Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhũ nhi

Nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ giống như nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ lớn và người lớn:

• Cơ thắt thực quản dưới (LES) không thể ngăn chặn trào ngược các phần thức ăn trong dạ dày vào thực quản.

Áp lực lên LES có thể giảm tạm thời một cách tự nhiên (thư giãn không thích hợp), đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây trào ngược hoặc sau khi tiếp xúc với các tác nhân như khói thuốc lá hoặc caffeine (trong đồ uống hoặc sữa mẹ). Áp lực cơ bản ở thực quản thường âm, trong khi áp lực cơ bản ở dạ dày là dương. Áp lực trong cơ thắt thực quản dưới phải vượt quá gradient áp lực đó để ngăn ngừa trào ngược. Các yếu tố làm tăng gradient này hoặc làm giảm áp lực ở cơ thắt thực quản dưới có xu hướng gây trào ngược. Ví dụ: chênh lệch áp lực có thể tăng ở trẻ sơ sinh ăn quá nhiều (một lượng thức ăn quá mức gây ra áp lực dạ dày cao hơn) và ở trẻ sơ sinh mắc bệnh phổi mạn tính (áp lực trong lồng ngực thấp hơn làm tăng chênh lệch trên LES) và có thể tăng do định vị (ví dụ: ngồi làm tăng áp lực trong ổ bụng và dạ dày).

Các nguyên nhân khác bao gồm dị ứng thực phẩm, phổ biến nhất là dị ứng protein sữa bò. Nguyên nhân ít phổ biến hơn là liệt dạ dày nhẹ (chậm làm rỗng dạ dày), trong đó thức ăn vẫn còn trong dạ dày một khoảng thời gian dài, duy trì áp lực dạ dày cao dẫn đến trào ngược. Hiếm khi trẻ nhỏ có thể bị nôn nhiều lần giống bệnh trào ngược dạ dày thực quản do bệnh chuyển hóa (ví dụ: khiếm khuyết chu trình ure, bệnh galactosemia, không dung nạp fructose di truyền) hoặc bất thường về giải phẫu (như hẹp môn vị hoặc ruột quay dở dang).

Triệu chứng chính của trào ngược dạ dày thực quản là

• Nôn trớ thường xuyên (nôn ra, ọc sữa)

Những người chăm sóc thường gọi tình trạng khạc nhổ này là nôn mửa, nhưng thực chất không phải là nôn mửa vì nó không phải do co bóp nhu động dạ dày. Trớ xảy ra dễ dàng và đặc biệt là không có gắng sức.

Trẻ nhỏ trong số những trẻ có trào ngược gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thêm các triệu chứng, như là dễ cáu, không muốn ăn và/hoặc các triệu chứng hô hấp như ho hoặc khò khè tái đi tái lại và đôi khi là thở rít. Rất ít khi trẻ bị ngưng thở ngắt quãng hoặc có các cơn uốn cong lưng và quay đầu sang một bên (hội chứng Sandifer). Trẻ nhỏ có thể chậm tăng cân hoặc có khi, ít gặp hơn là giảm cân. GERD có thể gây thiếu máu do thiếu sắt.

• Đánh giá lâm sàng

• Thường là chụp một loạt phim đường tiêu hóa trên

• Đôi khi đo pH thực quản hoặc nội soi

Trẻ sơ sinh nôn trớ dễ dàng, phát triển bình thường và không có triệu chứng nào khác (đôi khi được gọi là "ọe vui vẻ") là bị trào ngược dạ dày thực quản sinh lý và không cần đánh giá thêm.

Bởi vì trớ rất phổ biến, nên nhiều trẻ nhỏ bị các tình trạng nghiêm trọng cũng có tiền sử bị trớ. Dấu hiệu cảnh báo trẻ sơ sinh có dấu hiệu khác ngoài trào ngược bao gồm nôn nhiều, chướng bụng, nôn ra máu hoặc mật, sốt, tăng cân kém, có máu trong phân, tiêu chảy dai dẳng, thiếu máu do thiếu sắt và phát triển bất thường/chậm hoặc các biểu hiện thần kinh (ví dụ: thóp phồng, co giật, giảm trương lực, tăng trương lực). Trẻ sơ sinh có những dấu hiệu như vậy cần được đánh giá nhanh chóng. Nôn dịch mật ở trẻ sơ sinh là một trường hợp cấp cứu nội khoa vì nó có thể là triệu chứng của tình trạng rối loạn xoay ruột, dẫn đến xoắn ruột giữa.

Trẻ sơ sinh bị nôn nhiều và lặp đi lặp lại không nên được cho là bị trào ngược và nên được đánh giá các rối loạn khác (xem Buồn nôn và nôn ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ) bằng cách thực hiện, ví dụ: siêu âm môn vị để đánh giá hẹp môn vị hoặc chẩn đoán hình ảnh não để đánh giá nguyên nhân. tăng áp lực nội sọ (ví dụ: khối u não).

Khó chịu, một triệu chứng phổ biến của GERD, có nhiều nguyên nhân, bao gồm nhiễm trùng nghiêm trọng và rối loạn thần kinh, cần được loại trừ trước khi kết luận rằng sự khó chịu đó là do GERD gây ra.

Trẻ sơ sinh có các triệu chứng phù hợp với bệnh trào ngược dạ dày thực quản nhưng không có biến chứng nặng có thể được điều trị thử bằng thuốc giảm axit cho bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Cải thiện hoặc loại trừ triệu chứng cho thấy chẩn đoán là GERD. Nếu trẻ tiếp tục tiến triển thì các xét nghiệm khác có thể không cần thiết. Trẻ sơ sinh bị nghi ngờ dị ứng thực phẩm cũng có thể được cho uống sữa công thức thủy phân rộng rãi (không gây dị ứng) trong 2 tuần đến 4 tuần để xem liệu các triệu chứng có phải do dị ứng thực phẩm gây ra hay không.

Trẻ sơ sinh không đáp ứng với thử nghiệm điều trị hoặc có dấu hiệu biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (ví dụ: thiếu máu do thiếu sắt) có thể cần được đánh giá thêm. Thông thường, chụp X-quang tuần tự đường tiêu hóa trên có thuốc cản quang là kiểm tra đầu tiên; việc này có thể giúp chẩn đoán trào ngược và cũng xác định bất kỳ rối loạn giải phẫu đường tiêu hóa nào gây ra trào ngược. Phát hiện có trào ngược barit vào thực quản đoạn trên hoặc đoạn giữa rõ ràng hơn nhiều so với trào ngược chỉ ở thực quản đoạn dưới. Đối với trẻ sơ sinh bị trào ngược vài giờ sau khi ăn và do đó bị nghi ngờ mắc bệnh liệt nhẹ dạ dày, việc chụp rửa dạ dày có thể thích hợp.

Nếu chẩn đoán vẫn chưa rõ ràng hoặc vẫn còn thắc mắc liệu trào ngược có thực sự là nguyên nhân gây ra các triệu chứng như ho hoặc thở khò khè hay không, bác sĩ tiêu hóa nhi khoa có thể thực hiện các xét nghiệm bằng cách sử dụng đầu dò pH thực quản hoặc đầu dò trở kháng (xem Theo dõi pH lưu động). Người chăm sóc ghi lại sự xuất hiện của các triệu chứng (thủ công hoặc bằng cách sử dụng điểm đánh dấu biến cố trên đầu dò); sau đó phát hiện mỗi liên quan giữa các triệu chứng với các biến cố trào ngược bằng đầu dò. Đầu dò pH cũng có thể đánh giá hiệu quả của liệu pháp ức chế axit. Đầu dò trở kháng có khả năng phát hiện trào ngược không axit cũng như trào ngược axit và cần thiết vì một số bệnh nhân vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi trào ngược ngay cả khi axit được đệm đúng cách bằng thuốc và dịch trào ngược không có tính axit.

Nội soi và sinh thiết đường tiêu hóa trên đôi khi được thực hiện để giúp chẩn đoán nhiễm trùng hoặc dị ứng thực phẩm cũng như phát hiện và định lượng mức độ viêm thực quản. Nội soi thanh-khí-phế quản có thể được thực hiện để phát hiện viêm thanh quản hoặc các nốt ở dây thanh âm. Trước đây, sự hiện diện của các đại thực bào chứa nhiều lipid và/hoặc pepsin trong dịch hút phế quản được cho là giúp chẩn đoán trào ngược và hít phải thức ăn. Tuy nhiên, các đại thực bào chứa nhiều lipid hiện được công nhận là không có lợi ích gì và đo pepsin có độ nhạy và độ đặc hiệu thấp.

• Thay đổi chế độ ăn

• Tư thế

• Có thể dùng liệu pháp ức chế axit

• Hiếm khi cần phẫu thuật

Đối với trẻ nhũ nhi có trào ngược dạ dày thực quản, điều trị cần thiết duy nhất là trấn an người chăm sóc trẻ rằng các triệu chứng là bình thường và sẽ không tiến triển.

Trẻ sơ sinh bị GERD cần được điều trị, thường bắt đầu bằng các biện pháp bảo tồn.

Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.

1. Joint Recommendations of the North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition and the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition: Pediatric gastroesophageal reflux clinical practice guidelines (2018)