Cưa tròn móng là tạo một lỗ trên móng tay hoặc móng chân để giải phóng khối máu tụ dưới móng từ bên dưới móng.
Chỉ định khoan lỗ tròn ở móng
Tụ máu dưới móng đơn giản (máu dưới móng với móng và nếp gấp còn nguyên vẹn) gây đau đớn và thường bao phủ > 50% giường móng
Các khối máu tụ dưới móng tương đối không đau, nhỏ, hoặc chảy ra một cách tự nhiên (ví dụ: dưới rìa xa của móng) thì không cần cưa tròn.
Chống chỉ định khoan lỗ tròn ở móng
Đứt rời móng khỏi giường móng, tách móng hoặc kéo dài vết rách từ giường móng đến da: Những chấn thương này cần phải cắt bỏ móng.
Khoảng thời gian hơn 1 ngày đến 2 ngày kể từ khi bị thương: Lúc này, máu trong khối tụ máu dưới móng có thể sẽ đông lại và cưa tròn sẽ không có hiệu quả.
Biến chứng của khoan lỗ tròn ở móng
Nhiễm trùng (hiếm khi)
Chấn thương nhẹ ở giường móng do thiết bị cưa tròn
Bệnh nhân thường bị mất một móng có tụ máu dưới móng, nhưng điều này là do tụ máu chứ không phải do cưa tròn. Móng sau đó lại mọc lên nhưng có thể bị biến dạng nếu giường móng bị tổn thương do vết thương ban đầu. Việc vô tình tiếp xúc giữa dụng cụ cưa tròn với nền móng sẽ gây đau nhưng không gây ra đủ tổn thương để làm biến dạng móng.
Thiết bị dùng trong khoan lỗ tròn ở móng
Dung dịch rửa như dung dịch chlorhexidine
Găng tay không vô trùng
Bơm kim tiêm để gây tê cục bộ
Thiết bị đốt hoặc kim có lỗ lớn (ví dụ: kim 18 gauge)
Các lựa chọn thay thế: Một kim insulin 29 gauge kèm ống tiêm gắn kèm theo hoặc một thiết bị cắt ở giữa (xác định độ sâu của việc khoét móng bằng cách sử dụng điện cực trên da)
Gạc vô trùng
Những cân nhắc bổ sung trong khoan lỗ tròn ở móng
Gãy ngón tay hoặc gãy ngón chân không chống chỉ định cưa tròn móng; cưa tròn không làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Gãy ngón tay hoặc gãy ngón chân, có thể được chẩn đoán bằng chụp X-quang, cần phải được nghi ngờ nếu tụ máu dưới móng chiếm > 50% chất nền móng.
Giải phẫu liên quan trong khoan lỗ tròn ở móng
Móng tay phía trên tụ máu không có cảm giác, nhưng giường móng lại vô cùng nhạy cảm.
Chất nền móng dưới gốc móng cố định lớp hạ bì vào màng xương của đốt ngón xa và cho móng phát triển. Chất nền đầu xa kết thúc bằng hình lưỡi liềm (hình lưỡi liềm trắng). Sẹo móng cuối cùng cũng mọc ra, nhưng sẹo chất nền có thể dẫn đến biến dạng móng hoặc mất móng vĩnh viễn.
Tạo tư thế trong khoan lỗ tròn ở móng
Tư thế để có khả năng tiếp xúc tốt nhất của móng tay
Kê bàn tay trên bề mặt chắc chắn
Mô tả từng bước khoan lỗ tròn ở móng
Đánh giá ngón tay hoặc ngón chân xem có tổn thương mạch máu thần kinh và gân cơ duỗi không để tìm bằng chứng về đứt gân ở khớp gian đốt ngón xa (DIP) (ngón tay vồ hoặc ngón chân vồ).
Làm sạch móng tay và ngón tay nhẹ nhàng bằng gạc, xà phòng và nước hoặc chất tẩy rửa vết thương kháng khuẩn nhẹ như chlorhexidine.
Hãy trấn an bệnh nhân rằng cưa tròn chỉ mất vài giây và hầu như không gây đau đớn—ít đau hơn nhiều so với phong bế dây thần kinh ngón.
Nếu không thể trấn an bệnh nhân, gây tê đầu xa ngón bằng phong bế ngón tay.
Cố định bàn tay mổ trên cùng bề mặt với bàn tay bệnh nhân.
Nếu sử dụng dao đốt, hãy đặt thiết bị lên giữa khối máu tụ dưới móng, ấn nhẹ và có kiểm soát cho đến khi cảm thấy “nhún” và máu chảy ra từ vết chích rạch. Thủ thuật này rất nhanh, thường < 1 giây.
Nếu sử dụng kim có lỗ lớn, hãy thực hiện động tác xoay với lực vừa phải để khoan cẩn thận qua móng.
Sau khi đâm xuyên qua đĩa móng, nền móng phải được tiếp xúc tối thiểu.
Thay thế: Thay vì dụng cụ đốt hoặc kim có lỗ lớn, có thể chọc kim insulin 29 gauge vào bên dưới móng tại vùng biểu bì dày dưới đầu móng đầu xa và đẩy kim về phía đầu gần và song song với bản móng bằng cách hút nhẹ ống tiêm cho đến khi máu tụ bắt đầu chảy vào ống tiêm đính kèm.
Với việc dẫn lưu thành công, cơn đau tức thì giảm rõ rệt và khối máu tụ giảm đi trông thấy.
Nếu đau không giảm đáng kể, hãy xem xét xem có cần dẫn lưu thêm vùng tụ máu nào khác không (thường chỉ cần rạch một đường chính xác là đủ).
Chăm sóc sau khi khoan lỗ tròn ở móng
Băng bằng gạc miếng vô trùng. Thông báo cho bệnh nhân rằng việc dẫn lưu qua lỗ có thể tiếp tục trong 24 đến 36 giờ.
Cơn đau trở lại có thể chỉ ra một cục máu đông ở vị trí cưa tròn. Ngâm nước ấm có thể giúp loại bỏ cục máu đông và giảm đau.
Kháng sinh dự phòng không phải lúc nào cũng cần thiết ngay cả khi có gãy xương (1).
Cảnh báo và các lỗi thường gặp khi khoan lỗ tròn ở móng
Hãy chắc chắn kiểm soát đầu dao đốt hoặc đầu kim khi nó đi qua móng để hạn chế tối đa tiếp xúc với nền móng.
Đảm bảo không đi thiết bị đốt quá nông hoặc quá chậm, làm cho khu vực này nóng lên.
Tránh đốt nóng móng giả vì có thể dễ cháy.
Tài liệu tham khảo
1. Metcalfe D, Aquilina AL, Hedley HM. Prophylactic antibiotics in open distal phalanx fractures: systematic review and meta-analysis. J Hand Surg Eur Vol. 2016;41(4):423-430. doi:10.1177/1753193415601055
