Tuân thủ là mức độ mà một bệnh nhân thực hiện một chế độ điều trị. Đối với thuốc, việc tuân thủ yêu cầu phải nhanh chóng hiểu được đơn thuốc và dùng thuốc theo đơn thuốc về liều dùng, khoảng cách giữa các liều, thời gian điều trị và bất kỳ hướng dẫn đặc biệt nào (ví dụ như dùng thuốc khi đói). Bệnh nhân nên được giải thích để thông báo cho bác sĩ nếu tự ý ngừng hoặc thay đổi cách dùng thuốc nhưng bệnh nhân hiếm khi thông báo.
Chỉ có khoảng một nửa số bệnh nhân rời khỏi phòng mạch bác sĩ sẽ dùng theo chỉ dẫn của đơn thuốc. Những lý do phổ biến nhất cho việc không tuân thủ là
Dùng nhiều lần
Không chấp nhận bệnh tật
Hiểu sai về lợi ích của việc dùng thuốc
Giá cả
Nhiều lý do khác đóng góp vào việc không tuân thủ (xem bảng Nguyên nhân của Nonadherence).
Nguyên nhân không tuân thủ
Nguồn | Nguyên nhân |
|---|---|
Bệnh nhân | Sự thờ ơ Sự quan tâm về việc dùng thuốc (ví dụ, tác dụng không mong muốn, nghiện) Không chấp nhận bệnh tật hoặc các dấu hiệu của bệnh Vấn đề về tài chính Hay quên Hiểu sai hướng dẫn kê đơn Không có niềm tin vào tính hiệu quả của thuốc Khó khăn về thể chất (ví dụ như khó nuốt viên thuốc hoặc viên nang, mở chai lọ hoặc đọc có đơn thuốc) Giảm, biến động, hoặc mất các triệu chứng |
Thuốc uống | Tác dụng không mong muốn (thực sự hoặc tưởng tượng) Phác đồ phức tạp (ví dụ, dùng nhiều lần, nhiều loại thuốc) Không tiện dùng hoặc bị hạn chế (ví dụ, không uống đồ uống có cồn hoặc pho mát) Có các thuốc giống nhau Hương vị hoặc mùi khó chịu |
Trẻ em ít tuân thủ chế độ điều trị hơn so với người lớn. Sự tuân thủ là kém nhất ở các bệnh mạn tính cần điều trị phức tạp, lâu dài (ví dụ như bệnh đái tháo đường vị thành niên, hen phế quản). Cha mẹ có thể không hiểu rõ các hướng dẫn theo đơn thuốc và trong vòng 15 phút đã quên đi một nửa thông tin do bác sĩ cung cấp.
Người cao tuổi tuân thủ các phác đồ điều trị tốt như những người lớn khác. Tuy nhiên, các yếu tố làm giảm việc tuân thủ (ví dụ như không đủ tài chính, sử dụng nhiều loại thuốc hoặc thuốc phải sử dụng nhiều lần trong ngày) phổ biến hơn ở người cao tuổi (xem Các vấn đề liên quan đến thuốc ở người cao tuổi: Thiếu sự tuân thủ của bệnh nhân). Sự suy giảm nhận thức có thể làm giảm sự tuân thủ.
Kết quả rõ ràng nhất của sự không tuân thủ là bệnh có thể không đỡ hoặc không hết bệnh. Sự không tuân thủ ước tính sẽ gây ra 125.000 ca tử vong do bệnh tim mạch mỗi năm tại Hoa Kỳ. Nếu bệnh nhân dùng thuốc theo chỉ dẫn thì có thể tránh được đến 23% số lần nhập viện tại nhà điều dưỡng, 10% nhập viện, thăm khám bác sĩ, nhiều xét nghiệm chẩn đoán và nhiều phương pháp điều trị không cần thiết có thể tránh được. Trong một số trường hợp, không tuân thủ có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn. Ví dụ, quên một liều hoặc ngừng sớm kháng sinh hoặc thuốc kháng vi-rút có thể dẫn đến các vi khuẩn kháng thuốc.
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể phát hiện và giúp giải quyết các vấn đề về tuân thủ. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên hỏi bệnh nhân tần suất họ bỏ lỡ thuốc của họ. Dược sĩ có thể lưu ý rằng một bệnh nhân không nhận được đủ thuốc hoặc rằng một đơn thuốc đang được kê lại quá sớm. Dược sĩ có thể hỏi bệnh nhân, "Lần cuối cùng bạn uống thuốc là khi nào?" Khi xem lại hướng dẫn trong đơn thuốc cho bệnh nhân, dược sĩ có phát hiện ra sự hiểu nhầm hoặc sự lo lắng của bệnh nhân và làm giảm bớt các triệu chứng. Dược sĩ hoặc những người hành nghề khác có thể đề nghị dùng thuốc ít phức tạp hơn hoặc ít thường xuyên hơn hoặc thay thế các loại thuốc an toàn, hiệu quả nhưng ít tốn kém hơn. Giao tiếp tốt giữa bệnh nhân và tất cả các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cung cấp dịch vụ chăm sóc cho bệnh nhân đó là điều quan trọng.
