Talipes Equinovarus (bàn chân khoèo) và các bất thường chân khác

TheoSimeon A. Boyadjiev Boyd, MD, University of California, Davis
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 9 2022

Bàn chân gập vào, đôi khi được gọi là bàn chân khoèo, được đặc trưng bởi bàn chân uốn, gót chân nghiêng vào trong (từ đường giữa của chân), và sự khép lại của phần bàn chân trước (lệch trung vị ra khỏi trục thẳng của chân).

    (Xem thêm Giới thiệu về bất thường sọ mặt và cơ xương bẩm sinh.)

    Bàn chân khoèo là kết quả từ một bất thường của xương sên. Nó xảy ra trong khoảng 2/1000 trẻ sống, tổn thương cả hai bên gặp ở 50% trẻ em bị chứng này, và có thể xảy ra đơn độc hoặc là một phần của một hội chứng. Loạn sản phát triển của khớp háng là phổ biến hơn trong số những trẻ em này. Những dị tật tương tự do đặt vị trí tử cung có thể được phân biệt với bàn chân khoèo vì chúng có thể dễ dàng điều chỉnh thụ động.

    Bàn chân ngựa vẹo vào (bàn chân khoèo)
    Dấu các chi tiết
    Bức ảnh này cho thấy một bệnh nhân có bàn chân khoèo không nắn chỉnh được của chi dưới bên trái.
    MIKE DEVLIN/SCIENCE PHOTO LIBRARY

    Hội chứng Larsen là một rối loạn trong đó trẻ em được sinh ra với chân vịt và trật các khớp háng, đầu gối, và khuỷu tay.

    Điều trị bàn chân khoèo đòi hỏi phải chăm sóc chỉnh hình, bao gồm ban đầu là các thiết bị bó bột lặp lại, băng keo, hoặc sử dụng thanh nẹp dẻo để bình thường hóa vị trí của chân. Nếu bó bột không thành công và mức độ bất thường là nghiêm trọng, có thể cần phải phẫu thuật. Tối ưu, phẫu thuật được thực hiện trước 12 tháng tuổi, trong khi xương bàn chân vẫn còn sụn. Bàn chân khoèo có thể tái phát khi trẻ trưởng thành.

    Các bất thường khác của bàn chân bao gồm bàn chân khép, bàn chân gập, bàn chân vẹo, bàn chân phẳng, bàn chân phẳng uốn, dính xương bàn chân.

    Bàn chân gập ra ngoài

    Bàn chân phẳng hoặc lồi và phần gập mu với gót chân hướng ra ngoài. Bàn chân có thể dễ dàng đến gần chạm đầu dưới xương chày. Loạn sản phát triển của khớp háng là phổ biến hơn trong số những trẻ em này.

    Điều trị ban đầu bằng bó bột (để đặt bàn chân ở vị trí cân bằng) hoặc với niềng hiệu chỉnh thường thành công.

    Bàn chân gót vẹo ra
    Dấu các chi tiết
    Bức ảnh này cho thấy biến dạng gót vẹo ra liên quan đến tình trạng uốn cong sau giữa xương chày.
    © Springer Science+Business Media

    Xương đốt bàn chân vẹo vào

    Bàn chân trước quay về phía đường giữa. Bàn chân có thể được ngửa ra lúc nghỉ ngơi. Thông thường, bàn chân có thể bị khép và thụt ngược một cách thụ động vượt quá vị trí trung giain khi bị kích thích. Thỉnh thoảng, bàn chân tổn thương có thể cứng lại, không được điều chỉnh để trung hòa. Loạn sản phát triển của khớp háng là phổ biến hơn trong số những trẻ em này.

    Dị tật này thường hết mà không cần điều trị trong năm đầu tiên của cuộc đời. Nếu không, cần phải bó bột hoặc phẫu thuật (phẫu thuật cắt xương giữa bàn).

    Xương đốt bàn chân khép
    Dấu các chi tiết
    Trong xương đốt bàn chân vẹo vào, bàn chân quay vào trong.
    © Springer Science+Business Media

    Bàn chân vẹo vào

    Mặt gan bàn chân của chân được lật vào trong, do đó vòm được nâng lên. Sự biến dạng này thường là do vị trí của tử cung. Nó thường không tự hết sau khi sinh và có thể yêu cầu được bó bột hiệu chỉnh.

    Xương đốt bàn chân vẹo vào trong
    Dấu các chi tiết
    Trong bàn chân vẹo vào (metatarsus varus), mặt dưới của bàn chân được quay vào trong, để vòm được nâng lên.
    © Springer Science+Business Media

    Pes planus (bàn chân bẹt)

    Trong bàn chân phẳng (bàn chân bẹt), hình vòm bình thường ở giữa chân là phẳng. Cho đến khoảng 3 tuổi, tất cả trẻ em có bàn chân bằng phẳng và sau đó vòm bắt đầu phát triển. Có hai lý do chính gây bàn chân bẹt:

    • Chân bẹt dẻo

    • Dính các xương

    Trong chân bẹt dẻo, bàn chân vẫn phẳng vì phần chân của bàn chân có mức linh hoạt bất thường. Bàn chân bẹt dẻo thường không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu một đứa trẻ lớn bị đau hoặc co thắt ở bàn chân, có thể cần phải sửa giày.

    Trong dính các xương, chân được cố định ở một vị trí phẳng. Dính các xương có thể là một khiếm khuyết bẩm sinh hoặc kết quả từ các tình trạng như thương tích hoặc sưng kéo dài. Điều trị dính các xương thường gồm cả bó bột. Đôi khi phẫu thuật tách xương khớp cứng lại phục hồi sự di chuyển đến chân.

    Pes planus (bàn chân bẹt)
    Dấu các chi tiết
    Trong bàn chân phẳng (bàn chân bẹt), hình vòm bình thường ở giữa chân là phẳng.
    BÁC SĨ P. MARAZZI/SCIENCE PHOTO LIBRARY