Tổng quan về chức năng tuyến thượng thận

Vỏ thượng thận sản xuất

• Glucocorticoid (chủ yếu cortisol)

• Mineralocorticoid (chủ yếu aldosterone)

• Androgens (chủ yếu dehydroepiandrosterone và androstenedione)

Glucocorticoid kích thích và ức chế sự phiên mã gen ở nhiều tế bào và hệ cơ quan. Vai trò chỷ yếu là: chống viêm và làm tăng quá trình đường phân ở gan.

Mineralocorticoid điều hoà vận chuyển chất điện phân trên bề mặt biểu mô, đặc biệt là giữ natri và thải kali ở tế bào ống thận.

Androgen của tuyến thượng thận, chủ yếu thể hiện hoạt tính sinh lý sau khi chuyển thành testosterone và dihydrotestosterone.

Sinh lý học của hệ dưới đồi - tuyến yên - thượng thận được bàn luận thêm sau đây.

Tủy thượng thận bao gồm các tế bào ưa chrom, tổng hợp và tiết ra catecholamine (chủ yếu là epinephrine và một lượng nhỏ norepinephrine). Các tế bào ưa chrom cũng sản xuất các amin sinh học và peptid (ví dụ histamine, serotonin, chromogranins, hoocmon neuropeptide). Epinephrine và norepinephrine, các amin tác động chính của hệ thần kinh giao cảm, chịu trách nhiệm về phản ứng với căng thẳng (phản ứng “bỏ chạy hoặc chiến đấu”), bao gồm

• Tác dụng chronotropic và inotropic trên tim

• Giãn phế quản

• Co mạch ngoại biên và co mạch nội tạng kèm theo giãn mạch cơ xương

• Tác dụng chuyển hóa, bao gồm phân giải glycogen, phân giải lipid và giải phóng renin

Phần lớn hội chứng suy thượng thận ảnh hưởng đến nồng độ của tất cả các hormone vỏ thượng thận. Suy giảm chức năng có thể là nguyên phát (bản thân tuyến thượng thận suy giảm chức năng, Bệnh Addison) hoặc thứ phát (do thiếu kích thích tuyến thượng thận từ tuyến yên hoặc vùng dưới đồi). Một số chuyên gia gọi suy giảm chức năng do vùng dưới đồi là dạng cấp ba.

Cường chức năng tuyến thượng thận gây ra hội chứng lâm sàng khác biệt tùy thuộc vào hormone có liên quan:

• Tăng tiết glucocorticoids dẫn đến Hội chứng Cushing.

• Tăng tiết aldosterone dẫn đến -cường aldosterone.

• Tăng tiết androgens dẫn đến nam hóa.

• Tăng tiết epinephrine và norepinephrine dẫn đến triệu chứng u tế bào ưa crom.

Các hội chứng này thường có các triệu chứng trùng lặp.

Cường chức năng tuyến thượng thận có thể là do phản ứng bù trừ, ví dụ như trong tăng sản thượng thận bẩm sinh, hoặc do tăng sản, u tuyến hoặc ung thư biểu mô tuyến.