bằng cách điều trị bằng thuốc kháng vi-rút, đặc biệt là trong giai đoạn khởi phát.
Nên điều chỉnh liều cho suy thận. Tác dụng phụ ít gặp với đường uống nhưng có thể bao gồm buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, nhức đầu, và phát ban.
Thuốc chống vi rút bội tại chỗ chỉ có ít giá trị và việc sử dụng thuốc này không được khuyến khích.
Đánh giá bạn tình của bệnh nhân với mụn rộp sinh dục là rất quan trọng.
Phòng ngừa Herpes sinh dục
Cách tốt nhất để tránh herpes sinh dục là
Kiêng quan hệ tình dục (âm đạo, hậu môn và miệng)
duy trì mối quan hệ lâu dài với một người bạn tình và không bị nhiễm bệnh
Nguy cơ herpes sinh dục có thể giảm bằng
Sử dụng bao cao su latex một cách chính xác và phù hợp
Tuy nhiên, bao cao su không che phủ tất cả các khu vực có thể bị ảnh hưởng và do đó không bảo vệ đầy đủ chống lại mụn rộp sinh dục.
Bệnh nhân có mụn rộp sinh dục nên kiêng cử khỏi hoạt động tình dục khi họ bị thương tổn hoặc có các triệu chứng herpes khác. Bệnh nhân nên được nhắc nhở rằng họ có thể truyền nhiễm trùng ngay cả khi họ không có bất kỳ triệu chứng gì.
Phòng ngừa nhiễm HSV sơ sinh
Những nỗ lực ngăn ngừa lây truyền HSV ở trẻ sơ sinh chưa hiệu quả lắm. Việc kiểm tra toàn cầu đã không được khuyến cáo hoặc cho thấy có hiệu quả.
Phụ nữ mang thai nên được hỏi về tiền sử mụn rộp sinh dục trong lần khám thai đầu tiên và nên được tư vấn về tầm quan trọng của việc không mắc mụn rộp khi mang thai.
Nếu phụ nữ có triệu chứng herpes (ví dụ, tổn thương bộ phận sinh dục tích cực) khi bắt đầu chuyển dạ, nên làm thủ thuật mổ lấy thai để tránh lây truyền cho trẻ sơ sinh. Phụ nữ mang thai bị tổn thương mụn rộp sinh dục bất cứ lúc nào trong thai kỳ có thể được dùng acyclovir bắt đầu từ tuần thứ 36 của thai kỳ để giảm nguy cơ tái phát và do đó cần phải sinh mổ.
Nên tránh theo dõi da đầu của thai nhi trong quá trình chuyển dạ đối với trẻ sơ sinh có mẹ có tiền sử bệnh mụn rộp sinh dục.
Những điểm chính
Sau lần nhiễm bệnh đầu tiên, HSV vẫn không hoạt động trong hạch thần kinh, từ đó nó có thể hoạt động trở lại theo định kỳ.
Sự lây truyền có thể xảy ra khi tiếp xúc với các tổn thương, nhưng sự lây truyền virus cũng có thể xảy ra khi các tổn thương không rõ ràng (sự lây truyền không triệu chứng).
Hầu hết các nhiễm trùng ban đầu không gây ra triệu chứng, nhưng tổn thương bộ phận sinh dục chủ yếu thường đau nhiều, kéo dài và lan rộng hơn các tổn thương bộ phận sinh dục tái phát.
Chẩn đoán dựa trên các tổn thương bộ phận sinh dục đặc trưng ở bệnh nhân bị tổn thương và xác nhận bằng nuôi cấy, PCR (ưu tiên) và/hoặc xét nghiệm huyết thanh học đối với HSV.
Phát ban nguyên phát và tái phát có thể được điều trị bằng acyclovir, valacyclovir hoặc famciclovir đường uống.
Nếu phụ nữ mang thai có herpes sinh dục, cân nhắc cho acyclovir bắt đầu ở tuần thai 36 tuần để giảm nguy cơ tái phát và lây truyền cho trẻ sơ sinh trong khi sinh.
Thông tin thêm
Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Xin lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài nguyên.
