Chấn thương cấp tính hoặc kích ứng mãn tính gây ra những thay đổi trong dây thanh có thể dẫn tới các khối u, hạt xơ hoặc u hạt. Tất cả đều gây ra khàn tiếng và hụt hơi. Sự tồn tại của các triệu chứng này > 3 tuần ảnh hưởng đến hình ảnh trực quan của các dây thanh âm. Chẩn đoán dựa trên nội soi thanh quản và sinh thiết trong những trường hợp được chọn để loại trừ ung thư. Phẫu thuật loại bỏ tổn thương và bảo tồn giọng nói, và loại bỏ các nguồn kích thích ngăn ngừa sự tái phát.
Căn nguyên
Polyps và hạt xơ là kết quả của chấn thương của niêm mạc dây thanh. U hạt là kết quả của tổn thương màng sụn nằm trên các mấu thanh của sụn phễu.
Polyps dây thanh có thể xảy ra ở 1/3 giữa dây thanh và thường một bên. Polyps có xu hướng lớn hơn và lồi hơn so với hạt xơ và thường có một mạch máu chiếm ưu thế nên màu hồng nhạt hoặc hồng đậm hơn. Chúng thường là kết quả của một thương tích ngữ âm cấp tính khởi phát. Các bệnh tích polyp khác, thường là hai bên, có thể có nhiều nguyên nhân khác, bao gồm trào ngược dạ dày thực quản, bệnh lý suy giáp chưa được điều trị, phản ứng dị ứng thanh quản mạn tính, hoặc hít chất kích thích mãn tính, như khói công nghiệp hoặc khói thuốc. Tổn thương cấp tính thường gây ra các polyp có cuống, trong khi đó viêm phù nề dây thanh là do kích ứng mãn tính.
Hạt xơ dây thanh âm xảy ra 2 bên ở chỗ nối của 1/3 trước và 1/3 giữa của các dây thanh âm. Nguyên nhân chính của tình trạng này là chấn thương giọng nói kinh niên – la hét, la hét, hát to hoặc sử dụng tần số thấp bất thường.
U hạt dây thanh xảy ra ở thanh môn sau, cạnh các mấu thanh sụn phễu. Chúng có thể là hai bên hoặc một bên. Chúng thường là hậu quả của chấn thương đặt nội khí quản nhưng có thể trầm trọng thêm do bệnh trào ngược.
U nhú dây thanh âm có thể do nhiễm một số loại vi rút gây u nhú ở người (HPV). Ở bệnh nhi, u nhú thường xảy ra nhất ở độ tuổi từ 1 tuổi đến 4 tuổi, mặc dù các khối u này có thể phát triển bất cứ lúc nào kể cả trong suốt tuổi trưởng thành. Rối loạn này còn được gọi là bệnh u nhú đường hô hấp tái phát.
(Xem thêm Tổng quan về bất thường van tim.)
Bệnh lý thanh quản
Khi thư giãn, dây thanh âm thường tạo thành một hình chữ V, cho phép không khí đi qua khí quản một cách tự do. Các dây này mở khi hít vào và đóng khi nuốt hoặc nói. Khi gương được giữ ở phía sau của miệng bệnh nhân, dây thanh quản có thể được nhìn thấy và kiểm tra các rối loạn, như loét tiếp xúc, polyps, hạt xơ, liệt dây thanh và ung thư. Tê liệt có thể ảnh hưởng đến một dây thanh (một bên) hoặc cả hai dây thanh âm (hai bên -. |
Hình ảnh do Eiji Yanagisawa, MD cung cấp.
Hình ảnh do Eiji Yanagisawa, MD cung cấp.
Hình ảnh do Eiji Yanagisawa, MD cung cấp.
Triệu chứng và Dấu hiệu
Tất cả các polyp, nốt và u hạt đều dẫn đến khàn giọng và khó thở.
Các triệu chứng của u nhú dây thanh có thể bao gồm khản giọng hoặc tiếng khóc yếu ớt sớm, nhưng có thể tắc nghẽn đường thở khi bệnh tiến triển.
Chẩn đoán
Nội soi thanh quản
Đôi khi sinh thiết
Chẩn đoán polyp, nốt, u hạt và u nhú dựa trên hình ảnh trực tiếp hoặc gián tiếp của thanh quản bằng gương hoặc ống soi thanh quản (xem bảng Phân biệt polyp, nốt sần và u hạt ở dây thanh âm). Sinh thiết tổn thương nghi ngờ để loại trừ ung thư được thực hiện dưới vi phẫu thanh quản (xem Ung thư thanh quản).
Khác biệt về Polyp, hạt xơ và u hạt
Kiểu | Nguyên nhân | Tính chất, đặc điểm | Điều trị |
|---|---|---|---|
Polyps | Chấn thương cấp tính (phổ biến nhất), trào ngược dạ dày thực quản, suy giáp không được điều trị, phản ứng dị ứng thanh quản mạn tính, hít phải chất kích thích mãn tính (ví dụ khói công nghiệp, khói thuốc lá) | Tổn thương do chấn thương thường một bên Các polps hai bên thường do các nguyên nhân khác Xuất hiện ở 1/3 giữa dây thanh Lớn hơn hạt xơ Thường là một mạch máu ở bề mặt | Phẫu thuật cắt bỏ polps (do chấn thương) Điều trị nội khoa là đầu tiên cho các tổn thương dạng polpy khác Liệu pháp phục hồi chức năng lời nói để thay đổi thói quen phát âm khó nghe |
Nốt | Chấn thương giọng nói mạn tính (ví dụ: do la hét, la hét, hát to, sử dụng tần số thấp bất thường) | Hai bên Xảy ra ở chỗ nối của 1/3 trước và 1/3 giữa của dây | Thay đổi hành vi (ví dụ giảm căng cơ thanh quản khi nói), liệu pháp luyện giọng, thuốc chống trào ngược |
U hạt | Ho, bệnh trào ngược, đặt nội khí quản | Thường hai bên nhưng có thể một bên Xuất hiện ở hai mỏm thanh âm (dây sau) Lớn hơn hạt xơ | Trị liệu bằng luyện giọng, thuốc chống trào ngược Đối với u hạt không mất đi sau khi điều trị nội khoa thì cần phẫu thuật loại bỏ |
Điều trị
Loại bỏ các nguyên nhân
Đối với polyps, thường là vi phẫu cắt polpy
Ngừng việc lạm dụng giọng nói chữa hầu hết các hạt xơ và u hạt và ngăn ngừa sự tái phát. Loại bỏ các tác nhân gây kích thích (bao gồm điều trị bất kỳ chứng trào ngược dạ dày thực quản) cho phép chữa bệnh và cần thiết để ngăn ngừa tái phát. Loại bỏ các chất kích thích với thanh quản (bao gồm điều trị trào ngược dạ dày thực quản) cho phép điều trị và liệu pháp luyện giọng với chuyên gia thanh học làm giảm chấn thương dây thanh quản do hát không đúng hoặc lạm dụng giọng kéo dài. Hạt xơ dây thanh thường mất đi với liệu pháp luyện giọng. U hạt mà không mất đi khi điều trị có thể được loại bỏ bằng phẫu thuật nhưng có xu hướng tái phát.
Hầu hết các polyps phải được phẫu thuật cắt bỏ để khôi phục giọng nói bình thường. Các tổn thương dạng polyp khác, thường là hai bên, xuất phát từ việc lạm dụng thuốc lá hoặc trạng thái suy giáp, nên được điều trị ngay từ đầu. Phẫu thuật cắt bỏ vi phẫu bằng kéo vi phẫu trong khi soi thanh quản trực tiếp tốt hơn là cắt bỏ bằng laser, điều này có thể gây thương tổn nhiệt hơn nếu sử dụng không đúng cách.
U nhú thường được điều trị bằng laser hoặc phẫu thuật. Tiêm vắc xin phòng vi rút u nhú ở người có thể phòng ngừa được.
Trong vi phẫu thanh quản kính hiển vi hoạt động được sử dụng để kiểm tra, sinh thiết, và vi phẫu trên thanh quản. Hình ảnh cũng có thể được ghi lại trên video. Bệnh nhân được gây mê, và đường thở được bảo vệ bằng cách thông khí áp lực dương qua ống soi thanh quản, nội khí quản, hoặc, đối với đường thở không được đảm bảo phải mở khí quản. Bởi vì kính hiển vi cho phép quan sát với độ phóng đại, tổn thương có thể được loại bỏ chính xác, giảm thiểu tổn thương (có thể vĩnh viễn) đối với cơ chế phát âm. Phẫu thuật laser có thể được thực hiện thông qua hệ thống quang học của kính hiển vi để cho phép cắt chính xác. Vi phẫu được ưa thích đối với hầu hết các sinh thiết thanh quản, các thủ thuật liên quan đến các khối u lành tính, và cho nhiều phẫu thuật thanh học.
Những điểm chính
Polyp dây thanh âm, nốt và u hạt do chấn thương cấp tính hoặc kích ứng mạn tính; u nhú dây thanh âm do nhiễm vi rút u nhú ở người.
Triệu chứng kéo dài > 3 tuần ảnh hưởng đến hình ảnh trực quan của các dây thanh âm.
Sinh thiết có thể là cần thiết để loại trừ nghi ngờ ung thư.
Sau khi cắt bỏ, việc loại bỏ các nguồn kích thích là cần thiết để ngăn ngừa tái phát.
