S-Adenosyl-L-methionine (SAMe) là một dẫn xuất của methionine và là đồng yếu tố cho nhiều con đường tổng hợp, đặc biệt với vai trò là chất cho nhóm methyl. Nó được sản xuất tự nhiên trong cơ thể, chủ yếu là do gan, và được sản xuất tổng hợp ở dạng bổ sung.
(Xem thêm Overview of Dietary Supplements and National Institutes of Health (NIH): SAMe.)
Các yêu cầu
Bằng chứng
Một đánh giá Cochrane năm 2016 của 8 thử nghiệm (934 đối tượng) cho thấy thiếu bằng chứng chất lượng cao để hỗ trợ SAMe trong điều trị trầm cảm và khuyến cáo đánh giá thêm trong các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên chất lượng cao (1). Một thử nghiệm có đối chứng chọn ngẫu nhiên kéo dài 8 tuần về SAMe đối với bệnh trầm cảm (một nghiên cứu thí điểm trên 49 bệnh nhân) báo cáo rằng việc sử dụng SAMe dẫn đến giảm các triệu chứng trầm cảm theo Thang đánh giá trầm cảm Montgomery-Asberg (MADRS) có ý nghĩa lâm sàng nhưng không có ý nghĩa thống kê (2). Theo phân tích thăm dò trong thử nghiệm này, SAMe làm giảm các triệu chứng trầm cảm nhẹ. Trong một nghiên cứu khác, khi SAMe được sử dụng cùng với thuốc chống trầm cảm, mặc dù điểm số trầm cảm giảm theo thời gian, không có sự khác biệt giữa nhóm được điều trị bằng SAMe và không được điều trị (3). Trong một nghiên cứu nhỏ, SAMe dường như cải thiện các triệu chứng trầm cảm không thuyên giảm khi điều trị bằng thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI, 10). Tuy nhiên, một nghiên cứu khác về SAMe kèm theo thuốc chống trầm cảm so với giả dược kèm theo thuốc chống trầm cảm cho thấy cải thiện về tỷ lệ đáp ứng và thuyên giảm không có ý nghĩa thống kê (3).
Các nghiên cứu lâm sàng đánh giá lợi ích sức khoẻ của SAMe là rất nhỏ, thiếu phương pháp thích hợp, hoặc mang lại kết quả mâu thuẫn giữa các thử nghiệm khác nhau.
Một phân tích tổng hợp năm 2002 trên bệnh nhân thoái hóa khớp (6) cho thấy rằng SAMe hiệu quả hơn giả dược trong việc giảm các hạn chế chức năng liên quan đến thoái hóa khớp. Quan trọng hơn là trong 2 nghiên cứu được đánh giá trong phân tích này, SAMe (1200 mg/ngày, ví dụ: ở mức 600 mg đường uống x 2 lần/ngày) có hiệu quả như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) nhưng không có tác dụng bất lợi thường gặp khi sử dụng NSAID.
Cần có nhiều nghiên cứu chất lượng cao hơn với các thực phẩm chức năng tiêu chuẩn trước khi có thể đưa ra các khuyến nghị về việc bổ sung SAMe để điều trị trầm cảm, rối loạn gan hoặc thoái hóa khớp.
Tác dụng phụ
Không có tác dụng bất lợi nghiêm trọng nào được báo cáo với liều lượng từ 200 đến 1200 mg mỗi ngày.
Tác dụng bất lợi của SAMe là không phổ biến và khi xảy ra, các tác dụng phụ này thường là những vấn đề nhỏ như buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, khô miệng hoặc đau đầu.
SAMe cấm dùng ở những bệnh nhân rối loạn lưỡng cực bởi vì SAMe có thể kết tủa các cơn hưng cảm.
Tương tác thuốc
Cần thận trọng khi dùng thuốc chống trầm cảm phối hợp với SAMe, vì cả hai sẽ làm tăng nồng độ serotonin, có khả năng dẫn đến tác dụng bất lợi như là hội chứng serotonin.
SAMe cũng có thể methyl hóa levodopa, do đó làm giảm nồng độ levodopa và làm giảm hiệu quả của các loại thuốc nhằm điều trị bệnh Parkinson bằng cách tăng nồng độ levodopa.
Tài liệu tham khảo
1. Galizia I, Oldani L, Macritchie K, et al: S-adenosyl methionine (SAMe) for depression in adults (review). Cochrane Database Syst Rev 10:CD011286, 2016 doi: 10.1002/14651858.CD011286.pub2
2. Sarris J, Murphy J, Stough C, et al: S-adenosylmethionine (SAMe) monotherapy for depression: an 8-week double-blind, randomised, controlled trial. Psychopharmacology (Berl) 237(1):209-218, 2020 doi: 10.1007/s00213-019-05358-1
3. Sarris, Byrne GJ, Bousman C, et al: Adjunctive S-adenosylmethionine (SAMe) in treating non-remittent major depressive disorder: an 8-week double-blind, randomized, controlled trial. Eur Neuropsychopharmacol. 28(10):1126-1136, 2018 doi: 10.1016/j.euroneuro.2018.07.098
4. Rutjes AW, Nüesch E, Reichenbach S, et al: S-Adenosylmethionine for osteoarthritis of the knee or hip. Cochrane Database Syst Rev (4) CD007321, 2009. doi: 10.1002/14651858.CD007321.pub2
5. De Silva V, El-Metwally A, Ernst E, et al; Arthritis Research UK Working Group on Complementary and Alternative Medicines: Evidence for the efficacy of complementary and alternative medicines in the management of osteoarthritis: a systematic review. Rheumatology (Oxford) 50(5):911-920, 2011 doi: 10.1093/rheumatology/keq379
6. Soeken KL, Lee WL, Bausell RB, et al: Safety and efficacy of S-adenosylmethionine (SAMe) for osteoarthritis. J Fam Pract 51(5):425-430, 2002.
7. Gurung V, Middleton P, Milan SJ, et al: Interventions for treating cholestasis in pregnancy. Cochrane Database Syst Rev 6:CD000493, 2013. doi: 10.1002/14651858.CD000493.pub2
8. Rambaldi A, Gluud C: S-adenosyl-L-methionine for alcoholic liver diseases. Cochrane Database Syst Rev (2):CD002235, 2006 doi: 10.1002/14651858.CD002235.pub2
9. De la Cruz JP, Mérida M, González-Correa JA, et al: Effects of S-adenosyl-L-methionine on blood platelet activation. Gen Pharmacol 29(4):651-655, 1997. doi:10.1016/s0306-3623(96)00571-x
10. Papakostas GI, Mischoulon D, Shyu I, et al: S-adenosyl methionine (SAMe) augmentation of serotonin reuptake inhibitors for antidepressant nonresponders with major depressive disorder: a double-blind, randomized clinical trial. Am J Psychiatry 167(8):942-948, 2010 doi:10.1176/appi.ajp.2009.09081198
Thông tin thêm
Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.
National Institutes of Health (NIH), National Center for Complementary and Integrative Health: Information on research regarding the use of SAMe for depression, osteoarthritis, and liver diseases